پایان تحریم شورای حقوق بشر توسط آمریکا

آمریکا تغییری دیگر در سیاست خارجی‌اش داد و به تحریم شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خاتمه بخشید. به گزارش وزارت امور خارجه‌ی آمریکا، این کشور می‌کوشد امسال به عضویت این شورا درآید، زیرا دولت جدید آمریکا مایل به ورود به دوره‌ی جدیدی از همکاری با سازمان ملل متحد است.

خواست آمریکا برای تأثیرگذاری در عرصه‌ی حقوق بشر

هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا در روز سه شنبه (۳۱ مارس) تصریح کرد که «حقوق بشر عنصر اساسی سیاست خارجی آمریکاست». به گفته‌ی کلینتون، آمریکا می‌خواهد تلاش کند همراه با شریکان خود در جامعه‌ی جهانی، نظام سازمان ملل متحد برای پاسداری از حقوق بشر را بهبود ببخشد. سوزان رایس، نماینده‌ی آمریکا در سازمان ملل متحد گفت، آمریکا در این میان معتقد است که همکاری با شورای حقوق بشر بهترین راه برای تأثیرگذارتر کردن این ارگان است.

دولت باراک اوباما چند هفته پیش اعلام کرده بود که آمریکا مایل است به عنوان ناظر در نشست‌های شورای حقوق بشر شرکت کند. دولت پیشین آمریکا، در دوره‌ی ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش، شورای حقوق بشر را از جمله بخاطر انتقادی که از سیاست‌های اسرائیل می‌کرد، تحریم کرده بود.

واکنش‌ها به تصمیم جدید آمریکا

بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد از تصمیم دولت آمریکا استقبال کرد. یک سخنگوی بان کی مون گفت: «شورای حقوق بشر باید نقش مهمی در گسترش و حفاظت از حقوق بشر ایفا کند و آمریکا می‌تواند در آن میان سهیم باشد.»

در محافل سیاسی آمریکا این تصمیم با واکنش‌های گوناگونی روبرو شد. هوارد برمان، رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، از سیاستمداران حزب دمکرات، از این گام استقبال کرد. وی گفت، زمان آن رسیده که آمریکا نقشی فعال در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ایفا کند.

در برابر، ایلینا لتینن، از سیاستمداران حزب جمهوری‌خواه، دولت اوباما را فراخواند، در باره‌ی این تصمیم تأمل بیشتری کند. دلیلی که وی برای انتقادش عنوان کرد، این بود که شورای حقوق بشر موضعی ضداسرائیلی دارد.

سازمان‌های مدافع حقوق بشر نیز از خواست آمریکا برای عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد استقبال کردند. سخنگوی سازمان دیده‌بان حقوق بشر در روز چهارشنبه (اول آوریل) در ژنو گفت، آمریکا می‌تواند به شورای حقوق بشر اعتبار و قدرت تأثیرگذاری بیشتری ببخشد.

وی افزود، طرح‌های آمریکا نشانگر آغازی نو در سیاست این کشور در عرصه‌ی حقوق بشر است. سازمان عفو بین‌الملل از آمریکا خواست با شورای حقوق بشر همکاری‌ای سازنده داشته باشد. یک سخنگوی این سازمان در برلین به خبرنگاران گفت که می‌توان در انتظار خطوط روشنی برای بهبود بخشیدن به کار شورای حقوق بشر بود.

شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد

شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ماه مارس ۲۰۰۶ در ژنو آغاز به کار کرد. وظیفه‌ی این ارگان نظارت بر وضعیت حقوق بشر در ۱۹۲ کشور عضو سازمان ملل متحد است. شورای حقوق بشر جانشین کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد شد که در سال ۱۹۴۵ بنیان نهاده شده بود. به گفته‌ی منتقدان، این کمیسیون تعداد زیادی از کشورهایی را به عضویت پذیرفته بود که خود ناقض حقوق بشر بودند.

اما به شورای حقوق بشر نیز انتقادهایی می‌شود. منتقدان می‌گویند که در این ارگان نیز کشورهای زیادی عضو هستند، مانند چین، کوبا، روسیه و چند کشور آفریقایی، که قصدشان نه دفاع از حقوق بشر، بلکه افزایش قدرت سیاسی است.

آمریکا در دوره‌ی ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش به دلیل انتقاد شورای حقوق بشر به سیاست‌های اسرائیل تلاشی برای عضو شدن در این شورا نکرد. اگر چه ناظران مسائل حقوق بشر براین نظرند که آمریکا در آن زمان واهمه داشت از اینکه به خود او بخاطر نقض حقوق بشر، از جمله نگاهداری زندانیان و بدرفتاری با آنان در زندان گوانتانامو، انتقاد شود.

شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد دارای ۴۷ عضو است که در مجمع عمومی این سازمان با رأی مخفی برای سه سال انتخاب می‌شوند. هر کشور می‌تواند تنها برای دو بار پیاپی، یعنی برای شش سال انتخاب شود. کشوری که حین عضویت خود در این شورا، حقوق بشر را نقض کند، می‌تواند با رأی دو سوم اعضای شورا از این ارگان اخراج شود.

قرار است برای تعیین اعضای جدید شورای حقوق بشر در روز ۱۵ ماه مه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک رأی‌گیری شود.

KG/DK