پایان رقابت بر سر ریاست مجلس هشتم

نمایندگان اصولگرای مجلس هشتم در شامگاه پنجم خرداد، در نشستی که برای مشخص کردن رئیس مجلس آینده برگزار شد با اکثریت آرا علی لاریجانی را برای این پست انتخاب کردند. به این ترتیب رئیس مجلس هفتم، غلامعلی حداد عادل، پس از چهار سال از ریاست قوه‌ی قانونگذاری کنار گذاشته می‌شود. گرچه لاریجانی تعامل با دولت را از برنامه‌های خود اعلام کرده، اصولگرایان منتقد دولت از مدتها پیش او را گزینه‌ی اصلی خود برای این کرسی معرفی کرده‌اند. حداد عادل که با بیش از ۲۰۰ رای ریاست مجلس هفتم را به دست گرفته بود شب گذشته تنها موفق به کسب ۵۰ رای شد.

هفتمین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه، ۵ خرداد (۲۵ مه) به کار خود خاتمه داد. سخنگوی دولت نهم، صبح آن روز در اولین همایش مدیران روابط عمومی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی به بررسی روابط مجلس سوم تا هفتم با دولت‌های هم دوره‌ی آنها پرداخت. غلامحسین الهام معتقد است «مجلس هفتم که از لحاظ غلبه فکری اصولگر بود بیشترین نقادی و برخورد را با دولت نهم داشته است.» به گفته‌ی او «این اختلاف دیدگاه، سلیقه و تفاوت نظر و هر چه که گفته می‌شود باعث شد که این مجلس چالش‌های شدیدتر و تندتری را با دولت داشته باشد.» سخنگو و وزیر دادگستری دولت محمود احمدی‌نژاد تاکید می‌کند، مجلس هفتم حتا در یک سال و چند ماهی که هم دوره‌ی دولت محمد خاتمی بود چالش‌هایی به این شدت با آن نداشت. به رغم این سخنان، بسیاری مجلس هفتم را سرزنش می‌کنند که در مقابل دولت محمود احمدی‌نژاد از خود بیش از حد انعطاف نشان می‌داد و کنار گذاشته شدن رئیس آن را نیز از جمله به همین دلیل می‌دانند.

از هفته‌ی گذشته راه یافتگان اصولگرا به مجلس هشتم، نشست‌هایی را برگزار کردند تا استراتژی این فراکسیون را تدوین کنند و میان دو رقیب اصلی، علی لاریجانی و غلامعلی حداد عادل یکی را برای ریاست دوره‌ی آینده برگزینند.

لاریجانی که مهرماه سال پیش به دلیل اختلاف نظر با رئیس جمهور از سمت دبیری شورای عالی امنیت ملی استعفا داده بود، از همان روزی که ورود خود به رقابت‌های انتخاباتی را اعلام کرد به عنوان گزینه‌ی اصلی اصولگرایان منتقد دولت برای ریاست مجلس مطرح شد. او همچنین از حمایت برخی از چهره‌های شاخص اصولگرا در خارج از مجلس، نظیر محمدباقر قالیباف شهردار تهران، اکثریت جامعه‌ی روحانیت مبارز و جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه برخوردار بوده است. لاریجانی به توصیه‌ی برخی از روحانیان برجسته‌ی قم از این شهر کاندید ورود به مجلس شده بود.

در جلسه‌ای که عصر ۵ خرداد در محل سابق مجلس برگزار شد ۲۲۸ نماینده‌ی جناح‌های مختلف اصولگرا گرد آمدند تا در مورد رئیس و اعضای هیات رئیسه‌ی مجلس هشتم تصمیم بگیرند. در این نشست پس از سخنرانی ۱۵ دقیقه‌ای لاریجانی و حداد عادل که به معرفی برنامه‌های خود پرداختند رای گیری انجام شد و ۱۶۱ نماینده به لاریجانی رای دادند تا از سوی این فراکسیون به عنوان کاندیدای ریاست مجلس معرفی شود. گرچه دوره‌ی هشتم مجلس کار خود رسما دو روز دیگر آغاز می‌کند با توجه به تعداد آرای لاریجانی انتخاب او برای این سمت قطعی است. به گفته‌ی محمدرضا میرتاج الدینی، عضو هیات مدیره‌ی فراکسیون اکثریت، طیف موسوم به رایحه‌ی خوش خدمت که حامیان دولت را شامل می‌شوند نیز به نفع لاریجانی رای داده‌اند. با توجه به حمایت منتقدان دولت از لاریجانی، در مورد علت رای دادن حامیان احمدی‌نژاد به او احتمالات مختلفی وجود دارد.

رای نمایندگان یا توافق‌های پنهان؟

در روزهای گذشته شایعاتی در مورد دیدار رئیس جمهور و لاریجانی انتشار یافت که مطابق آن جانبداری از ریاست لاریجانی با این توافق حاصل شد که او در یک سال و چند ماهی که از عمر دولت نهم باقی مانده مخالفت‌های مجلس را کنترل کند. از سوی دیگر گفته می‌شود با توجه به احتمال ورود حداد عادل به رقابت‌های انتخاباتی ریاست جمهوری، بودن او در راس مجلس می‌توانست شانس پیروزیش را افزایش دهد.

رسول منتجب‌نیا، قائم‌مقام دبیرکل حزب اعتماد ملی بیست و هفتم اردیبهشت ماه به سایت خبری آفتاب گفته است «ریاست مجلس هشتم تابع تصمیمی است که برای ریاست جمهوری دهم بیرون از مجلس اتخاذ می‌شود.» او با تاکید بر این که میان دو رقیب از نظر تفکر و نحوه‌ی برخورد با اصلاح طلبان تفاوتی نیست می‌افزاید«معادلاتی بیرون از مجلس وجود دارد که رییس مجلس هشتم بر اساس آن تعیین می‌شود و سرنوشت این کرسی به رأی نمایندگان بستگی ندارد.»

بهزاد کشمیری‌پور