Αντιγερμανικοί τόνοι στις πολωνικές εκλογές

Για πολύν καιρό η υπεροχή του προέδρου Αντρέι Ντούντα στην Πολωνία φαινόταν αδιαμφισβήτητη και όλα έδειχναν ότι θα επικρατούσε με διαφορά ήδη από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών. Όμως αυτό δεν συνέβη. Στον πρώτο γύρο της 28ης Ιουνίου ο Αντρέι Ντούντα έλαβε μεν το 43,5% των ψήφων, όμως ο αντίπαλός του και νυν δήμαρχος Βαρσοβίας Ραφάλ Τρζασκόφσκι ακολουθεί με μικρή διαφορά, έχοντας λάβει ποσοστό 30,5%.Ο Τρζασκόφσκι είναι πολιτειολόγος και διετέλεσε υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης επί πρωθυπουργίας Ντόναλντ Τουσκ αλλά και ευρωβουλευτής. Στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της Κυριακής έχει καλές πιθανότητες να κερδίσει, προσελκύοντας τις ψήφους που θα πήγαιναν σε άλλους αντιπολιτευόμενους υποψηφίους.

Η εκλογική μονομαχία της Κυριακής αναμένεται εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Για πολλούς το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών της Κυριακής θα είναι καθοριστικό για το μέλλον της χώρας. Αυτό πιστεύει και ο Άλμπερτ Μπουντλέφσκι, αγρότης από το χωριό Σεπιέτοβο στην ανατολική Πολωνία, το οποίο θεωρείται προπύργιο του κυβερνώντας Κόμματος «Νόμος και Δικαιοσύνη» (PiS).

Οι κοινωνικές παροχές το ατού του PiS

Στο Σεπιέτοβο ο πρόεδρος Ντούντα έλαβε στον πρώτο γύρο 69%. Όπως σχεδόν παντού στην πολωνική επαρχία, έτσι κι εδώ, το PiS επιδοκιμάζεται για την κοινωνική του πολιτική, που συμπεριλαμβάνει παροχές για τα παιδιά, πρόσθετη στήριξη των συντάξεων, μειώσεις φόρων και κρατική υποστήριξη σε περίπτωση φυσικών καταστροφών όπως ξηρασίας, που έπληξε πέρυσι ιδιαίτερα την Πολωνία.

O 42χρονος αγρότης και κτηνοτρόφος δεν βλέπει κανένα λόγο για αλλαγή στην πολωνική πολιτική. Η ψήφος του θα πάει σίγουρα στον Αντρέι Ντούντα. «Αποτελεί εγγύηση για να συνεχίσει η κυβέρνηση να λειτουργεί το ίδιο καλά. Μπορεί επίσης να διαπραγματευτεί καλά με τις Βρυξέλλες, για να λάβουμε περισσότερα χρήματα. Με τον κορωνοϊό αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό» αναφέρει ο ίδιος. Από την πλευρά του ο Αντρέι Ντούντα είχε δηλώσει σε πρόσφατη συνέντευξη: «Δεν θέλουμε να υιοθετήσουμε δυτικές τάσεις, ούτε οι ομοφυλόφιλοι θέλουμε να μπορούν να υιοθετήσουν παιδιά, αυτό θα προσέβαλλε και την πολωνική παράδοση και την Καθολική Εκκλησία». Για τον πρόεδρο Ντούντα προέχει η προάσπιση του παραδοσιακού οικογενειακού μοντέλου στην Πολωνία. 

Αστικά κέντρα vs πολωνική επαρχία

Όταν ο αντίπαλός του, Ραφάλ Τρζασκόφσκι, επισκέπτεται περιοχές σαν το Σεπιέτοβο, προσπαθεί να εστιάζει επίσης σε κοινωνικά θέματα προσελκύοντας ψηφοφόρους με κοινωνικές υποσχέσεις. Ο κοσμοπολίτης, φιλελεύθερος δήμαρχος Βαρσοβίας έχει στο πλευρό του κυρίως ψηφοφόρους από μεγάλα αστικά κέντρα. Αλλά για το τελικό αποτέλεσμα αποφασίζουν σε μεγάλο βαθμό οι ψηφοφόροι της πολωνικής επαρχίας. Και στη μικρή πόλη Ράσιατς της κεντρικής Πολωνίας φαίνεται να έχει παραδοσιακά το προβάδισμα το PiS. Ο Τρζακόφσκι παρουσιάζεται σαν «προδότης και ψεύτης». 

Ωστόσο οι υποσχέσεις του για βοήθεια σε ταλαντούχους νέους Πολωνούς με στόχο να παρακολουθήσουν μαθήματα σε καλά σχολεία και κολλέγια της Πολωνίας ενθαρρύνει μερίδα των ψηφοφόρων. Μια τέτοια ευκαιρία θα ήθελε και η 59χρονη Ανιέσκα Οσόφσκα για τον γιο της, που πρόσφατα αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στην Ολλανδία για να βρει δουλειά. «Τι είναι 240 ευρώ για 8 ώρες εργασίας τη μέρα; Και μετά ο πρόεδρος Ντούντα μιλά για ευκαιρίες στους νέους; Ναι, η ευκαιρία είναι αυτή: Φύγε!» λέει η ίδια χαρακτηριστικά. 

Στο στόχαστρο Ντούντα και η Γερμανία

Η Ανιέσκα Οσοκόφσκα αποτελεί μειοψηφία στο Ράσιατς. Εκεί η πλειοψηφία των ψηφοφόρων πείθεται μάλλον από την πιο πρόσφατη αντιγερμανική ρητορική του Ντούντα. Στο στόχαστρο του Ντούντα βρέθηκε η εφημερίδα Faktor, που ανήκει εν μέρει στον γερμανικό εκδοτικό όμιλο Axel Springer. Ο Ντούντα κάνει λόγο για «γερμανική επίθεση» με φόντο τις προεδρικές εκλογές και διερωτάται αν ο όμιλος Springer θέλει να επηρεάσει το αποτέλεσμα. Ο ίδιος μάλιστα επέκρινε και τον ανταποκριτή της εφημερίδας Welt στη Βαρσοβία, επειδή υποστηρίζει ανοιχτά τον Τρζασκόφσκι, ο οποίος δεν επιμένει στο ζήτημα της διεκδίκησης πολεμικών αποζημιώσεων από τη Γερμανία. 

Το ζήτημα «της γερμανικής προσπάθειας επιρροής» στον πολωνικό προεκλογικό αγώνα έχει λάβει στο μεταξύ ευρύτερες πολιτικές και διπλωματικές διαστάσεις, με τον υφυπ. Εξωτερικών Σίμον Σινκόφσκι βελ Σεκ να συναντά τον γερμανό πρέσβη στη Βαρσοβία για μια «σειρά άρθρων στα γερμανικά ΜΜΕ που χειραγωγούν και ψεύδονται». Επίσης ο υφυπ. Εξωτερικών κατηγόρησε γερμανικά ΜΜΕ για «προκατάληψη υπέρ του ενός εκ των δύο υποψηφίων». Η γερμανική πρεσβεία στη Βαρσοβία δεν θέλησε να σχολιάσει το περιεχόμενο της συνάντησης. Γεγονός είναι πάντως ότι στη Γερμανία μέλη της Μπούντεσταγκ, σχεδόν από όλες τις κοινοβουλευτικές ομάδες, ανησυχούν για την κατάσταση της ελευθερίας του τύπου στην Πολωνία αλλά και για τις λεκτικές επιθέσεις κατά του ανταποκριτή της Welt. 

Όσο για την τελική έκβαση των εκλογών, ισχύει το «κοντός ψαλμός, αλληλούια». Το αποτέλεσμα των προεδρικών αναμένεται στις 12 Ιουλίου, ενώ η προσέλευση των ψηφοφόρων πιστεύεται ότι θα είναι μεγάλη.Το μεγάλο ερώτημα είναι αν το υπερσυντηρητικό PiS θα διατηρήσει το μονοπώλιο της εξουσίας σε όλα τα αξιώματα. Ο Τρζασκόφσκι πάντως φαίνεται τελικά πολύ σκληρός αντίπαλος για να παραμεριστεί εύκολα.

Μόνικα Σιράτσκα
Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη