Άνεμος πολιτικής αλλαγής στην Πολωνία;

"Αντρέι Ντούντα, Αντρέι Ντούντα". Οι οπαδοί του προέδρου αποθεώνουν το ίνδαλμά τους το βράδυ της Κυριακής. Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών ο υπερσυντηρητικός Ντούντα συγκέντρωσε το 42% των ψήφων, έναντι 30% του φιλελεύθερου δημάρχου της Βαρσοβίας Ράφαλ Τρζασκόφσκι. Οι δυο τους θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο στις 12 Ιουλίου. Ο Ντούντα είναι βέβαιος για τη νίκη και εμψυχώνει από τώρα τους ψηφοφόρους του, τραγουδώντας μαζί τους τον εθνικό ύμνο.

Πατρίδα, οικογένεια, ασφάλεια, αξιοπρέπεια είναι έννοιες που συνεχώς επαναλαμβάνονται στο πολιτικό οπλοστάσιο του Αντρέι Ντούντα. Πίσω του το πανίσχυρο εθνικιστικό κόμμα "Νόμος και Τάξη" (PiS) που είχαν ιδρύσει οι αδερφοί Κατσίνσκι. "Ο κόσμος είχε τεράστιες προσδοκίες ότι η κατάστασή του θα βελτιωθεί. Μετά από πέντε χρόνια με ψηφίζουν περισσότεροι από κάθε άλλη φορά στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών. Σας ευχαριστώ από την καρδιά μου, σας ευχαριστώ πολύ" λέει στους οπαδούς του ο Ντούντα. Ωστόσο, ενόψει δεύτερου γύρου, ο έμπειρος πλέον πολιτικός δεν περιορίζεται σε γενικόλογες διακηρύξεις, αλλά υπόσχεται ούτε λίγο ούτε πολύ βιοτικό επίπεδο δυτικής Ευρώπης και μισθό 2.000 ευρώ, κατά μέσο όρο, για όλους! "Στα επόμενα πέντε χρόνια πρέπει να φτάσουμε σε ένα επίπεδο μισθών αντίστοιχο με 2.000 ευρώ, σε ζλότυ βέβαια. Πρέπει επιτέλους στην Πολωνία να έχουμε κι εμείς τους ίδιους μισθούς με τις πλούσιες χώρες της δυτικής Ευρώπης...", δηλώνει χαρακτηριστικά.

Τα επιδόματα φέρνουν ψήφους

Η υπόσχεση αυτή δεν ακούγεται εντελώς αναξιόπιστη, καθώς το υπερσυντηρητικό κόμμα "Νόμος και Τάξη" έχει ήδη κερδίσει πολλούς ψηφοφόρους θεσπίζοντας αυξήσεις και επιδόματα. Μία ψηφοφόρος, που δεν θέλει να αποκαλύψει το όνομά της, λέει ότι αυτός ήταν και ο λόγος που ψήφισε Ντούντα στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών. "Φυσικά έδωσα την ψήφο μου στον Ντούντα, τον θαυμάζουμε όλοι μας", λέει. "Μας έδωσε συντάξεις, έδωσε επιδόματα για τα παιδιά μας, έκανε τόσα πολλά για τους Πολωνούς, η χώρα μας γίνεται πλούσια...". Με διαφορά 18% από τον κύριο αντίπαλό του η επικράτηση του Αντρέι Ντούντα στον δεύτερο γύρο φαίνεται εύκολη υπόθεση, ιδιαίτερα αν ο πρόεδρος εξασφαλίσει στον δεύτερο γύρο και τις ψήφους του ακροδεξιού Κρίστοφ Μπόζακ, που κυμαίνεται γύρω στο 7%.

Μειοψηφία ή σιωπηλή πλειοψηφία η φιλελεύθερη Πολωνία;

Ωστόσο, το πολιτικό τοπίο στην Πολωνία παραμένει κατακερματισμένο και θεωρητικά οι συμμαχίες του δεύτερου γύρου μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα. Μιλώντας στους οπαδούς του το βράδυ της Κυριακής ο Ραφάλ Τρζασκόφσκι υπενθυμίζει ότι σημασία δεν έχει μόνο πόσοι ψήφισαν τον Ντούντα, αλλά και πόσοι δεν τον ψήφισαν. "Στην κοινωνία μας το 58% θέλει την πολιτική αλλαγή. Και σήμερα θέλω να σας πω ότι θα είμαι ο υποψήφιός σας, ο υποψήφιος της αλλαγής", υπόσχεται ο δήμαρχος της Βαρσοβίας εν μέσω χειροκροτημάτων.

Μία πολιτική στροφή στην Πολωνία θα επηρέαζε και τις σχέσεις με την ΕΕ, μάλλον προς το καλύτερο. Το υπερσυντηρητικό κόμμα "Νόμος και Τάξη" είναι "κόκκινο πανί" για τις Βρυξέλλες, καθώς επιχειρεί να χειραγωγήσει τη δικαιοσύνη και τα μέσα ενημέρωσης, δεν συνεργάζεται στο μεταναστευτικό ζήτημα, ενώ κάθε τόσο αναζητεί ενόχους και υποκινητές εκτός συνόρων. Μάλλον εξαίρεση αποτελεί στη φιλελεύθερη και φιλοευρωπαϊκή παράδοση της σύγχρονης Πολωνίας, που φιλοδοξούσε να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην Ευρώπη με πολιτικούς όπως ο σοσιαλδημοκράτης Αλεξάντερ Κβασνιέφσκι ή, παλαιότερα, ο φιλελεύθερος Λέσεκ Μπαλσερόβιτς. Αυτό φαίνεται να υπενθυμίζει και ο Ραφάλ Τρζασκόφσκι, μιλώντας στους ψηφοφόρους του το βράδυ της Κυριακής, για τον κρίσιμο δεύτερο γύρο της εκλογικής αναμέτρησης: "Θα είναι μία επιλογή ανάμεσα σε μία ανοιχτή Πολωνία και σε μία Πολωνία που δυστυχώς αναζητεί εχθρούς, με έναν πρόεδρο που επιμένει να διχάζει. Θα είναι μία επιλογή ανάμεσα σε εκείνους που σέβονται τα δικαιώματα των γυναικών και σε εκείνους που τα καταπατούν..."

Γιάννης Παπαδημητρίου (APTN)