Çin'de Gu-Ge Dönemi
2 Mayıs 2010
Basının sansüre uğradığı bir çok ülkede, insanlar internet portallarına yöneliyorlar. Ancak internet de devlet kontrolünde olduğunda, internet kullanıcıları sansürle başedecek teknik yollara başvuruyorlar. Malum son aylarda, internet sansürü deyince akla gelen ilk yer Çin oluyor.
Çin'de internet filtrelerinden geçebilmenin ilk çaresi Google'ye Hong Kong linki üzerinden bağlanmak olmuştu. Ancak bu durum da çok uzun soluklu olamadı. Bugün Çinli internet kullanıcıları kendi yöntemleriyle sansürle baş etmeye çalışıyorlar. Çinli internet portallarında yeni bir masal yaratığı üretildi. Biraz ironi, biraz da teknik bilgiyle, Google yerine GU-GE'yi kullanılmaya başlandı. İnternet sitesi Hudong’un belirtiğine göre, Gu-Ge, Çin’e göç edip, nesli tükenen kuzey Amerikalı bir güvercin türü. Gu Ge’nin tanıtımı, bir çocuk şarkısı eşliğinde yapılıyor.
Sansürle başetmenin yolu ironi
Şarkıda devlet sansürüne ironik bir gönderme yapılıyor. Kuzey Amerika’dan gelen Gu Ge güvercini, özgürlüğüne kavuşmak için Hong Kong semalarında dolanmaya başlar. Şarkının sözlerinde, özgür bir gökyüzünü kim sevmez ki diye soruluyor. Güvercin, Çinli internet kullanıcıları için Google’yi temsil ediyor. Yazılışı farklı ancak okunuşları aynı. Çin’deki devlet sansürünü protesto etmenin en yaygın şekillerinden biri, kelimelerin anlamları ve yazılışlarıyla oynamak. Kullanıcılar rastladıkları böylesi kelimelerin hangi anlama geldiğini hemen çıkarıyorlar.
Çin’in en tanınmış internet blog'unun kurucularından Michael Anti, internetteki sansürle baş etmenin yollarının gittikçe yayıldığını belirtiyor.
Anti, “ Sansür karşıtı kültür bazen çok komik olabiliyor. Neredeyse yapılanlar için sanat diyebiliriz. Sansür, korkutmak ve çekince yaratmak anlamına geliyor. Ama gülmeyi başarınca korku da kayboluyor. Gizli polisden celp geldiğinde, memurlar hemen çay içmekten bahsediyor. Biz de polislik olanlara çay partisi davetlileri diyoruz. Böyle şakalar korkuyu yok ediyor” diye konuştu.
Yönetim internet içeriklerini filtreliyor
Çin'deki internet sansürü iki yönden ele alınıyor. Yönetim, beğenmediği tüm içeriklere sansür uyguluyor. İnsan hakları organizasyonlarının portallarına, pornografik sitelere ve Tibet katliamıyla ilgili tüm içeriklere ulaşmak engelleniyor. Bunların dışında, sosyal internet portalları ve yurtdışından bilgi aktarabilecek web siteleri de erişime kapalı. Çin'de ulaşılması mümkün olmayan haber portalları arasında Deutsche Welle de var.
"Her Çinli sözlerine otosansür uyguluyor"
Çinli internet kullanıcıları, farklı portallar üzerinden, teknik yöntemlerle, sansürleri aşmaya çalışıyorlar. Devlet beğenmediği içerikleri engelleme girişiminde tam başarı sağlayamıyor. Michael Anti Çin'de internet kullanımının yönetim için bir sorun ve tehlike olduğuna kanaat getirildiğinde, Kominist Parti'nin son çare olarak geleneksel yöntemlere başvurduğunu belirterek, “Eğer gerçekten yönetimin kendisi için tehdit olarak kabul ettiği bir şey yaparsan, seni hapse atıyorlar. Her Çinli sözlerine otosansür uyguluyor. Haddini aşmanın bedeli, özgürlüğün kaybedilmesiyle ödeniyor.” dedi.
© Deutsche Welle Türkçe
Mathias Bölinger / Çeviri: Gezal Acer
Editör: Ahmet Günaltay