230310 China Google

Çin’de uygulanan internet sansürü, arama motoru Google ile iplerin gerilmesine yol açmıştı. Ocak ayından bu yana sansürün kaldırılmasını isteyen Google ile uyguladığı sansürden taviz vermeyen Pekin Hükümeti arasında devam eden tartışma doruk noktasına ulaştı.

Sözünün arkasında durmak zorunda kalan Google, pazartesi günü (22.03.10) Çin’deki arama motorunu Hong Kong uzantısına yönlendirdi. Amaç, özel bir statüye sahip olan ve bu nedenle Çin kadar sıkı bir sansür uygulanmayan Hong Kong üzerinden Çince erişimi devam ettirebilmekti. Ancak Google'ın bu adımının da Pekin Hükümeti’nin sansürünü engellemeyi başardığı pek söylenemez. Zira Hong Kong üzerinden Google'da Çince içerikli arama yapan kullanıcılar, yine de sansürlü siteleri engellemek için devreye giren özel filtreleme sistemi nedeniyle hüsrana uğruyor.

Çin’den çekilme adımı

Google Çince arama motorunu 2006 yılında faaliyete geçirdiği ilk yıllarda Pekin Hükümeti’nin bazı içeriklerle ilgili sansür koşulunu kabul ederek, Çin'e özel bazı filtreleme programlarını devreye sokmuştu. Ancak son dönemde Pekin Hükümeti’nin sansür uygulamasını daha da sıkılaştırması, Google'ın tepkisen neden oldu. Çin pazarından tümüyle geri çekilme tehdidinde bulunan Google, Pekin yönetiminin sansür konusunda geri adım atmaması nedeniyle, bu tehdidini uygulamaya dönüştürme kararı aldı. Google'ın bu tavrı, Çin Yönetimi'nin sert tepkisine yol açarken, devlet televizyonu CCTV aracılığıyla yayınlanan resmî açıklamada, şu görüşlere yer verildi:

“Pekin Hükümeti Çin’de iş yapmak isteyen tüm yabancı kuruluşların, yasalara uyma zorunluluğuna dikkat çekiyor. Google, Çin pazarına girerken yaptığı ve Çin yasalarına uyma yönündeki taahüdünü şimdi ihlal ediyor ve internet yasasını devre dışı bırakıyor. Ticari kazanç sağlanan unsurların, siyasi amaçlar için kullanılmasına müsamaha gösteremeyiz.”

Sansür devam ediyor

Google’ın Çince arama motoru internet kullanıcılarını otomatik olarak Hong Kong uzantısına yönlendiriyor. İstedikleri sonuçları bulan ancak sayfalara giriş yapamayan Çinli internet kullanıcıları, bir kez daha Pekin Yönetimi'nin sansürüyle karşılaşıyor. Kullanıcıların bazıları yeni uzantıyla da sitelere erişimin mümkün olmadığını dile getiriyor. Bir kullanıcı şunları söylüyor:

“Hong Kong uzantısı üzerinden de sansürlenmiş içeriklere ulaşmak mümkün değil. Tiananmen katliamı, Tibet ya da olayın yaşandığı 4 Haziran tarihiyle ilgili arama yapmak istediğinizde bir çok sonuç çıkıyor. Ancak bulunan sayfalara erişiminiz engelleniyor.”

Faaliyete geçtiği yıllarda hedeflediği kitleye tam olarak ulaşamasa da bugün Google, Çin'deki arama motorları içinde yüzde 35'lik bir pazar payına sahip. 400 milyona yaklaşan aktif internet kullanıcısının bulunduğu Çin, geleceğin internet reklam getirisi yüksek olacak pazarı olarak görülürken, Google ve bir çok kuruluş için de büyük önem arz ediyor. Son dönemde internet kullanıcıları arasında, Google’ın en büyük rakiplerinden Microsoft’un Çin pazarına yönelik geliştirdiği arama motoru Bing’i devreye sokacağı, kulaktan kulağa yayılıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Petra Aldenrath / Çeviren: Gezal Acer

Editör: Murat Çelikkafa