Kuzey Kore gözyaşlarına boğuldu

Pyönyang'dan dün yansıyan görüntüler, Kuzey Kore'nin kurucusu Kim İl Sung'un 1994'deki cenaze töreninin bir tekrarı gibiydi. Onun cenazesi de beyaz çiçeklerle bezeli siyah lüks bir limuzinle başkent sokaklarından geçmiş, halk da yine gözyaşlarına boğulmuştu. 17 Aralık'ta hayatını kaybeden 69 yaşındaki Kim Jong İl için yüz binlerce kişi sokaklara döküldü. Yurtdışında yaşayan birçok Kuzey Koreli de törene katılmak için Pyönyang'a akın etti.

Pekin Havaalanı'nda bekleyen bu Kuzey Koreli gibi: "Üzüntüden neredeyse hasta olacağım. Bir an önce memleketimde olmak istiyorum. Orada yeni liderimiz şimdi Kim Jong Un oldu."

Cenaze töreninde ön plana çıkan figür de iktidarı babasından devralan Kuzey Kore'nin genç lideri Kim Jong Un'du. 20'li yaşların sonlarında olduğu sanılan oğul Kim'e bir süre önce 4 yıldızlı general rütbesi verilirken, iktidardaki İşçi Partisi'nin karar alma organı olan Merkez Komite'nin de başkanlığı da devredildi.

Yeni lider ne yapacak?

Ancak Kim Jong Un, hem askeri hem de siyasi açıdan geniş yetkilere sahip olsa da her iki alanda da yeterli deneyime sahip değil. Bu nedenle de ülkenin yönetiminde kendisine babasının ekibinden üst düzey isimlerin destek olacağı sanılıyor. Uzmanlara göre, oğul Kim ilk aşamada iktidarın aslında sadece vitrini olacak. Ülkenin ikinci adamı amcası Jang Song Thaek, ordu içinde güçlü bir konuma sahip halasının eşi Kim Kyong Hui ve Genelkurmay Başkanı Ri Yong Ho'nun arka plandaki güçlü isimler olacağı sanılıyor.

Ancak muhalefetin ne demek olduğu bilinmeyen ülkede Kim Jong Un'a büyük saygı duyuluyor. Bu diğer yandan da bir yükümlülük. Herkesin yeni lidere sadakatini dile getirmesi şart. İşte bir Kuzey Koreli'nin sözleri: "Yeni liderimizin iyiliklerine karşılık ona minnettarlık duyuyorum. Bu bize her durumda düşünüyor. Yeni liderimiz Kim Jong Un'a kesinlikle sadık kalacağım."

Cenaze töreninin devam ederken devlet televizyonlarında da Kuzey Korelilerin bu ve buna benzer açıklamalarına yer veriliyordu.

Uluslararası toplumun endişeleri

Ancak uluslararası toplumda devam eden tartışmalar ve endişelere ise Kuzey Kore'nin devlet televizyonlarında yer yok. Batı ve bölge ülkelerinin Pyönyang'daki iktidar değişikliği ile birlikte yanıtı aradığı başlıca sorulardan biri de Kuzey Kore'nin nükleer programına bundan sonra nasıl devam edeceği. Amerikalı uzmanlar, Kuzey Kore'nin yakın bir gelecekte nükleer başlık üretebilecek kapasiteye sahip olacağı kanısında. Uzmanlar, bunun bir ila iki yıl süreceğini tahmin ediyor.

Pyöngyang nükleer programından vazgeçmezken, Kuzey Koreliler yokluk içinde yaşıyor. BM'nin verilerine göre halkın dörtte biri, yani 6 milyon Kuzey Koreli yoksulluk sınırının altında yaşıyor. 90'lı yıllardaki gıda krizi ise yüz binlerce kişinin ölümüne yol açmıştı. Başkentte bile insanlar yemek ya da temiz içme suyu bulmakta zorlanıyor.

Kuzey Koreli muhalifler

Bu koşullar altında rejimin varlığını sürdürebileceği de kuşku yaratıyor. Nitekim Kim Jong İl'in cenazesi sırasında Kuzey Koreli muhalifler de Güney Kore'den Kuzey'e Kim hanedanına karşı ayaklanma çağrısı yapan ilanlar gönderdiler. Güney Kore'nin sınıra yakın Paju kentinde toplanan 50 kadar Kuzey Koreli sığınmacı, düzenledikleri gösteride, 200 bin el ilanını taşıyan balonları gökyüzüne saldılar. İlanlarda, ölen Kim Jong İl'in oğlu ve Kuzey Kore'nin kurucusu Kim İl Sung'un başlattığı dünyanın yegane komünist hanedanı Kim sülalesinin üçüncü temsilcisi Kim Jong Un'a iktidarın verilmesi kınandı.

Seul'da da komşu ve düşman ülkenin liderine elveda diyen Kuzey Korelileri televizyondan izleyenler, tüm görüntülerin "mizansen" olduğu kanısındaydı.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/AFP/dpa/Reuters, HK/AG