Nordkorea Kim Jong- Il
19 Aralık 2011
69 yaşındaki Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong İl bir tren yolculuğu sırasında kalp krizi geçirerek öldü. Komünist yönetim oğul Kim Jong Un’u resmen devlet başkanı ilan etti.
Kuzey Kore devlet televizyonu pazartesi günü yayınladığı haberde, Kim Jong İl’in Cumartesi günü hayatını kaybettiğini duyurdu. Resmi haber ajansı KCNA, Komünist Kuzey Kore'nin devlet başkanlığına Kim Jong İl’in oğlu Kim Jong Un’un atandığını haber verdi. Henüz 30 yaşında bile olmayan Kim Jong Un yıllardır babası tarafından devlet başkanlığına hazırlanmaktaydı. Önemli görevlere getirilen ve resmi buluşmalarda hazır bulunan Kim Jong Un 2010 yılının Eylül ayında da İşçi Partisi’nin genişletilmiş liderlik kadrosuna alınmıştı.
Kuzey Kore'nin zirvesindeki hanedan
Kim Jong İl 2008 yılında beyin kanaması geçirmiş ve vücudunun son tarafı yarı felç olmuştu. Sağlık durumu devlet sırrı gibi saklanan şeker ve yüksek tansiyon hastası Kim Jong İl’in böbreklerinden de rahatsız olduğu tahmin edilmekteydi.
Kim Jong İl 1994 yılında dış dünyaya kapılarını tamamen kapatan Kuzey Kore’nin ilk devlet başkanı olan babası Kim İl Sung’dan görevi devralmıştı. 1996 ile 1999 yılları arasında bir milyon Kuzey Korelinin açlıktan öldüğü tahmin ediliyor. Kim Jong İl açlık ve sefalete rağmen pahalı nükleer silahlanma programı için kaynak bulabilmiş ve 2006 yılındaki ilk atom bombası denemesiyle de dünyayı şoke etmişti. Kim, ülke üzerindeki kontrolü kaybetmemek için zaruri ekonomik reformları yapmamış, propaganda, liderin putlaştırılması ve çalışma kamplarına kapatma tehdidiyle yerini sağlamlaştırmıştı.
Güney Kore alarmda
Kim Jong İl’in ölüm haberi komşu Güney Kore’yi telaşa sevk etti ve ordu teyakkuza geçirildi. Güney Kore Genelkurmay Başkanlığı iki ülkeyi ayıran sınır boyunca yoğun askeri faaliyetlerin gözlendiğini duyurdu. Devletler hukukuna göre aralarında halâ savaş halinin hüküm sürdüğü Güney ile Kuzey Koreler arasındaki ilişkiler 2010 yılının Mart ayında bir Güney Kore savaş gemisinin batırılmasıyla kopma noktasına geldi. Aynı yılın Kasım ayında da Güney Kore’nin Yeanpyeong Adası’na Kuzey Kore tarafından topçu ateşi açıldı.
Kuzey Kore liderinin ölümü üzerine Japonya da önlem almaya başladı ve Milli Güvenlik Konseyi toplantısı yapıldı. Başbakan Yoshihiko Noda, her türlü gelişmeye hazırlıklı olunması için Savunma Bakanlığı’na talimat verdi. Kyodo haber ajansı, Tokyo yönetiminin ABD, Çin ve Güney Kore hükümetleriyle sürekli temas halinde olduğunu bildirdi. Tokyo borsa endeksi düşüşe geçti. Avrupa borsaları da seansı puan kaybıyla açtı.
‘Büyük veliaht'
Kuzey Kore medyasının ‘büyük veliaht’ olarak tanıttığı Kim Jong Un’un İsviçre’de okuduğu, biraz Almanca, İngilizce ve Fransızca konuştuğu belirtiliyor. Oğul Kim’in güler yüzlü ve cana yakın olduğunu söyleyen Hür Berlin Üniversitesi’nin Kuzey Kore uzmanı Werner Pfennig DW’ye, aynı zamanda basketboldan da hoşlanan Kim Jong Un’un okul arkadaşlarıyla çok iyi geçindiğini, ancak bu niteliklerin bir ülkeyi yönetmeye yeterli olamayacağını söyledi. Pfennig, ‘Kim Jong Un’un elit zümre silahlı kuvvetler ve parti oligarşisine kendini kabul ettirmiş olması onun için önemli bir avantajdır’, dedi. Werner Pfennig, Kim Jong Un’un babasının ve dedesi Kim İl Sung’un izinden gideceğinden emin olduğunu belirttikten sonra sözlerini şöyle sürdürdü: ‘Kuzey Kore geleneklerine göre halef önceden belli olur ama babası tek otoritedir ve günlük siyasi işleri alıştıra, alıştıra oğluna devreder.’ Kuzey Kore haber ajansının, ‘Kuzey Kore devriminin başında artık, partimizin, ordumuzun ve milletimizin harika lideri Kim Jong Un var’ şeklindeki duyurusu, iktidarın pürüzsüz bir şekilde oğul Kim’e geçeceğini izlenimini uyandırıyor.
Emektar Komünist Partililerin siyasi tecrübesi olmayan genç lideri desteklemekte güçlük çekecekleri, ordunun da otorite krizine sürüklenebileceği gibi görüşler dile getiriliyor. Nüfuz sahibi yaşlı ekiplerin iktidarı tecrübesiz Kim Jong Un’a bırakmak istemeyeceği de öne sürülen iddialar arasında. Kim Jong Un’un yurtdışında bulunmuş olması bakımından uluslar arası işbirliğine babasına kıyasla daha açık olması bekleniyor. Werner Pfennig Kuzey Kore’nin bundan böyle daha pragmacı davranmasını ve Güney Kore ili ilişkilerin düzeltilmesinin kendi yararlarına olacağını kavramasını bekliyor. Alman uzman, ‘Kim Jong Un orduya aktarılan kaynakların sivil alanlara kaydırılmasından bütün bölgenin kârlı çıkacağını müdrik olduğundan şüphesi bulunmadığını’, söylüyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Stephan Stickelmann/ A. Günaltay
Editör: Başak Özay