Fransa 'Matmazel'siz kalacak

Fransız hükümeti, ülkedeki feminist kuruluşların baskısı üzerine bakanlık ve valiliklere bir genelge göndererek, resmî yazışma ve belgelerde bundan böyle “matmazel” unvanının kullanılmamasını talep etti.

Feminist kuruluşlar, geçen yıl başlattıkları bir kampanya çerçevesinde, kadın-erkek eşitliğine aykırı olduğu gerekçesiyle “Matmazel” unvanının resmî yazışma ve belgelerde kullanılmasından vazgeçilmesini istiyordu. Feministler, unvanın kadınlara medeni hallerini açığa vurma zorunluluğu getirdiğini, erkekler için ise böyle bir zorunluluk bulunmadığını, bunun da kadınlar ile erkekler arasında “ayrımcılık” anlamına geldiğini savunuyor.

Feministlerin kadın-erkek eşitliğinden sorumlu bakan Roselyne Bachelot tarafından desteklenen bu talebine olumlu yanıt veren Fransız hükümeti, salı günü bakanlık ve valiliklere gönderdiği bir genelgeyle, resmî kurumlar tarafından vatandaşlara gönderilen veya vatandaşların internet üzerinden doldurmaları istenen formülerde “Matmazel” unvanının olmayacağını bildirdi. Genelgeyle birlikte, vergi beyannameleri, sosyal güvenlik bildirgeleri veya sosyal yardımlar gibi resmî belgelerde kullanılmakta olan unvan kaldırılacak.

Talepler bununla da bitmiyor

Genelgeye göre sadece “Matmazel” unvanı değil, “genç kızlık soyadı” ve “eşinin soyadı” gibi bölümler de kaldırılacak. Feministler, kadınların bu bölümler nedeniyle de ayrımcı muameleye maruz kaldığını belirtip, kaldırılmalarını talep ediyordu. Resmî formların tümünde bundan böyle sadece unvan olarak “kadın” veya “erkek” ibareleri yer alacak. Yaklaşık elli yıldır bu alanda mücadele veren feminist kuruluşlar hükümetin attığı adımdan memnun. Ancak talepleri burada bitmiyor. Özel sektör şirketleri ve özel kuruluşların da aynı yönde davranmalarını istiyorlar.

Fransa “Matmazel” unvanıyla ilk olarak Orta Çağ döneminde tanışmış, o tarihte sadece soylular arasında kullanılan bu unvan zamanla toplumda yaygınlaşıp kurumsallaşmıştı. Fransa’da evli olsun ya da olmasın 21 yaşından büyük her kadının “Madam” unvanını kullanmasına 1972 yılında Fransız Adalet Bakanlığı’nın kararıyla izin çıkmıştı. O tarihten bu yana feminist kuruluşların “Matmazel” unvanının kaldırılması için verdiği mücadele bugüne kadar sonuçsuz kalmıştı. Fransa’da 1974 yılına kadar devletin resmî kurumlarının vatandaşlarla yazışmalarında kadınların unvanlarının yanı sıra “dul”, “boşanmış”, “bekar” gibi medeni hallerini açığa vuran ibareler de kullanılmaktaydı.

Anglo-sakson dünyası ise bu konuya Fransa’dan çok daha önce el attı. “Matmazel” unvanının Almanca karşılığı olan “Fräulein” yaklaşık 40 yıldır kullanılmıyor. Almanlar bugün genç kız olmayan her kadın için “bayan” anlamına gelen “Frau” unvanını kullanıyor. İngiltere’de devlet kadın vatandaşlarına gönderdiği formlarda “Mrs”, “Miss” veya “Ms” unvanları arasında seçenek hakkı tanıyor. İngiliz “The Guardian” gazetesi muhabirleri için hazırladığı yazım kılavuzunda, röportajını yaptıkları kadınların unvanları konusunda spesifik bir dilekte bulunmamaları halinde kendilerini “Ms” unvanıyla sunmalarını istiyor. Fransız hükümetinin aldığı son karar karşısında ülkenin ünlü gazetesi Le Monde'un ne yapacağı merak konusu. Gazete tüm haber ve makalelerinde “Monsieur”, “Madame” ve “Mademoiselle” unvanlarını kullanmayı son 60 yıldır “olmazsa olmaz kuralı haline getirmiş durumda.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber:Kayhan Karaca / Strasbourg

Editör: Gezal Acer