پای هشت شاهزاده عرب به دادگاهی در بلژیک کشیده شد
۱۳۹۶ اردیبهشت ۲۱, پنجشنبه
زمانی که شاهزاده شیخا حمدا آل نهیان و هفت دخترش به بروکسل سفر کردند، طبق معمول در هتل کنراد، مجلل‌ترین هتل آن‌جا مستقر شدند. اما این اولین بار نبود که اعضای خانواده آل نهیان در این هتل اقامت می‌کرد. در سال ۲۰۰۸ نیز آن‌ها چند ماه یک طبقه کامل هتل را اجاره کرده بودند و ۲۰ خدمه خود را نیز همراه برده بودند تا هرچه برای آسایش خود لازم دارند، برای‌شان فراهم کنند.
خدمتکاران باید ۲۴ ساعته به این هشت نفر سرویس می‌دادند، بدون استراحت، غذای کافی، اجازه اقامت و یا اجازه کار. خانواده آل نهیان از پر نفوذترین و ثرومنتدترین‌ها در امارات متحده عربی به شمارمی‌آید.این خانواده مدتی پیش کلوپ فوتبال "منچستر سیتی" نیز را خرید. اما حالا باید این هشت شاهزاده خانم در برابر دادگاه پاسخگوی رفتاری باشند که با خدمه خود کرده‌اند.
فحاشی و بیگاری
پاتریسیا لوکوک، از سازمان حقوش بشر "Myria" در بلژیک به عنوان یکی از شاکیان پرونده گفته است که به این خدمه دستمزدی پرداخت نمی‌شد، آن‌ها مجبور بودند شبانروز کار کنند، باید در اتاق شاهزاده خانم‌ها روی زمین می‌خوابیدند، و مرتب به آن‌ها فحاشی شده است.
این ماجرا زمانی فاش شد که یکی از خدمه‌ها پس از فرار از هتل، مسقیماً به پلیس مراجعه کرد. پلیس هم به هتل رفت تا ته و توی قضیه را درآورد. پس از آن تحقیق پلیس در این باره شروع و معلوم می‌شود که رفتاری که شاهزاده خانم‌ها با خدمتکاران خود می‌کردند، واقعا غیرانسانی بوده است.
اما دادگاه هشت سال بعد برگزار شد و دلیل این همه تاخیر این بود که مشکلات بسیاری سر راه این کار قرار داشت. یکی از دلایل این بود که وکیل خانواده سلطنتی به بهانه‌ها مختلف دادگاه را عقب می‌انداخت، از جمله به این علت که ورود پلیس به هتل و تحقیق درباره وضع خدمه "مجاز" نبوده است. همین باعث شد که دادگاهی کردن شاهزادگان اماراتی سال‌ها طول بکشد.
ماجرایی باور نکردنی
یکی از مسائلی که به طولانی شدن پروسه رسیدگی به این پرونده کمک کرد، رسانه‌ای نشدن ماجرا بود. نیکلاس مک‌گیهان از دیده بان حقوق بشر می‌گوید باور نکردنی است که رسانه‌ها چه ساده از کنار این موضوع رد شدند و درباره‌اش گزارش ندادند. او به عنوان محقق سالهاست که درگیری تحقیق درباره کشورهای عرب خلیج فارس است.
بیشتر بخوانید:سود سالانه ۱۵۰ میلیارد دلاری از طریق برده‌داری مدرن
تحقیقات نشان می‌دهند که این اولین بار نیست که خدمتکاری از این کشورها به اروپا آورده می‌شود و مورد اذیت و آزار قرار می‌گیرد و از او بیگاری گرفته می‌شود. در ژانویه سال جاری نیز پرونده‌ای مشابه در دادگاه حقوق بشر اروپا مورد رسیدگی قرار گرفت. یک خانواده اهل دوبی سه خدمه فیلیپینی را همراه خود به وین آورده بودند. این زنان نیز مجبور شده بودند شب و روز در خدمت خانواده باشند و اگر "خطایی" از آن‌های سرمی‌زد، سیل ناسزا بود که به سوی آنان روانه می‌شد. رفتاری که به شدت خدمه بی‌نوا را دچار ترس کرده بود.
این سه نفر هم پس از فرار، شکایت کردند و با کمک یک سازمان حقوق بشری اتریشی توانستند ماجرا را به دادگاه بکشانند. دادگاه علیه خانوداه یاد شده حکمی صادر کرد. حکمی که اجرای آن عملی نبود زیرا میان اتریش و امارات هیچ توافقنامه‌ای در رابطه با همکاری‌های حقوقی در چنین زمینه‌ای وجود ندارد و آن‌ها اتریش را مدت‌ها بود که ترک کرده بودند.
برده‌داری مدرن
فعالان حقوق بشر سالهاست که علیه "برده‌داری مدرن" مبارزه می‌کنند. غالباً این شیوه برده‌داری تقریبا شبیه همان مواردی است که در بالا آمد. زنان و مردانی فقیر از کشورهای مختلف، از جمله بنگلادش، هند، سریلانکا، یا پاکستان به آژانس‌های کاریابی مراجعه می‌کنند. این دفاتر به آن‌ها قول کار و پول می‌دهند. وعده می‌دهند که دستمزد خوبی به آن‌ها پرداخت خواهد شد، از شرایط کار بهتر و وضعیت بهداشتی و درمانی بهتری نیز برخوردار خواهند شد. به‌طور خلاصه آن‌ها خوش‌بخت خواهند شد.
ولی به محض این‌که این افراد وارد عربستان سعودی، بحرین یا امارات می‌شوند، با واقعیتی دیگر روبرو می‌شوند: کار طاقت‌فرسا، دستمزدی ناچیز که گاه ماه‌ها پرداخت آن به عقب می‌افتد، آزار و گاه حتی سوء استفاده جنسی. بیشتر این افراد هیچ امکانی برای دفاع از خود ندارند. بیشتر این‌ها بدون اجازه کار وارد شده‌اند و به محض فاش شدن این مسئله اخراج می‌شوند.
دامنه نقض حقوق این افراد تا اروپا هم کشیده شده است. بسیاری از شیوخ عرب به دلایل مختلف به آلمان، اتریش یا بلژیک می‌آیند. مثلا برای کار یا درمان یا استراحت. آن‌ها خدمه خود را همراه می‌آورند و به همان روشی با آن‌ها رفتار می‌کنند که در کشورهای خودشان مرسوم است. کاری که مطابق قوانین اروپا غیرقانونی است.
بیشتر بخوانید:پایان "برده‌داری مدرن" در حوزه خلیج فارس؟
هشت شاهزاده خانم اماراتی نیز در برابر دادگاه مدام روی این تاکید می‌کنند که رفتار آن‌ها با خدمه‌شان "کاملا معمولی" بوده است. اما یک اتهام دیگر نیز به آن‌ها وارد است: قاچاق خدمه. از آن‌جا که خدمتکاران این شاهزادگان ماه‌ها در بلژیک کار کرده‌اند، باید برای آن‌ها اجازه کار گرفته می‌شد.
فرصتی برای دادگاه
دادگاه بلژیک حالا فرصتی به دست آورده تا اقدامی علیه سوءاستفاده‌‌هایی این‌چنینی انجام دهد. اگر دادگاه موفق شود ثابت کند که آوردن خدمه از سوی شاهزاده خانم‌های اماراتی قاچاق انسان بوده است، آن‌گاه می‌توان امیدوار بود که آن‌ها مجبور به پرداخت غرامت به خدمتکاران خود شوند یا حتی حکم زندان برای‌شان صادر شود.
اما پاشنه آشیل قضیه این است که این پرونده آن قدر قدیمی است که شامل مجازاتی سنگین نخواهد شد.