حذف چند ناشر از نمایشگاه کتاب تهران
۱۳۸۸ اردیبهشت ۲۰, یکشنبه
ناشران از آغاز موجودیت این نمایشگاه، با مشکلاتی چون عدم صدور مجوز یا ممنوعیت ارائهی پارهای کتابها روبرو بودهاند. تغییر دولتها، با کاهش یا افزایش محدودیتها همراه بوده است. مثلا در وزارت ارشاد دولت نهم، شورایی برای ارزیابی صنفی و اخلاقی ناشران تشکیل شد. نتیجهی این ارزشیابی، امکان حضور ناشران در نمایشگاه را پررنگ یا کمرنگ میکند.
مغضوب شدن نشر جامهدران
نشر جامهدران به مدیریت محمد حاجیزاده، از جمله ناشران حذف شده در نمایشگاه امسال بود. حاجیزاده، که روزنامهنگار نیز هست، به دویچهوله میگوید:«اصولا انتشارات جامهدران و ویستار که مال خواهرم فرخنده حاجیزاده است، در دولت نهم مغضوب شدهاند. نه مجوز چاپ دادند و نه از ما کتاب خریدند. به نظرم عامل اصلی در درجهی اول نام حاجیزاده است و دیگر اینکه کتابهای نشرما عمقی و سیاسیاند.»
محمد حاجیزاده از خاک خوردن مجموعهی ده جلدی آثار صادق هدایت و مجموعه شش جلدی کارهای صادق چوبک در نشر جامهدران میگوید که با وجود مجوز ارشاد، در چاپهای دوم و سوم توقیف شدند. حاجیزاده میگوید، برای این کتابها، ۲۰ میلیون تومان هزینه شده و معلوم نیست غرامت ناشر را چه کسی خواهد پرداخت.
حساسیت به نام هدایت و چوبک
حاجیزاده تاکید میکند که وزارت ارشاد، با نام نویسندگان نیز مشکل دارد. او به حساسیت نسبت به نام چوبک و هدایت یا براهنی اشاره میکند و میپرسد: «مگر در کتاب فواید گیاهخواری هدایت چه نوشته شده؟ اینکه بهجای گوشت، لوبیا و عدس بخورید چه مشکلی ایجاد میکند؟ این کتاب را من در نمایشگاه قبل گذاشته بودم، اما گفتند بردارید.»
غالب ناشرانی که موفق به شرکت در آخرین نمایشگاه کتاب تهران شدهاند، عنوانهای جدیدی به اهل مطالعه ارائه نکردهاند و تنها به تکرار فروش کتابهای پیشین پرداختهاند. بلوکهشدن کتابها در دوایر بررسی وزارت ارشاد و تیغ سانسور، دست نویسنده و ناشر را میبندد و آنها را فرسوده میکند.
غرفهداری با کتابهای تکراری
حاجیزاده در باره اعمال محدودیت حراست نمایشگاه در قبال ناشران غرفهدار میگوید: «سال گذشته، مامور حراست در حالی که من هنوز در غرفه را باز نکرده بودم، به من میگفت این را بردار. آن را نگذار... اصلا من خوشحالم که امسال نرفتم. من چهارسال است با عنوانهای تکراری به نمایشگاه رفتم. از مخاطبام خجالت میکشم که چیز جدیدی برایش ندارم.»
رویکردهای مطالعه
وزیر ارشاد در مراسم گشایش بیست و دومین دوره نمایشگاه کتاب تهران، از بالا رفتن سرانهی مطالعه کتاب و رقم ۲۰ دقیقه یاد کرد. محمد حاجیزاده با مبالغهآمیز خواندن این رقم، اشاره میکند که با سیاستهای ارشاد در عدم انتشار کتابهای سنگین و تاملبرانگیز، مردم به خواندن کتابهای سرگرمکننده یا آموزشی در زمینهی مهارتهای زندگی، رموز موفقیت یا کتابهای رمالی و ماوراءالطبیعه رو آوردهاند.
نویسنده: مهیندخت مصباح
تحریریه: بهنام باوندپور