فشار جهانی برای خلع سلاح اتمی
۱۳۸۹ خرداد ۶, پنجشنبه
کنفرانس بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های اتمی در نیویورک روز جمعه، ۲۷ مه به پایان می‌رسد. موضوعی که در روزهای پایانی این کنفرانس بحث‌انگیز بوده، شکایتی است که کشورهای غیر متعهد از قدرت‌های اتمی دارند. آنها انتقاد می‌کنند که آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و انگلستان، که رسما قدرت اتمی محسوب می‌شوند، در خلع سلاح تعلل می‌ورزند.
آمریکا و روسیه در ۸ آوریل امسال در پراگ قرارداد بستند که سلاح‌های اتمی استراتژیک خود را به میزان یک سوم کاهش دهند. این قرارداد هنوز در دو کشور مراحل تصویب قانونی را طی نکرده است.
زمان‌بندی برای خلع سلاح
انتقاد کشورهای غیرمتعهد برپایه‌ی "قرارداد منع گسترش سلاح‌های اتمی" (NPT) است که ۱۸۹ کشور آن را امضا کرده‌اند. این قرارداد، که در سال ۱۹۷۰ بسته شده، سه محور دارد:
− گسترش سلاح‌های اتمی را ممنوع می‌کند،
− قدرت‌های اتمی را موظف به خلع سلاح می‌کند،
− استفاده‌ی صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را حق همه‌ی کشورها می‌داند.
کشورهای غیر متعهد می‌گویند که قدرت‌های اتمی بایستی برای خلع سلاح بر پایه‌ی یک برنامه‌ی زمانی معین پیش روند. آنها، به رهبری مصر، بر آن بودند که در بیانیه‌ی پایانی کنفرانس نیویورک، موضوع ضرب‌الاجل برای خلع سلاح اتمی را بگنجانند. قدرت‌های اتمی با چنین چیزی مخالفت کرده‌اند.
اکنون تلاش بر سر این است که با یک فرمول‌بندی دیپلماتیک، در بیانیه‌ی پایانی تأکیدی بر روی یک چارچوب زمانی آورده شود.
به سوی شفافیت بیشتر
یک دستاورد کنفرانس نیویورک حرکت به سوی آگاهی بیشتر از کم و کیف زرادخانه‌ی اتمی است. در آغاز این کنفرانس، آمریکا اعلام کرد که دارای ۵۱۱۳ کلاهک اتمی عملیاتی و چند هزار بمب کنار گذاشته‌شده‌ی دیگر است.
اکنون بریتانیا نیز تعداد کلاهک‌های اتمی خود را فاش کرده است. دیروز، ویلیام هیگ، وزیر خارجه‌ی جدید بریتانیا در پارلمان این کشور اعلام کرد که زمان آن فرا رسیده که آمار و ارقام در مورد سلاح‌های اتمی شفاف‌تر شوند.
بنابر اعلام دولت بریتانیا، این کشور در حال حاضر دارای ۲۲۵ کلاهک اتمی است. در گذشته لندن، تعداد دقیق بمب‌های اتمی خود را اعلام نمی‌کرد. معمولا می‌گفتند که بیش از ۱۶۰ کلاهک عملیاتی دارند که هر آن آماده برای استفاده‌هستند.
فرانسه در سال ۲۰۰۸ آمار زرادخانه‌ی اتمی خود را اعلام کرد. اکنون پس از فرانسه، آمریکا و انگلیس، نوبت روسیه و چین است که تعداد سلاح‌های اتمی خود را فاش کنند. این فاش‌گویی ممکن است فشار بر قدرت‌های اتمی غیر رسمی، بویژه اسرائیل را برای شفاف کردن توان اتمی‌شان بالا برد.
RN/YK