کنفرانس بازبینی «ان پی تی» در مرحله‌ی پایانی
۱۳۸۹ خرداد ۵, چهارشنبه
در اجلاسی که با شرکت نمایندگان ۱۸۹ کشور برای بازبینی معاهده جلوگیری از گسترش سلاح‌های هسته ای از ا بتدای ماه مه جاری در نیویورک تشکیل شده، یکی از اهداف اصلی‌یی که در دستور کار قرار گرفته، عبارت است از: منطقه خاورمیانه باید از سلاح هسته‌ای دور بماند.
در مجمع بزرگی که از سوم مه شروع شده و روز جمعه (۲۸ مه) به پایان می‌رسد، روز سه‌شنبه متن پیش‌نویس نهایی بازبینی "معاهده منع سلاح‌های اتمی" منتشر شد. این متن مقرر می‌دارد که در سال ۲۰۱۲ تمام کشورهای خاورمیانه گرد آیند و "بر میثاقی برای دور نگه داشتن منطقه خاورمیانه از سلاح‌های هسته‌ای و تمام انواع اسلحه کشتار جمعی به توافق برسند.»
ایران و اسرائیل
از دولت اسرائیل که در کنفرانس حضور ندارد، خواسته شده که معاهدۀ یادشده را امضا کند. کشورهای عرب تقاضا کرده‌اند که اسرائیل به خاطر برنامه‌های مخفیانه‌ی تسلیحاتی تقبیح شود. گفته می‌شود که اسرائیل به ۲۰۰ بمب اتمی مجهز است، اما این امر را تا کنون نه تائید کرده است و نه تکذیب. اسرائیل به طور رسمی از خلع سلاح اتمی در خاورمیانه دفاع می‌کند، اما می‌گوید که قبل از آن باید با همسایگانش به توافق صلح برسد.
در پیش‌نویس از ایران نامی برده نشده است، هرچند مناقشه هسته‌ای این کشور در اذهان حاضر است. بنا به مصوبات شورای امنیت، جمهوری اسلامی با عدم اعلام به موقع برنامه هسته‌ای خود، مفاد معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را نقض کرده و با اصرار بر برنامه غنی‌سازی اورانیوم، در معرض تحریم‌های تازه‌ی شورای امنیت قرار گرفته است.
کنفرانس در دو هفته گذشته از رسیدن به توافقی همه‌جانبه ناکام مانده است. روز سه‌شنبه لیبران کاباکتولان، رئیس اجلاس از فیلی‌پین متن پیش‌نویس تازه‌ای ارائه داد که می‌تواند تمام نکات مصالحه و توافق را در بر داشته باشد و رضایت همه اطراف را جلب کند. پس از توزیع متن ۲۸ صفحه‌ای جلسه برای یک ساعت تعطیل شد تا نمایندگان بتوانند مفاد متن پیشنهادی را مطالعه کنند و تصمیم بگیرند.
در دو جبهه‌ی متقابل
امضاکنندگان معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای وابسته به سازمان ملل متحد که در سال ۱۹۷۰ به وجود آمد، هر ۵ سال یک بار گرد می‌آیند. آنها در سال ۱۹۹۵ اصل "خاورمیانه بدون سلاح هسته‌ای" را تصویب کردند، اما از آن زمان توافق عمده‌ای صورت نگرفته است. کشورهای غیرمتعهد شکوه می‌کنند که معاهده نتوانسته به اقدامات مشخصی منجر شود.
به عقیده کارشناسان "معاهده" باید از سویی با جاه‌طلبی اتمی برخی از کشورها مانند ایران مقابله کند، اما از سوی دیگر باید حق کشورها را در دستیابی صلح‌آمیز به انرژی هسته‌ای تضمین کند و کشورهای دارای سلاح هسته‌ای را به سوی از بین‌بردن زرادخانه‌ی اتمی خود سوق دهد. میان دولتهای گوناگون در این عرصه اختلاف نظر جدی وجود دارد.
کشورهای در حال توسعه تأکید می‌کنند که قدرت‌های بزرگ باید از خود شروع کنند و به خلع سلاح جدی دست بزنند. آنها حاضرند از بمب اتمی صرف نظر کنند، اما در مقابل باید برای تأسیس نیروگاه‌های هسته‌ای در جهت مقاصد صلح‌آمیز کمک دریافت کنند.
کنفرانس بازبینی در "معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای" این بار هم مشکل بتواند به توافق جدی و الزامی برسد. کشورهای دارای سلاح اتمی، مانند ایالات متحده پس از به قدرت رسیدن باراک اوباما، برای جلب اعتماد جامعه جهانی گام‌های معینی برداشته‌اند، مانند توافق اخیر آمریکا و روسیه در کاستن کلاهک‌های هسته‌ای؛ اما بعید به نظر می‌رسد که این اقدامات محدود، همه کشورهای عضو "معاهده منع گسترش سلاح‌های اتمی" را به امضای یک توافق‌نامه‌ی نهایی تشویق کند.