درخواست حکم بازداشت عمر البشیر رئیس جمهور سودان

لوئیس مورنو-اوکامپو، دادستان دادگاه بین‌المللی کیفری لاهه فهرستی از متهمان به نسل‌کشی و جنایات جنگی در دارفور سودان را منتشر کرد که علاوه‌ بر عمر البشیر، اسامی شماری دیگر از مقام‌های دولتی و نظامی سودان نیز در آن دیده می‌شوند. اگر درخواست دادستان از سوی قضات دادگاه تایید شود، حکم بازداشت بین‌‌المللی حاکم نظامی سودان صادر خواهد شد.

سال گذشته دادگاه بین‌المللی کیفری لاهه حکم جلب دو تن از وابستگان دولت سودان را به اتهام جنایات جنگی صادر کرده بود، اما سودان از تحویل آنان به دادگاه لاهه خودداری کرد.

هم اکنون ۵ سال است که منطقه‌ی دارفور در غرب سودان درگیر یک جنگی داخلی است. بیش از ۷۰ هزار نفر از سیاهان بومی این منطقه توسط ارتش سودان و شبه‌نظامیان مورد حمایت آن به قتل رسیده‌اند. سازمان‌های امدادرسانی شمار قربانیان را تا ۳۰۰ هزار نفر تخمین می‌زنند. بیش از دو ميليون نفر نيز آواره شده‌اند. دادستان دادگاه جنایی لاهه می‌گوید، تمامی دستگاه دولتی سودان در جنایات جنگی علیه غیرنظامیان در دارفور مشارکت دارند.

استقبال سازمان‌های مدافع حقوق بشر

سازمان‌های بین‌المللی مدافع حقوق بشر از جمله عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر، از درخواست صدور حکم بازداشت علیه عمر البشیر، رئیس جمهور سودان، به گرمی استقبال کردند. عفو بین‌الملل دادرسی احتمالی علیه البشیر را "شانسی برای صلح در منطقه‌ی دارفور" توصیف کرده است.

سازمان دیده‌بان حقوق بشر در اطلاعیه‌ای که روز دوشنبه ۱۴ ژوئیه در نیویورک انتشار داد، اقدام دادستان دادگاه جنایی لاهه را "گامی مهم برای پایان دادن به جنایات هولناک در دارفور" نامید. به گفته‌ی دیده‌بان حقوق بشر، این اقدام دادستانی دادگاه لاهه نشان می‌دهد، هیچ‌کس فراتر از قانون قرار ندارد.

دولت سودان می‌گوید صلاحیت قضایی دادگاه لاهه را قبول ندارد. وزارت خارجه‌ی سودان با انتشار بیانیه‌ای، ارجاع پرونده مقام‌های این کشور به دادگاه بین‌المللی لاهه را غیرقابل قبول خوانده است.

البشیر در یک نگاه

عمر حسن البشیر، دیکتاتور نظامی سودان، در سال ۱۹۴۴ در روستایی در ۱۵۰ کیلومتری شمال خارطوم به دنیا آمد. در سال ۱۹۸۳ با کمک و حمایت اسلام‌گرایان کودتا کرد و در سال ۱۹۹۳ رسما خود را رئیس دولت معرفی نمود. از سال ۱۹۸۳ سودان براساس مقررات اسلام و قوانین شریعت اداره می‌شود. البشیر در سال ۲۰۰۱ مرشد و رهبر معنوی خود، حسن الترابی را به زندان انداخت. الترابی دو سال بعد آزاد شد، اما یک سال بعد به اتهام کودتا باز هم زندانی شد.

۱۹ سال حکومت البشیر در سودان همواره با جنگ داخلی همراه بوده است. نخست جنگ میان شمال و جنوب و از پنج سال پیش به این‌سو، جنگ در منطقه دارفور در غرب سودان.

دادگاه جنایی لاهه پیش از این نیز علیه رهبران سابق برای برخی کشورها، از جمله، چارلز تیلور، رئیس‌جمهور سابق لیبریا و اسلوبودان میلوسوویچ، رئیس‌جمهور سابق یوگسلاوی سابق، حکم جلب صادر کرده بود. اما این نخستین بار است که چنین حکمی علیه رئیس‌جمهوری صادر می‌شود که راس در قدرت در کشورش قرار دارد.

دادگاه کیفری بین‌المللی لاهه در سال ۲۰۰۲ ایجاد شد تا به اتهامات مرتبط با نسل‌کشی، جنایت علیه بشریت و جرایم جنگی مانند کشتار، شکنجه، تجاوز جنسی و نظایر آن رسیدگی کند.

م / خبرگزاری فرانسه