Στο «στόχαστρο» η Κύπρος για τους ολιγάρχες

Οι ιδιαίτερες σχέσεις της Κύπρου με Ρώσους ολιγάρχες επανέρχονται στο προσκήνιο, μετά τη διεθνή δημοσιογραφική έρευνα Cyprus Confidential, την οποία στη Γερμανία παρουσιάζει αναλυτικά το περιοδικό DER SPIEGEL. Τα στοιχεία δίνουν αφορμή για μία ακόμη συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Από όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής οι κατηγορίες δεν είναι καινούριες, με εξαίρεση ορισμένες ιδιαίτερες πτυχές, όπως η απόπειρα του Ρώσου ολιγάρχη Αλεξέι Μορντάσοφ να διατηρήσει μέσω Κύπρου το μετοχικό του μερίδιο στον γερμανικό τουριστικό όμιλο TUI μετά τον πρώτο «γύρο» κυρώσεων.

Τα στοιχεία της έρευνας Cyprus Confidential κάνουν λόγο για 650 κυπριακές εταιρείες και καταπιστεύματα στην «υπηρεσία» 100 Ρώσων, οι οποίοι περιλαμβάνονται στον κατάλογο κυρώσεων της ΕΕ ή των ΗΠΑ. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η Κύπρος δεν έχει υλοποιήσει παλαιότερες εξαγγελίες για πλήρη διαφάνεια. Αυτό φαίνεται να προβληματίζει και την Κομισιόν, όπως επισημαίνει η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ντούμπραβκα Σούιτσα στην Ολομέλεια του Στρασβούργου.

«Πλημμελής μεταφορά» ή «στοχοποίηση»;

«Η Κομισιόν ξεκίνησε διαδικασία επί παραβάσει εναντίον της Κύπρου λόγω πλημμελούς εφαρμογής της οδηγίας για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες» αναφέρει η αντιπρόεδρος της Κομισιόν. «Έχουμε στείλει σχετική επιστολή στις 14 Ιουλίου. Η Κύπρος είχε κοινοποιήσει τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, αλλά η Επιτροπή εντόπισε αρκετές περιπτώσεις πλημμελούς μεταφοράς, που αφορούσαν κυρίως τη λειτουργία του εθνικού μητρώου πραγματικών δικαιούχων». Πάντως η Επίτροπος Σούιτσα σημειώνει ότι στα μέσα Νοεμβρίου η Κύπρος εγκαινίασε το ηλεκτρονικό μητρώο εταιρειών, που θεωρείται αποφασιστικός παράγοντας διαφάνειας, καθώς καταγράφει ποιος έχει την πραγματική κυριότητα των περιουσιακών στοιχείων.

Από την πλευρά του ο Λουκάς Φουρλάς, ευρωβουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού, διαβλέπει μία στοχοποίηση της Κύπρου και υπενθυμίζει ότι το πρόγραμμα της «Χρυσής Βίζας» έχει καταργηθεί εδώ και τρία χρόνια, αν και παραμένει εν ισχύ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ασφαλώς, τονίζει ο Κύπριος ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle, «τα όσα έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας θα πρέπει να διερευνηθούν. Αυτοί που έκλεψαν, αν έκλεψαν, να πληρώσουν. Αυτοί που ενέχονται, αν ενέχονται, να πληρώσουν. Κατηγορείται όμως η Κύπρος για ένα πρόγραμμα το οποίο καταργήθηκε το 2020. Το ίδιο πρόγραμμα βρίσκεται σε ισχύ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες».

Το «παράνομο αεροδρόμιο» και οι κυρώσεις

Αλλά τότε γιατί επανέρχεται το ζήτημα; Μήπως επειδή παραμένουν ή επιχειρούν να παραμείνουν στην Κύπρο πολλοί Ρώσοι ολιγάρχες, εξαντλώντας τις δυνατότητες που προσφέρει το σημερινό νομικό πλαίσιο; «Είναι μόνο στην Κύπρο οι Ρώσοι ολιγάρχες;» λέει ο ευρωβουλευτής Λουκάς Φουρλάς. «Δεν υπάρχουν στο Βέλγιο, στη Γαλλία, στη Γερμανία κλπ; Έχει γίνει έρευνα και μόνο στην Κύπρο υπάρχουν ολιγάρχες; Αν μη τι άλλο, εμείς στην Κύπρο εφαρμόσαμε τις κυρώσεις και αυτό μας στοίχισε πάρα πολύ οικονομικά».

Υπάρχει και ένα άλλο ζήτημα, που αφορά το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου σην κατεχόμενη Κύπρο, τονίζει ο Λουκάς Φουρλάς: «Εμείς προειδοποιούσαμε ότι αν κλείσουν τους αιθέρες στα ρωσικά αεροσκάφη, όπως επίτασσε τότε η Ευρώπη, η Κύπρος, ως ένα απομονωμένο νησί, θα είχε μεγάλο πρόβλημα και ότι ενδεχομένως τα Κατεχόμενα θα χρησιμοποιούνταν από την Τουρκία για να εξυπηρετούν αυτή ακριβώς τη διαδρομή που δεν θα μπορούσε να προσφέρει η Κύπρος. Όπως και γίνεται. Πώς προστάτευσε η Ευρώπη την Κύπρο;»

Και άλλοι ευρωβουλευτές επισημαίνουν ότι το πρόβλημα των ολιγαρχών δεν αφορά μόνο την Κύπρο, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αφορά και την Κύπρο. Ένας Δανός σοσιαλδημοκράτης αναφέρει το παράδειγμα του Λουξεμβούργου. Μία Γαλλίδα ευρωβουλευτής των Πρασίνων επικρίνει τη Μάλτα, γιατί αρνείται να τερματίσει το καθεστώς της Χρυσής Βίζας. Συμπέρασμα από τον Φινλανδό αντιπρόεδρο των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, Εέρο Χαιναλουόμα: «Danske Bank, Deutsche Bank, Credit Suisse και τώρα τα Cyprus Confidential Files. Μοιάζει ατελείωτος ο κατάλογος των σκανδάλων που αφορούν ξέπλυμα χρήματος στην ΕΕ. Ιδιαίτερα το ρωσικό χρήμα αποτελεί απειλή για την ασφάλειά μας. Αυτό πρέπει να σταματήσει για πάντα. Αλλά αυτό δεν είναι μόνο θέμα της Κύπρου, αφορά το σύνολο, αφορά ολόκληρο το οικονομικό σύστημα».