Korak bliže Asadovoj pobjedi

Državni mediji u Siriji slave „oslobođenje Homsa od terorista“. Ministar turizma Bišer Jazigi je potpuno ozbiljno najavio „sjajnu turističku sezonu“ u razorenom gradu. Povlačenje posljednje velike grupe pobunjenika iz trećeg po veličini grada u Siriji, prilika je da režim u Damasku prikaže svoju vojnu nadmoć.

Ipak, možda je dogovor koji je sklopljen pod pokroviteljstvom Ujedinjenih nacija u kojem su učestvovali i iranski pregovarači, imao određenog dejstva: režim i paravojne jedinice koje se bore na strani zvaničnih vlasti dozvolili su pobunjenicima da se povuku sa lakšim naoružanjem. Pobunjenici će, zauzvrat, popustiti svoju blokadu u dva šiitska sela i osloboditi dio zarobljenika. Kruže informacije da su u pitanju uglavnom pripadnici paravojnih jedinica iz Irana i borci Hezbolaha iz Libana. Te jedinice bore se na strani režima, odnosno protiv pobunjenika. Na drugoj strani su uglavnom suniti, ali među njima ima i boraca iz inostranstva, u koje spada i značajan broj džihadista bliskih Al Kaidi.

Poslednje uporište u Homsu

Odavno se moglo naslutiti da će stari dio grada pasti u ruke režima, nakon opsade koja je trajala gotovo dvije godine. Pobunjenici su svojevremeno kontrolisali oko 70 odsto grada i njegovog okruženja. Međutim, režim je još od 2012. stalno osvajao nove gradske četvrti i predjele u okolini. Na kraju, pobunjenici su uspjeli da zadrže svoja uporišta samo u najstarijem dijelu grada i u naselju Al Vaer, ali bez dovoljno municije i dovoljno hrane. Lijekovi su takođe bili na izmaku. Pored toga, patnje civilnog stanovništva bile su ogromne, kako zbog nedostatka životnih namirnica, tako i zbog stalnog bombardovanja.

Pobunjenici će, dakle, moći da se povuku naoružani i da nastave borbu u drugim dijelovima Sirije, što pojedini protivnici režima ocjenjuju kao djelimičan uspjeh. Ipak, za većinu to povlačenje predstavlja težak poraz. Homs je predstavljao simbol otpora Asadu i to još prije nego što je ustanak prerastao u građanski rat. Stotine hiljada ljudi izašle su na ulice Homsa tokom demonstracija 2011. Danas, poslije povlačenja iz starog grada, protivnici režima drže još samo naselje Al Vaer. Već se spekuliše i o napuštanju tih položaja.

Rat se nastavlja

Preuzimanje grada biće važno oružje za propagandu Bašara al Asada. Predsjednik Sirije može da istakne činjenicu da je grad oslobođen bez dodatnog krvoprolića. Predsjednički izbori koji su zakazani za 3. jun sada mogu da se održe i u Homsu, i to vjerovatno bez značajnih smetnji. Pored toga, Asad može da bude siguran da zapadne zemlje nisu spremne da vojno intervenišu u Siriji: Amerikanci i Evropljani su zabrinuti jer uticaj ekstremnih islamista među pobunjenicima neprekidno raste, a tu je još jedan razlog za uzdržanost – aktuelna kriza u Ukrajini. Zapad ne želi da stvori još jedan povod za sukob sa Rusijom. Valja napomenuti da Moskva stoji uz Teheran i da je Rusija najvažniji politički saveznik i snabdjevač oružjem za režim u Siriji.

Homs se nalazi na koridoru koji vodi od prestonice Damaska do rodnog kraja Asada na obali Sredozemnog mora. Ta činjenica takođe ide na ruku Asadu, jer je to još jedan razlog da se povlačenje pobunjenika predstavi kao strateški važan uspjeh. Ipak, režim je još uvijek daleko od pobjede. Pobunjenici imaju vojnu i finansijsku podršku iz regiona oko Persijskog zaliva, u izvjesnoj mjeri i iz zapadnih zemalja. Ta pomoć za sada sprečava trajni poraz njihovih jedinica. A s druge strane, protivnici režima nisu u stanju da vojno pobede Asadove trupe. Takav odnos snaga garantuje samo jedno – da će se obostrano ubijanje nastaviti.