Çeçenistan'da "terörle mücadeleye" son

Rusya'nın iç güvenlikten sorumlu gizli servisinin başkanı Aleksander Bordnikov, ülkesinin Çeçenistan'da 10 yıldır süren terörle mücadele operasyonlarını sona erdirdiğini resmen açıkladı. Bordnikov, bu adımın, Çeçenistan'da durumun normale dönmesine hizmet etmeye yönelik olduğunu vurguladı.

Medvedev ilk sinyali vermişti

Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, Nisan başında Londra'da düzenlenen G20 Zirvesi'nde, Çeçenistan'daki askerlerin çekileceğinin sinyalini vermiş ve şöyle konuşmuştu:

"Terörle mücadele operasyonlarında değişiklik yapılması için durumun müsait olduğu görüşündeyim. Bu, İçişleri Bakanlığı'na bağlı birliklerin artık görevlendirilmeyeceği değil, sadece terörle mücadele operasyonlarının bazı öğelerinin artık kullanılmayacağı anlamına geliyor. Herhangi bir olayda elbette harekete geçmek zorundayız"

Keyfi tutuklama ve gözaltılar sona erecek

Rusya’nın aldığı kararla Çeçenistan, artık iç güvenlikten sorumlu Federal Güvenlik Servisi FSB'nin sorumluluğunda olmayacak.

FSB, şimdiye kadar Çeçenistan'da yürüttüğü terörle mücadele operasyonları çerçevesinde, sokağa çıkma yasağı ilan edebiliyor, cadde ve sokaklarda kontroller yapabiliyor, ev ve işyerlerinde arama yapabiliyordu.

Rus insan hakları savunucularından Lev Ponomaryov, operasyonların sona erdirilmesi kararının memnuniyet verici olduğunu söyledi. Ponomaryov, "Çeçenistan'daki terörle mücadele operasyonları, insan haklarını büyük oranda zedeledi. İnsanlar rahatlıkla gözaltına alınıp tutuklanabiliyor ve kaybedilebiliyordu. Halk büyük bir baskı altındaydı. İnsan hakları savunucusu olarak, Rus güvenlik güçlerinin ülkeyi terk etmesinden çok memnunum" dedi.

20 bin asker çekilecek

Bu kararla birlikte Çeçenistan'da görev yapan 20 bin Rus askeri çekilmeye başlayacak. Ancak İçişleri Bakanlığı'na bağlı özel harekât timleri ülkede kalmaya devam edecek. Rusya'nın mali kriz yüzünden bu kararı aldığı tahmin ediliyor. Bunun yanı sıra Çeçenistan, iki savaşın ardından Rusya için eskisi kadar sorun teşkil etmiyor.

Militan Çeçenler de Kafkaslar'daki diğer ülkelere çekildi. Çeçenistan'da saldırılar devam etse de komşu İnguşya ile Dağıstan daha huzursuz durumda.

Devlet Başkanı Kadirov karardan memnun

Babası öldükten sonra onun yerine gelen, Kremlin'e yakınlığıyla bilinen Çeçenistan Devlet Başkanı Ramazan Kadirov, Çeçenistan'da söz hakkına sahip tek kişi. Emrinde binlerce silahlı milis var.

Kadirov, Rusya'nın terörle mücadele operasyonlarına son verme kararını memnuniyetle karşıladığını açıkladı.

I. Çeçenistan Savaşı ve Çeçenistan'ın bağımsızlık ilan etmesinden sonra bölge, radikallerin sığınağı haline gelmişti. Dağıstan ile Moskova'da düzenlenen ve Rus Gizli Servisi'nin yaptığı tahmin edilen bombalı saldırıların ardından, dönemin Devlet Başkanı Boris Yeltsin 1999 yılı sonbaharında terörle mücadele inisiyatifini başlatan kararnameyi imzaladı. Ardından II. Çeçenistan Savaşı başladı. Dönemin Devlet Başkanı Vladimir Putin, "İster havaalanı, ister tuvalet... Nereye saklanırlarsa saklansınlar, teröristleri yakalayıp öldüreceğiz" açıklamasını yapmıştı.

Kanlı eylemler

Çeçen militanlar ise mücadeleye Rusya'da devam etme kararı almıştı. 2002 yılında Moskova'da bir tiyatro salonuna, ardından Beslan'da bir okula düzenlenen ve yüzlerce kişinin rehin alındığı eylemler, şiddetin kullanıldığı kurtarma operasyonlarıyla kanlı sona erdi.

Savaşın bilançosu ağır

Çeçenistan'da iki savaş, binlerce asker ve sivilin ölmesine ya da yaralanmasına yol açtı. İnsan hakları ihlalleri, kaçırmalar, gözaltılar, işkence ve tutuklamalar, Rusya'nın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde yargılanmasına neden oldu. Çeçenistan Savaşı'nı ve ülkesinin insan hakları ihlallerini her fırsatta eleştiren gazeteci Anna Politovskaya, 2006 yılında evinin önünde uğradığı silahlı saldırı sonucu öldü.

Esther Hartbrich / Çeviren: Hülya Topçu

Editör: Ahmet Günaltay