Yeni tür hibrid ayılar

Osnabrück Hayvanat Bahçesi'nde güneşli ancak bir kadar da soğuk bir gün. Thorsten Vaupel, bakımlarını üstlendiği ayıları göstermek istediğinde çok dikkat çekici bir durum yaşanmıyor. Ayı kardeşlerden Taps, bir ağaç kökü taşırken, Tips de küçük bir mağara içinde kestiriyor.

Vaupel, "Şu anda Tips kış uykusunda, Taps ise daha aktif. Bazen kendine yiyecek alıyor buradan ancak Tips hep olduğu yerde" diyor.

Vaupel, ayılara 10 yıl önce dünyaya geldiklerinden bu yana bakıyor. Ancak sadece onun için özel değiller. Hayvanat bahçesini ziyaret edenlerin de hemen dikkatini çekiyorlar. Çünkü Tips ve Taps, boz ayı gibi kahverengi bir kürke sahip değil. Kutup ayısı özelliklerini de taşıyorlar. Tam olarak ifade etmek gerekirse Tips ve Taps karamel rengindeler. Hayvanat bahçesinde küçük bir kaza sonucu dünyaya gelen ayı kardeşler yeni bir ayı türü olarak kabul ediliyor.

2004 yılında farklı ayı türlerinin aynı kafeste tutulması normaldi. Osnabrück'te kara ayı, boz ayı ve kutup ayıları aynı grupta yer alıyordu. Vaupel, küçük yaştan itibaren bir araya getirilirlerse buna alıştıklarını söylüyor: "Tüm ayılar tabii ki aynı anda ölmüyor. Ne yazık ki ilk olarak erkek boz ayıyı kaybettik. Şansı erkek kutup ayısı kullandı ve dişi boz ayıyı balayı süitine götürdü. İşte sonucunu da burada görüyoruz: İki melez ayımız Tips ve Taps.“

Bu tarz melez türlere doğada da rastlanıyor aslında. 2006 yılında, Tips ve Taps'ın doğumundan iki yıl sonra Amerikalı Nelson Head, kutup ayısı olduğu düşünülen bir ayıyı vurdu. Ancak DNA analizi, vurulan ayının bir melez olduğunu gösterdi. 2010 yılında ise ikinci nesil hibrid ayılar bulundu. Bilim insanları ayıların birlikteliği için farklı nedenler öne sürüyor. Gelecekte de bu tür buluşmaların olacağını söyleyen Osnabrück Hayvanat Bahçesi Direktörü Michael Böer, "Çünkü yazın buzlar eriyor ve kutup başlıkları sürekli geri çekiliyor. Ayıların normalde geçebildikleri deniz üzerindeki buzlarla kutup buzları arasındaki fark çok artıyor. Bu da artık yaz aylarında fok balığı avlayan kutup ayılarını kutup buzları üzerinde çok sık göremeyeceğimiz anlamına geliyor. Tam aksine kutup ayıları daha çok anakara kıyılarında kalacak ve doğal olarak orada da boz ayılara rastlıyorlar" şeklinde konuşuyor.

34 tür tehlike altında

Eriyen buzulların Arktik sakinleri üzerindeki etkileri 2010 yılında ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi'nden Brandan Kelly ve bilim insanları tarafından yapılan ve Nature dergisinde yayımlanan bir araştırmada da ele alınıyor. O dönem 34 farklı tür çiftleşme tehlikesi altındaydı.

Örneğin Alaska ve Rusya arasındaki Barent Denizi'nde Grönland balinası ile buzul balinası arasında bir melezleşme görüntülendi. Beyaz balina ile narval, benekli fok balığı ile ayı balıkları arasındaki çiftleşmelerden oluşan türler de hibrid oluşumlara örnek gösteriliyor.

Ancak tek neden eriyen buzlar değil. Aç boz ayılar zamanla Kanada'nın kuzeyindeki doğal ortamlarından uzaklaşıyor. Burada suç insanlarda çünkü ayıların doğal ortamlarına girerek hayvanları buradan uzaklaştırıyorlar.

Kutup ayıları boz ayıların kutuplarda yaşamaya adapte olmasıyla gelişen ve tarihi açıdan bakınca en genç ayı türü. Peki, hibrid ayılar çevreye çok daha uyumlu mu? Bunu söylemek zor. Ancak Vaupel Tips ve Taps'ın hareketlerini yakından izleyebiliyor ve "Bu yüzde 50 - yüzde 50 şeklinde bir hikâye. Bazen, evet Tips daha çok bir boz ayı gibi davranıyor, Taps da bir kutup ayısı gibi diyorsunuz ancak sonra birden değişiyor. Yani çok kafa karıştırıcı; tamamen karışık" ifadelerini kullanıyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Hannah Fuchs / Başak Sezen

Editör: Başak Özay