290911 Warschau EU-Ost-Gipfel

Euro krizi ve Avrupa’nın geleceğine ilişkin Birlik içinde devam eden hararetli tartışmalar, Avrupa Birliği’nin Doğulu ortaklarını pek korkutmuyor. Uzun birer talep listesiyle Varşova'ya gelen Doğulu liderlerin, Brüksel'den beklentileri oldukça yüksek.

Özellikle de Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili'nin. Saakaşvili, ülkesinin Avrupa Birliği ile ilişkilerinde sonbahar aylarında büyük bir ilerleme bekliyor ve ülkesini artık üyeliğe hazırlamak istiyor. AB'nin dönem başkanlığını yürüten Polonya da Gürcistan’a bu süreçte en büyük desteği veren ülkelerden biri. Saakaşvili, Gürcistan'ın Birliğin ilk Doğulu ortağı olarak AB üyeliğine kabul edileceğine inanıyor.

Avrupa Birliği ile ilişkilerinin derinleşmesini uman bir diğer ülke ise yıllardır parlamentosunda yaşanan gerginlikler nedeniyle devlet başkanını seçemeyen Moldova. İstikrarlı bir görüntü vermeyen Moldova'da dört yıl içinde dört kez parlamento seçimlerinin düzenlenmesi söz konusu.

Yanukoviç baskı altında

Brüksel'den büyük beklentileri olan bir diğer ülke de Ukrayna. Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç bu yıl içerisinde AB ile bir yeni bir ortaklık anlaşması imzalamayı ve malî yardımların devam etmesini umuyor. Ukrayna yönetimi bu çerçevede hedeflenen Serbest Ticaret Anlaşması'yla gelecekte AB’ye çok daha büyük bir miktarda ziraî ürünler ihraç etmeyi planlıyor. Ancak muhalefet lideri Yulya Timoşenko hakkında açılan dava Brüksel'le ilişkileri gölgeliyor.

Ukraynalı siyaset bilimci Vadim Karasyov, AB ile Ukrayna arasındaki ortaklık müzakerelerinin son aşamasına gelinmesine rağmen, Yanukoviç’in karışık duygular içerisinde Varşova’ya gittiğini belirtiyor. Karasyov, "Bunun en büyük nedeni eski Başbakan Timoşenko’nun uluslararası camiada eleştirilere neden olan yargılanma süreci" diye konuşuyor ve ekliyor: "Çünkü Yanukoviç, Yulya Timoşenko hakkındaki soruşturma ve genel olarak Ukrayna’daki siyasi hak ve özgürlüklere dair, birçok soruyla karşılaşacak. 2012 yılında yapılacak parlamento seçimleri ve aralarında Venedik Komisyonu’nun da bulunduğu birçok Avrupa kurumunun beklediği yasal düzenlemelere ilişkin sorunlar da gündeme gelecek."

''Belarus, Doğu Ortaklığı’ndan çıkarılmalı''

Ancak en kritik sorularla büyük olasılıkla Belarus temsilcisi muhatap olacak. Zirvede Belarus’u Polonya'daki büyükelçisi temsil ediyor. Zira AB, muhaliflere yönelik baskıcı tutumu nedeniyle Devlet Başkanı Aleksandır Lukaşenko'ya seyahat yasağı uyguluyor.

Tutuklu bulunan eski devlet başkanı adaylarından Andre Sannikov’un gazeteci eşi Irina Chalip ise bu yaptırımları yeterli bulmuyor ve Belarus’un AB’in Doğu Ortaklığı’ndan çıkarılmasını talep ediyor. Chalip, "AB hiçbir şekilde Lukaşenko ile bir diyolağa girmemeli. Hatta AB’nin bu rejimin devam etmesini sağlayacak hiçbir hakkı olmadığını düşünüyorum" diye konuştu.

Azerbaycan ile ilişkiler enerji odaklı

AB, Azerbaycan ve Ermenistan ile ilişkilerinde de zorlanıyor. İki ülke arasındaki Dağlık Karabağ sorununun çözülmesi için yapılan son görüşmeler de başarısızlıkla sonuçlandı.

Azerbaycan, Batılı ülkelerin desteği ile silahlanmaya devam etmek ve ordusunda reformlar yapmak istiyor. Batılı ülkeler ise daha çok sürdürülen enerji projeleri ile ilgileniyor. Azerbaycan, Avrupa’nın ihtiyacını karşılayabilecek büyük doğal gaz ve petrol rezervlerine sahip.

© Deutsche Welle Türkçe

Christina Nagel / Çeviren: Başak Demir

Editör: Hülya Köylü