Türkiye’den Almanya’ya üst düzey ziyaret

Almanya-Türkiye ilişkilerinin gerilimli bir süreçten geçtiği dönemde başkent Berlin önemli bir ziyarete sahne olacak.

DW Türkçe’nin edindiği bilgilere göre Türkiye Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, 8 Mayıs Pazartesi günü Almanya’ya resmi ziyaret gerçekleştirecek. Alman Ekonomi ve Enerji Bakanlığı, Federal Ekonomi Bakanı Brigitte Zypries’in Zeybekci’yi ağırlayacağını doğrularken, görüşme gündeminde “iktisadi gelişmeler ile siyasi konuların” yer aldığını aktardı.

Uzun aradan sonra ilk

İki ülke ekonomi bakanları son olarak, Türkiye ve Alman hükümetleri arasında 22 Ocak 2016’da yapılan hükümetler arası stratejik istişareler toplantısı sırasında bir araya gelmişti. Halen Dışişleri Bakanlığı görevini yürüten Sigmar Gabriel’in, geçen yıl ekonomi bakanlığını yönettiği dönemde Zeybekci ile yapmayı planladığı görüşme son anda iptal edilmişti. 

Ortak zemin arayışı

Berlin kulislerinde, iki ülke arasında “ağır bir güven bunalımının” yaşandığı bir dönemde gerçekleşecek ziyaretin, ilişkileri yeniden yapıcı bir diyalog zeminine taşıma arayışında önemli bir adım olabileceğine dikkat çekiliyor. Siyasi bazı konularda derin görüş ayrılıkları sürse de, taraflar her iki ülke açısından önem taşıyan ekonomide işbirliğine odaklanarak, yumuşamaya katkıda sağlamayı hedefliyor.

Siyasi gerginlik, Türkiye’nin en önemli ticaret ortaklarından Almanya ile ekonomik işbirliğine de olumsuz yansımış durumda. 2013 yılında kurulması kararlaştırılan Türkiye-Almanya Ekonomik ve Ticari Ortaklık Komitesi (JETCO) bugüne kadar toplanamadı. Enerji alanında işbirliğini geliştirmeye hedefleyen Türk-Alman Enerji Forumu da birçok kez ertelendi. Alman Ekonomi Bakanlığı kaynakları, iki bakanın görüşmesinde bu iki konunun ele alınacağına dikkat çekti.

İşadamları endişeli

Alman ekonomi çevrelerinin ve yatırımcıların da dikkati Zypries-Zeybekci görüşmesine çevrilmiş durumda. Berlin buluşmasından çıkacak sonuçlar hem iş dünyası hem Türkiye ekonomisi için önemli bir sinyal olacak. Ancak ekonomi kulislerinde endişeler hâkim. 

Yüksek enflasyon, artan işsizlik oranı ve büyüme oranında gerilemeyle Türkiye ekonomisi kolay olmayan bir süreçten geçiyor. Almanya’dan Türkiye’ye yapılan yatırımlar son bir yılda yüzde 35 oranında azaldı. Türkiye’nin “can damarı” olarak nitelendirilen turizm gelirlerinde yaşanan düşüş devam ediyor. Alman turistlerin Türkiye’ye rezervasyonları da bu yıl yaklaşık yüzde 58 oranında azaldı.

Turizm teşviki önerisi

DW Türkçe’nin edindiği bilgilere göre bu konularda Türk tarafı, Alman hükümetinin desteğini alabilmeyi umut ediyor. Ankara, Berlin’den “turizm teşviki” başlığı altında Alman turistlerin Türkiye’ye seyahat etmelerini teşvik edecek, güvenlik ve seyahat uyarılarında daha hassas davranılması gibi bazı adımlar atılmasını bekliyor.

Bir diğer konu da, Türkiye’nin AB ile Gümrük Birliği’nin reforme edilmesi konusundaki beklentileri. Ankara AB politikalarında ağırlığı olan Almanya’nın bu konuda Brüksel'de ağırlığını koymasını istiyor. Türk tarafının ayrıca kuruluş aşamasındaki kalkınma bankası için Alman Kalkınma Bankası ile işbirliği talep ettiği belirtiliyor.

Almanya’nın beklentileri

Ankara ile siyasi diyaloğa önem veren Alman hükümeti ise Eylül ayında yapılacak genel seçimler öncesinde Türkiye politikası konusunda artan bir kamuoyu baskısı altında.

Türkiye’de son aylarda yaşanan siyasi gelişmeler, Die Welt gazetesi muhabiri Deniz Yücel ve çok sayıda gazeteci ile siyasetçinin halen tutuklu bulunması, hukuk devleti ve yargı bağımsızlığı konularındaki endişeler, Alman hükümeti, medyası ve kamuoyundaki önemli gündem maddeleri arasında olmaya devam ediyor.

Alman Ekonomi Bakanı Zypries, önceki hafta yaptığı açıklamada, Türk-Alman dostluğunu ve iktisadi ilişkileri muhafaza etmek istediklerini ancak bunun için Türkiye’de hukuk devletinin garanti altına alınmasının önemli olduğunu vurgulamıştı. Zypries, yabancı yatırımcılar açısından hukuk devletinin önemini vurgularken, “Devlet işlerinde keyfiyet yabancı yatırımlar açısından zehir gibidir” ifadelerini kullanmıştı.

Alman Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble de geçen ay yaptığı açıklamada, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ile Türkiye ekonomisinin durumunu, karşı karşıya bulunulan güçlükleri konuştuklarını söylemiş, işbirliği yapılabilecek alanlar bulunduğunu, ancak ilişkilerin bu denli gergin olduğu bir dönemde adım atmalarının zor olduğunu vurgulamıştı.

Berlin net tutum görmek istiyor

Alman yetkililer, Türk Hükümeti'nin Almanya'dan maddi destek ya da borç gibi bir talep gündeme getirmediğini, özellikle turizm ve yatırımlar gibi alanlarda Alman Hükümeti ve Alman yatırımcılarının kalbini yeniden kazanmaya çalıştığını ifade ediyorlar.

Almanya’nın beklentisi ise Türk hükümetinin Almanya politikasını netleştirmesi. Ankara'dan tutarlı bir siyasi duruş görmek istediklerini vurgulayan bir Alman yetkili, “Referandum sürecinde Türk tarafı ikili görüşmelerde ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi için destek beklentisini aktarırken, diğer yandan kamuoyuna yönelik açıklamalarında hakaret niteliğinde bir üslup kullandı. Bundan rahatsız olduk. İşbirliğinin geliştirilmesi Türkiye’nin önümüzdeki süreçte benimseyeceği tutuma ve ikili ilişkilerde güvenin yeniden inşasına bağlı. Tutarlı bir tutum görmek istiyoruz” diye konuştu.

© Deutsche Welle Türkçe

Değer Akal /Berlin