1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Tsunami felaketleri tarihi

26 Aralık 2004

Güney ve Güneydoğu Asya'da Sri Lanka, Hindistan-Bangladeş, Endonezya, Tayland, Malezya ve Maldiv Adaları'nı bugün vuran depremle oluşan dev deniz dalgalarının tarih boyunca kaydedilmiş en büyükleri şöyle sıralanıyor:

https://p.dw.com/p/Ab1X
Dev dalgalar kimi zaman onbinlerce kişinin ölümüne yol açtı
Dev dalgalar kimi zaman onbinlerce kişinin ölümüne yol açtıFotoğraf: AP

Japonların ''tsunami'', Çinlilerin ''hungtao'' dediği dev deprem dalgasının bilinen en eskisi MS 21 Temmuz 365'te doğu Akdeniz'de meydana gelen, Mısır'ın İskenderiye kentinde binlerce insanı öldüren deniz depremi dalgası.

1 Kasım 1775'te Portekiz'in başkenti Büyük Lizbon Depremi ile yıkıldı. Atlas Okyanusu dalgası Portekiz, İspanya ve Fas kıyılarını 6 metre yüksekliğinde süpürdü.

27 Ağustos 1883: Endonezya-Krakatao Yanardağı patladı, Java ile Sumatra kıyılarını süpüren tsunami, 36 bin insanı öldürdü.

Yanardağın patlaması o denli şiddetliydi ki dünya gök kubbeleri uzun geceler kızıl lav külleriyle ışıldadı. Norveçli ressam Edward Munch, ''20 bin kilometre öteden'', başkent Oslo'da Kasım 1883-Şubat 1894 arasında geceleri parlayan göğe bakarak ''Çığlık'' resmini yaptı.

15 Haziran 1896: ''Sankriku Tsunamisi'' Japonya'yı vurdu. Dini bayram için toplanan kitlenin üzerine 23 metre yüksekliğinde çöken dev tsunami 26 bin insanı öldürdü.

17 Aralık 1896: ABD'de California-Santa Barbara Deniz Seddi'ni tsunami yıktı; ana cadde dalga altında kaldı.

31 Ocak 1906: Büyük Okyanus'un deprem dalgası, Kolombiya'da Tumaco kentinin bir kısmını, Ekvador-Rioverde ile Kolombiya-Mikay arasında kıyıda tüm evleri yıktı; 1500 ölü.

1 Nisan 1946: Alaska Kuzey Burnu Deniz Feneri'ni 5 kişilik personeliyle yutan tsunami, Hilo-Hawaii'ye yürüyerek 159 insanı öldürdü.

22 Mayıs 1960: 11 metre yüksekliğindeki tsunami, Şili'de 1000, Hawaii'de 61 can aldı. Öyle ki dev dalga Pasifik'in öte yakalarına yürüyerek Filipinler ve Japonya-Okinava Adası'nı sarstı.

28 Mart 1964: ABD-Alaska'da ''Paskalya Hayırlı Cuma'' tsunamisi: Üç köy haritadan silindi; 107 ölü ve Oregon ve California'da da 15 ölü.

16 Ağustos 1976: Pasifik tsunamisi Filipinler Moro Körfezi'nde 5 bin can aldı.

17 Temmuz 1998: Papua-Yeni Gine'nin kuzeyinde yersarsıntısı dalgası 2313 insanı öldürdü, 7 köy yok olurken binlerce insan evsiz kaldı.

26 Aralık 2004: Güneydoğu Asya'yı 6 ülkede vuran 8.9 büyüklüğündeki deprem ve dev dalgası, 4 bin 140 insanı öldürdü.