210211 Geburtstag Taiwan

Tayvan Çin Cumhuriyeti resmî olarak 1 Ocak 1912 tarihinde, başkent Taipei’de kendisi için büyük bir anıt inşa edilen Dr. Sun Yat-sen tarafından kuruldu. 1949 yılında Çan Kay Şek yönetimindeki Çin Cumhuriyeti, Mao Zedong yönetimindeki komünistlere karşı yenilme tehlikesi karşısında Tayvan’a çekildi ve orada yönetimi devraldı. Bugün Tayvan adasında yaklaşık 23 milyon kişi yaşıyor. Bunların yüzde 84’ünü yüzyılın başlarında adaya gelen Çinliler oluşturuyor. Yüzde 14’ü ise Çan Kay Şek ile adaya kaçanların torunları. Adadakilerin bazıları, Çin ile olan bağlantılarını vurgularken, diğerleri bağımsız bir Tayvan’ı savunuyor. Ancak ülkede bugünlerde başka bir heyecan yaşanıyor. Tayvanlılar, ülkelerinin kuruluşunun 100’üncü yılını kutluyor.

100 rakamı daha Taipei Havaalanı’na girer girmez gözünüze çarpıyor. Altın sarısı renklerle, “Çin Cumhuriyeti’nin heyecan verici yüzyılı“ yazıyor. 2011 yılı boyunca bu vesileyle Tayvan'da çok sayıda kutlamalar yapılacak. Devasa büyüklükteki Çan Kay Şek anıtına giderken tesadüfen meydanda rastladığımız iki genç kız, "Biz Tayvanlıyız ve bundan gurur duyuyoruz“ ifadelerini kullanıyor.

Hükümetin denge oyunu

Ülkenin kurucusu Sun Yat-sen'in ölümünden sonra Çin Nasyonal Partisi Kuomintang'ın liderliğini Çan Kay Şek aldı ve demokratik değişim ilan edilmeden önce ülkeyi 40 yıl boyunca otoriter bir şekilde yönetti. Ancak ülkenin 100’üncü kuruluş yılı Tayvanlı bu kadın için çok büyük bir öneme sahip değil: "Ülke açısından bakınca, belki 100 yıllık bir Çin Cumhuriyeti önemli bir şey ancak benim için kişisel olarak hiçbir rol oynamıyor. Anılar hoştur. Onları saklayacağım ve belki uygun bir fırsatta yeniden çıkaracağım.“

100’üncü yıl kutlamalarını organize eden komitenin başkan yardımcısı, kendilerinin bağışlar yoluyla finanse edilen ve kamu yararına çalışan bir dernek olduklarını belirtiyor. Etkinliklerin tüm insanları dâhil etmesi ve bugünkü Tayvan’ın çeşitliliğini göstermesi hedefleniyor. Ancak dernek başkanıyla bu konuda bir röportajı gerçekleştirmek sürpriz bir şekilde mümkün olmuyor. Çünkü kutlamalar şu anki iktidar için zorlu bir denge oyunu anlamına geliyor. Zira komünist komşu Çin Halk Cumhuriyeti, demokrasiyle yönetilen bu küçük adayı topraklarının bir parçası olarak görüyor. Kişisel olarak kutlamaların yapılması emrini veren Tayvan Devlet Başkanı Ma Ying-jeou ise Çin Halk Cumhuriyeti ile yakınlaşma taraftarı. İki ülke arasındaki ekonomik çerçeve anlaşması ile direkt uçak ve deniz yolculuğu bağlantıları hem ticaret hem de turizmi canlandırdı.

Muhalefet kutlamalara mesafeli

Ancak hem Pekin’deki komünist rejim hem de bu ülkeden gelen ziyaretçiler, Tayvan’ın 100’üncü kuruluş yılı konusunda nasıl davranacaklarını çok fazla bilmiyor gibi görünüyor. Çinli bir turist, "Bu konuda hâlâ hiçbir şey duymadım. Biz böyle yüzüncü yıl kutlamaları yapmıyoruz. Dolayısıyla hiçbir şey bilmiyorum" diyor.

Kutlamaları organize eden komitenin başkan yardımcısı, kutlamaların Çin’den gelecekleri hesaba katmadığını söyledi. Bağımsızlık yanlısı muhalefet kutlamalara mesafeli ve Tayvan'ın yerlilerini oluşturan çok sayıda kabile de kökleri yüzyıldan çok daha eskilere dayanan kendi geleneklerine sahip.

© Deutsche Welle Türkçe

Peter Kujath / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Beklan Kulaksızoğlu