Tarkan'dan Hasankeyf'e destek

Türkiye’nin güneydoğusunda Dicle Vadisi’nde yer alan Hasankeyf antik kenti, yapılması planlanan Ilısu Barajı nedeniyle yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bulunuyor. Hasankeyfi kurtarmak amacıyla Ilısu Baraj projesinin iptal edilmesi için uluslararası düzeyde başlatılan kampanyaya, Tarkan da destek veriyor.

"Hasankeyf'i kurtaralım"

"Bir pop yıldızının Hasankeyf ile ilgili bir toplantıda ne işi var?” Ünlü şarkıcı Tarkan, Berlin’de Hasankeyf'i kurtarmak için mücadele eden sivil toplum örgütleri tarafından düzenlenen Ilısu Zirvesi’ndeki konuşmasına bu sözlerle başladı. Tarkan, sesini tüm Avrupa’ya duyurabilmek için İngilizce yaptığı konuşmada, ülkesini seven bir insan olarak üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmeye hazır olduğunu söyledi. ”Bugün burada olmamın nedeni, Ilısu Barajı’na karşı çıkan herkese destek vermek” diyen Tarkan, Hasankeyf’in kurtarılması için yardım edilmesini istedi. Alman hükümetine çağrıda bulunan Tarkan, Ilısu Baraj projesine verilen mali desteğin çekilmesini talep etti.

"Hasankeyf Kültür Mirası olsun"

Tarkan, Türkiye’de çeşitli sivil toplum örgütleri tarafından oluşturulan Hasankeyf Yaşatma Girişimi’nin şu talebini de dile getirdi: Hasankeyf, UNESCO kültür ve tarih mirası olarak kabul edilsin.

Hasankeyf'in kurtarılması için yürütülen mücadeleye Tarkan'ın yanı sıra arabesk müzik denince akla ilk gelen isimlerden olan Orhan Gencebay da destek veriyor. Bu mücadele, Almanya’da da çeşitli sivil toplum örgütleri tarafından destekleniyor. Bu çerçevede Türkiye ve Almanya’da imza kampanyaları yürütülüyor.

On bin yıllık tarih tehdit altında

"Akıntıya Karşı" adlı dernekten Heike Drilisch, Ilısu Baraj projesinin çevreye büyük zarar vereceği görüşünde. Drilisch, Hasankeyf'in neden yaşatılması gerektiğini şu sözlerle ifade etti:

"50 binin üzerinde insan hayatlarını sürdürebilmek için gereken temel yapıyı kaybedecek. Kültür mirası olan eserler sular altında kalacak, kurtarılamayacak. Ekolojik açıdan da proje tam bir felaket, çünkü soyu tükenmekte olan canlıların yaşama alanı olan eşsiz ekosistem de sular altında kalacak. Diğer bir neden de, komşu ülkelere olan olumsuz etkisi, özellikle Irak’ta durum çok dramatik."

Almanya'ya eleştiri

Bu kadar olumsuz sonuçlar doğurabilecek bir projeye, Federal Alman Hükümeti’nin desteğini açıklamış olması, eleştirilere yol açıyor. Birlik 90/Yeşiller Eş Başkanı Claudia Roth, yayınladığı yazılı açıklamada, Federal Hükümet'e projeden çekilmesi çağrısında bulundu.

İstanbul merkezli Doğa Derneği Başkanı Güven Eken de Almanya'yı eleştirerek, "Bir yandan çevresel standartlar konusunda, dünyaya, Türkiye’ye ve Avrupa Birliği’ne örnek olmaya çalışan bir hükümetin, diğer yandan da AB sınırları içinde kesin olarak kabul edilemeyecek çok eski ve kirli bir projeyi uygulamak için adeta can atmasını çifte standart olarak görüyorum" şeklinde konuştu.

Karar 6 Temmuz'da

Almanya 2006 yılında, İsviçre ve Avusturya ile birlikte projeye kredi desteği vermeyi kabul etti. Ancak, Almanya geçen Aralık ayında Türkiye istenen şartları henüz sağlamadığı için, kredi garantisini dondurdu ve Türkiye’ye istenen koşulları yerine getirmesi için 180 gün süre tanıdı. Bu süre 6 Temmuz’da sona eriyor.

Eleştirilere yanıt veren, Federal Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığı uzmanlarından Hans-Joachim Henckel, projeye mali destek konusunda henüz karar verilmediğini vurguladı. Henckel, "Bizim için son derece açık, eğer projede üzerinde uzlaşmaya varılan düzeltmeler yapılmazsa, o zaman projeden desteğimizi çekeceğiz. Ancak buna 6 Temmuz’da karar vereceğiz. O tarihe kadar, düzeltmelerin yapılması imkânı bulunuyor” dedi.

Berlin'e değil, Ankara'ya bağlı

Henckel, Ilısu Baraj projesinin durdurulmasının Berlin’e değil, Ankara’ya bağlı olduğunu vurguladı. Nitekim, Hasankeyf’in kurtarılması için çaba gösteren sivil toplum örgütleri de, Ankara’ya projenin iptal edilmesi çağrısında bulunuyor.

Hasankeyf Yaşatma Derneği adına konuşan Batman Belediye Başkanı Nejdet Atalay, bu konuda şunları söyledi: "Türk hükümetinin bu baraj projesinden vazgeçmesi gerektiğini düşünüyoruz. Hasankeyf’in kendi kendini üretebileceğini, yani turizm tanıtım konusunda, ekonomi konusunda hayata kendi katması konusunda ciddi bir potansiyele sahip olduğunu düşünüyoruz. Devlet yatırım yapmasa bile olur."

Alman hükümeti desteğini çekse bile, bu Ilısu Baraj projesinin durdurulacağı anlamına gelmiyor. Bu nedenle sivil toplum örgütleri proje durdurulana kadar mücadeleyi sürdürmeyi planlıyor. Ünlü şarkıcı Tarkan da, kamuoyunun dikkatini çekmek için konserlerle desteğini sürdüreceğinin işaretini verdi.

Ilısu Baraj fikri yeni değil

Ilısu Barajı fikri 1950’lerde ortaya atıldı. Proje taslağı 1982’de hazırlandı, ancak kredi desteği sağlayacak ülkelerin vazgeçmesi sonucu proje o dönem için rafa kalktı. Proje, 2004 yılında yeniden gündeme geldi. Almanya, İsviçre ve Avusturya, Türkiye’nin yaklaşık 150 şartı yerine getirmesi koşulu ile kredi vermeyi kabul etti. Ancak, geçen Aralık ayında Türkiye bu şartları henüz sağlamadığı için, Almanya, kredi garantisini dondurdu. Şartlar arasında Hasankeyf antik kentinin taşınması öngörülüyor, ancak Türkiye bu konuda somut bir proje hazırlamadığı gerekçesiyle, özellikle sivil toplum örgütleri tarafından eleştiriliyor. Kredi garantisini dondurulmasının ardından, Almanya, Türkiye’ye istenen koşulları yerine getirmesi için 180 gün süre tanıdı. Bu süre 6 Temmuz’da sona eriyor. Almanya ile birlikte İsviçre ve Avusturya’nın projeye destek sağlayıp, sağlamayacaklarına bu tarihte karar vermesi bekleniyor.

Jülide Danışman / Berlin (DW)

Editör: Murat Çelikkafa