Tahran’dan yanıt bekleniyor

Cenevre’de 19 Temmuz’da ABD’nin de katıldığı görüşmelerde İran yönetimine uranyum zenginleştirme faaliyetlerini en azından kısa bir süre durdurması halinde, yeni yaptırımların uygulanmayacağı güvencesi verilmişti. BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi ve Almanya’nın bu öneriye tanıdığı süre doldu, ancak Tahran yönetiminden henüz yanıt gelmedi. AB yetkilileri ise İran’a tanınan iki haftalık sürenin resmi ve kesin bir tarih olmadığını, birkaç gün daha beklenebileceğini söylüyor.

Tahran’dan olumlu yanıt gelmemesi durumunda, İran’a yeni yaptırımlar uygulanması planlanıyor. Bu konuda Avrupalı politikacılardan da uyarılar geldi. İran'ın zamanla oynamayı bırakması ve teklife net bir yanıt vermesini isteyen Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, haftalık Der Spiegel dergisine yaptığı açıklamada, İran'a hitaben, “'Bir taraf yaptırım girişimlerini, bir taraf da uranyum zenginleştirme programını donduracak. Bu teklife elle tutulur bir yanıt bekliyoruz. Oyalamacaya son ver” çağrısı yaptı.

Hiç kimsenin yaptırım yoluna gitmeyi dilemediğini ifade eden Steinmeier, ancak kapıyı açacak anahtarın Tahran’da olduğunu ve bu şansın kullanılmamasının hata olabileceğini söyledi.

İsrail baskının arttırılmasını istiyor

İsrail’den de İran’a yönelik baskının arttırılması yönünde uyarılar yapılıyor. Askeri seçeneğin de masada olmasını isteyen İsrail Başbakan Yardımcısı Şaul Mofaz, İran’ın nükleer silaha sahip olmasının İsrail’in varlığı için kabul edilemez bir tehdit olduğunu savundu. Mofaz, “Savaş değil, barış istiyoruz. Ancak ikinci bir Yahudi soykırımına izin vermeyeceğiz” açıklamasında bulundu.

Diplomasinin sonuna kadar tüketilmesinden yana olduğunu belirten İsrail’in eski genelkurmay başkanı Mofaz, “İran, zaman kazanmakta çok başarılı. Yeni Amerikan yönetimi işbaşı yapıncaya kadar bu meseleyi sürüncemede tutacak. Bu nedenle İran'a karşı ABD, Avrupa ülkeleri ve diğerleri, birleşik bir cephe oluşturmalı. Başta finansal olmak üzere yaptırımlar uygulanmalı ve bütün seçeneklerin masada olduğu vurgulanmalı” dedi.

“Kimse bizi vazgeçiremez”

İran ile müzakereleri AB yetkililerinin de katılımıyla BM Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya yürütüyor. Bu 6 ülke, İran'a uzlaşma karşılığında ekonomik teşvikler de verebileceklerini belirtiyor. Cenevre’de 19 Temmuz’da yapılan görüşmelere, ABD ise ilk kez temsilci göndermişti. Görüşmeye ABD’nin katılmasını olumlu karşılayan İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ise bu adımı “pozitif bir işaret” olarak nitelemişti. Ancak Cenevre görüşmelerinden sonra Ahmedinejad’ın yaptığı açıklamalar, İran’dan tutumundan taviz vermeyeceği yönünde. Ahmedinejad, hiç kimsenin kendilerini nükleer haklarından vazgeçiremeyeceğini ve dünya güçlerinin de bunu kabul etmek zorunda olduğunu söylüyor.