Sırbistan'dan Kosova'ya askeri müdahale tehdidi

2008 yılında Sırbistan'dan bağımsızlığını ilan eden Kosova kendi ordusunu kuruyor. Kosova meclisi Sırbistan'dan gelen tepki ve tehditlere rağmen Cuma günü yapılan oylamada, düzenli ordu kurulmasına dair yasa tasarısını onayladı. 120 sandalyeli meclisten 107 milletvekilinin oyuyla geçen tasarı, mevcut 4 bin personelli Kosova Güvenlik Gücü'nün hafif silahlı düzenli bir orduya dönüştürülmesini öngörüyor. On yıl içinde ordudaki asker sayısının beş bine, yedeklerin sayısının ise üç bine çıkarılması hedefleniyor. Ordu için öngörülen yıllık bütçe ise 98 milyon euro olacak.

Kosovalı Sırp miletvekilleri meclisteki oylamayı boykot ederken Sırbistan'dan da meclis kararına sert tepki geldi. Sırp hükümetinden yapılan yazılı açıklamada "Priştine'nin kararı ciddi endişe yaratmıştır ve başta BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 1244 sayılı kararı olmak üzere uluslararası hukukun açık ihlalidir" denildi. 1999 Haziran tarihli söz konusu BMGK kararıyla, 1998 yılında başlayan savaş sona erdirilmiş ve ülkeye KFOR barış gücü askerlerinin konuşlandırılması düzenlenmişti. Sırbistan Dışişleri Bakanı İvica Dacic de konuyla ilgili BM Güvenlik Konseyini acil toplantıya çağıracaklarını belirtti.

İşgal tehdidi

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçic'in danışmanlarından Nikola Selakoviç, Sırp silahlı kuvvetlerinin Kosova'ya gönderilebileceğini ve Kosova'nın "işgal altındaki toprak" ilan edilebileceğini belirtti. Sırbistan Başbakanı Ana Brnabic de Aralık ayı başında yaptığı bir açıklamada Kosova ordusunun kurulmasının askeri bir müdahaleye yol açabileceği tehdidinde bulunmuştu.

Ülkenin kuzeyinde çoğunluğu oluşturan Kosovalı Sırpların lideri Goran Rakiç ise yeni orduyu kabul etmediklerini ve ordu adımının, Priştine'nin barış istemediğini açıkça gösterdiğini söyledi. Rakiç Kosovalı Sırpları itidale ve provokasyonlara karşılık vermemeye çağırdı.

Oylama sonrasında Sırpların endişelerini yatıştırmaya çalışan Kosova Başbakanı Ramuş Haradinac ise yeni ordunun "asla Sırplara karşı kullanılmayacağını" belirterek "Sırp ordusunun artık bir partneri olacak. Kosova ordusu barış sürecinde bir ortak olacak ve birlikte hizmet vereceğimiz zamanlar çok uzak değil" diye konuştu. Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Taçi de yeni ordunun değişik etnisitelerden oluşacağını, profesyonel olacağını belirterek "Tüm vatandaşlara hizmet edecek, Kosova'da, bölgede ve dünyanın neresinde olursa olsun ihtiyaç duyulduğu yerde barışa hizmet edecektir" demişti.

NATO'dan zamanlama eleştirisi

Kosova'nın ordu kurma girişimine zamanlamasının uygun olmadığı gerekçesiyle eleştirel yaklaşan NATO'dan da temkinli bir açıklama geldi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "Kosova meclisinin NATO'nun defalarca dile getirdiği çekincelere rağmen böyle bir karara imza atmasını üzüntüyle karşıladığını" belirtti. Priştine ve Belgrad'a itidal çağrısını yineleyerek gerilimi tırmandıracak davranış ve eylemlerden kaçınılmasını isteyen Stoltenberg, "NATO, Kosova Güvenlik Gücü'nün mevcut görev tanımı çerçevesinde gelişmesini desteklemektedir. Görev tanımının değişmesiyle birlikte Kuzey Atlantik Konseyi'nin, NATO'nun Kosova Güvenlik Gücü'ndeki konumunun düzeyini yeniden değerlendirmeye alması gerekecektir" dedi.

ABD Kosova'nın kendi ordusuna sahip olmasını desteklerken NATO, bu tür bir adımın Sırbistan ile süregelen diğer sorunların çözülmesi çabalarına yardımcı olmayacağı görüşünü savunuyordu.

Almanya'dan "aceleye getirilmemeli" mesajı

Almanya da Kosova meclisinin kararının ardından Belgrad ve Priştine yönetimlerine itidal çağrısı yaptı. Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada Kosova'nın egemen bir devlet olarak düzenli ordu kurma hakkı bulunduğuna dikkat çekilerek "Ancak Kosova Güvenlik Güçleri'nin dönüştürülme sürecinin aceleye getirilmemesini, sürecin Kosovalı Sırp azınlık dahil edilerek, NATO ve müttefikler ile yakın istişare içinde yürütülmesi gerektiğini her fırsatta söyleyegeldik" ifadesine yer verildi.

Kosova'da güvenlik ve istikrarın sağlanmasından, BM kararıyla kurulan ve 1999 yılından bu yana ülkede görev yapan barış gücü KFOR sorumlu. Şu an dört bini aşkın askeri bünyesinde bulunduran NATO öncülüğündeki KFOR'un görev tanımı, Kosova'nın bağımsızlık ilanının ardından "ülkede demokratik, hukukun üstünlüğüne dayalı ve tüm etnisiteleri barındıran bir ortam oluşturmak ve ülkedeki askeri güvenliği sağlamak" olarak değiştirilmişti.

dpa,rtr/BK,BD

© Deutsche Welle Türkçe