Sofya'da NATO buluşması

Kuzey Atlantik İttifakı NATO’nun Hollandalı Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer, ittifaka alınması öngörülen yeni üyelerle ilgili tartışmaları, genişlemenin ertelenmesini sağlayarak sonlandırmayı amaçlıyor. De Hoop Scheffer, toplantı için geldiği Sofya’da üye adayları ve muhtemel üyelik tarihleri ile ilgili soruları da yanıtsız bıraktı.

Ancak Hırvatistan, Makedonya, Arnavutluk, Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO üyelikleri ile ilgili olarak ne Sofya’da ne de yıl sonlarındaki NATO zirvesinde kesin karar alınması bekleniyor. NATO Genel Sekreteri, şimdilik üye adaylarına sadece olumlu sinyal verebileceklerini söylüyor:

Scheffer, genişlemeye ilişkin şu açıklamayı yaptı: “Tartışma, Sofya’da başlayacak. İttifakın kapısının açık olduğunu ve reformları desteklediğimizi biliyorsunuz. Ama burada üye adayları için sadece diyalog başlatabiliriz. En önemli sinyal Riga’dan gelecek. Ama bunun nasıl bir sinyal olacağını şimdilik ben de bilmiyorum.”

Balkan ülkeleri beklemek zorunda

Yıllardır NATO üyesi olmaya çalışan ve ordularını ittifak standartlarına göre yeniden teşkilatlandıran Balkan ülkeleri ise tam üyelik davetiyesinin 2008 ilkbaharındaki NATO zirvesinden önce gelmeyeceğinin bilincindeler. NATO uzmanları, Makedonya ve Hırvatistan’ın şimdiden üyelik şartlarını yerine getirdiklerini belirtiyorlar. Arnavutluk ise henüz bu gelişmenin gerisinde.

NATO’nun lideri konumundaki ABD üç ülkenin de 2008’deki başkanlık seçiminden önce blok halinde ittifaka alınmalarını arzuladığı için, Zagrep ve Üsküp yönetimleri iki yıl daha sabretmek zorunda. Bu yüzden de NATO üye adaylarını küstürmemek için söz konusu devletlerle birlikte üyelik eylem planı adı altında bir hazırlık programı uygulayacak.

Diğer ülkelerle işbirliği

NATO Genel Sekreteri Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda’nın daha sıkı işbirliği için başlatmak istedikleri düzenli bakanlar buluşmasına ise fazla şans tanımıyor.

NATO’nun küresel ittifaka dönüştürülmesinin düşünülemeyeceğini ifade eden de Hoop Scheffer, “Önemli olan, global tehditlerle daha iyi mücadele edebilmek için NATO’ya dünyanın her yerinde ortak kazandırmaktır” diyor.

Darfur krizi

Sofya buluşmasının gündeminde Sudan’ın Darfur bölgesindeki durum da var. Afrika Birliği’nin barış gücüne, NATO’nun sağladığı lojistik destek sonuçsuz kalmıştı. Barış gücü misyonunu BM’nin üstlenmesi durumunda daha aktif rol oynayabileceklerini söyleyen De Hoop Scheffer, şunları söyledi:

“NATO daha fazla destek vermeye hazır. Darfur operasyonunda üstlendiğimiz stratejik işlevi genişletebiliriz. Merkez karargah kurulmasına ve Afrika Birliği barış gücüne techizat sağlanmasına katkıda bulunabiliriz. Ama yanlış anlaşılmasın. NATO’nun Darfur’a askeri birlik göndermesini kastetmiyorum.”

NATO’nun Darfur’da daha fazla sorumluluk üstlenmesini, Afrika Birliği’ndeki veto yetkisini kullanan Sudan hükümeti önlüyor. Brüksel’deki NATO merkezinden yapılan açıklamalarda yüzbinlerce kişinin topraklarından sürüldüğü Darfur’un barış ve huzura kavuşturulmasının zorluğuna dikkat çekiliyor. NATO Genel Sekreteri’nin, Darfur’ddaki Afrika Birliği barış gücüne daha fazla destek sağlama girişimi de bütün müttefiklerin onayını bulmuyor.