Rusya, Esad’dan vazgeçer mi?

Suriye hükümeti artık sadece politik açıdan değil ekonomik açıdan da Rusya’ya muhtaç durumda. Basında yer alan haberlere göre Suriye hükümeti ağustos ayı başında müttefiki Rusya’dan malî destek talep etti. Beyrut Amerikan Üniversitesi’nden siyaset bilimi uzmanı Hilal Haşan, çatışmaların başladığı dönemde petrol gelirlerinden yaklaşık 16 milyar dolar döviz rezervi bulunan Suriye’nin parasının iç savaş ve petrol ambargoları nedeniyle suyunu çektiğini kaydediyor. Hilal Haşan, “Ülke ekonomisi mahvolmuş durumda. Eskiden Esad’ı destekleyen işadamları artık bir şey kazanamıyor ve çoktan Lübnan, Türkiye ya da Ürdün’e geçtiler bile” şeklinde konuşuyor.

Rusya'nın yüzlerce yıllık hayali

Hafta sonu Moskova’da görüşmelerde bulunan Suriye Başbakan Yardımcısı Kadri Cemil’in özellikle mazot gibi petrol ürünleri eksikliğinden yakındığı belirtiliyor. Rus haber ajansı RIA Novosti ise Rus hükümetinin Suriye'nin maddi yardım talebini değerlendireceğini bildirdi.

Uzun yıllar Arap ülkelerinde görev yapmış olan emekli Alman büyükelçi Gerhad Fulda, böyle bir destekten Rusya’nın da kârlı çıkacağı görüşünde. Gerhard Fulda, bunu şu sözlerle açıklıyor:

“Rusya, Ortadoğu’daki nüfuzunu sürdürmek istiyor. Bu, Rusya’nın uluslararası politikaya yön verebileceği sayılı alanlardan biri. Rusya uzun zamandır Suriye’ye silah satışı yapıyor ve bu sayede kazandığı etkisini sürdürmek istiyor. Suriye’nin Akdeniz’deki Tartus Limanı’nda Rusya’nın Akdeniz’deki tek askerî deniz üssü bulunuyor.”

Fulda’ya göre Rusya’nın bu limanı kaybetmesi Rusya’nın Karadeniz’deki üslerine çekilmesi anlamına gelir, bu da Rusların yüzlerce yıllık 'Akdeniz’de bir güç olmak' hayaline büyük bir darbe indirir.

Siyasi dönüşüm endişesi

Suriye’nin bölgedeki Sovyet etki alanının son temsilcilerinden biri olduğunu kaydeden eski Büyükelçi, Rusya’nın Esad rejimini desteklemesinin bir başka nedeninin de siyasi bir dönüşümün sonuçlarından kaygılanması olduğunu belirtiyor. Fulda, “Rus politikacılar Suriye’deki çatışmaları şu açıdan da değerlendiriyor: Esad’a alternatif ne olabilir? Tabii ki bu alternatiflerden biri de Sünni ve muhtemelen köktendinci bir hükümetin göreve gelmesi” diye konuşuyor. Gerhard Fulda’ya göre Rusya, böyle bir İslam cumhuriyetinin eskiden Sovyetler Birliği’ne dahil olan Orta Asya’daki Müslüman ülkeleri etkilemesinden endişeleniyor. Zira Rusya bu ülkeler üzerindeki koruyucu gücü ve etkisini kaybetmek istemiyor.

Fulda’ya göre Rusya ve Çin'in ortak çıkarları aynı yöne işaret ediyor: Batılı devletlerle onların Suudi Arabistan gibi müttefiklerinin, hammadde zengini Ortadoğu ülkelerindeki nüfuzunu azaltmak. Rusya'nın Suriye'nin bölgedeki bir numaralı müttefiki İran'a verdiği destek de bu bağlamda değerlendiriliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Anne Allmeling / Çeviri: Başak Demir

Editör: Beklan Kulaksızoğlu