Rus futbolu ne kadar temiz?

Alman kamu yayın kurumu ARD’nin doping uzmanı Hajo Seppel, ancak Alman hükümetinin özel çabaları sonucu diplomatik pasaportla Rusya'ya gidebildi. Zira Rusya, 55 yaşındaki araştırmacı-gazeteciyi “istenmeyen kişi” ilan etti. Bu olayın perde arkasında ise Rusya Anti-Doping Ajansı’nın eski müdürü Grigori Rodşenkov hakkında yürütülen soruşturma yatıyor. Rodşenkov, Rus sporundaki doping iddialarıyla ilgili bir belgesel hazırlayan Seppel'e gizli bilgiler sızdırmakla suçlanıyor.

Hajo Seppel’in ortaya çıkardığı "sistematik devlet dopingi” ile ilgili bilgi ve belgeler nedeniyle Rus atletler, 2016 Rio Yaz Olimpiyatları’ndan men edilmişti. Pyeonghang’daki 2018 Kış Olimpiyatları’nda ise Rus sporcuların katılımına, tarafsız bir bayrak altında yarışmaları koşuluyla izin verilmişti. Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC), doping testleri pozitif çıkan 19 Rus sporcuya ömür boyu hak mahrumiyeti cezası verdi. Rus yetkililerin, 2014 Soçi Kış Olimpiyatları sırasında, Rus sporculara ait dopingli madde içeren idrar testlerini temiz numunelerle değişitirdiği saptanmıştı.

Rus takımı topyekün dopingli miydi?

Peki Rusya'daki diğer spor dallarında bu kadar yaygın olan “devlet eliyle doping” uygulamasının futbola bulaşmamış olması mümkün mü? Dünya Anti-Doping Ajansı (WADA) özel müfettişi Richard McLaren, Rus futbolunda da sistematik olarak bir "doping karartma mekanizmasının” varlığının kuvvetle muhtemel olduğunu söylüyor ve ekliyor: "Anlaşılan, temiz numelerin saklandığı gizli bir idrar bankası vardı. Muhtemelen bu bankadaki numuneler futbolda da kullanıldı.” WADA, geçen yılın sonunda Dünya Futbol Federasyonları Birliği FIFA’ya gönderdiği yazıda, Rus futbolculardan alınan 154 doping örneğinden 34’ünün manipüle edilmiş olabileceğini bildirmişti.

İngiliz “Mail on Sunday” gazetesinde yer alan habere göre, 2014 FIFA Dünya Kupası’nda mücadele eden Rus takımındaki futbolcuların tümü, 2011-2015 yılları arasında doping numunelerinde manipülasyon tespit edilen yaklaşık 1000 sporu arasında yer alıyordu.

FIFA dosyaları kapattı

FIFA ise Rus futbolcuların doping yaptığına dair yeteri kadar kanıt olmadığından, WADA’nın gönderdiği yazıyla ilgili açılan dosyaların kapatıldığını açıkladı. Rusya’nın 2018 Dünya Kupası kadrosunda yer alan tüm futbolcularla ilgili yürütülen soruşturma “delil yetersizliği” nedeniyle sonlandırıldı. Milli takım kadrosunda bulunmayan Rus futbolcularla ilgili soruşturmanın ise devam ettiği kaydedildi.

DW’ye konuşan Alman doping araştırmacısı Werner Franke, bu kararı tepkiyle karşılıyor: "FIFA’nın tarihi zaten rüşvet ve yolsuzluk iddialarıyla dolu. Futbolda her türlü olumsuzluğa rastlandı ama hiçbirinin yaptırımı olmadı. Örneğin Juventus ile ilgili 1996 yılına ait doping iddiaları. Dava o kadar sürüncemede bırakıldı ki, sonunda zaman aşımına uğradı. Hele ki bir Dünya Kupası gibi bir organizasyon söz konusu olduğunda, doping konusu rahatsızlık veren bir unsur olarak görülüyor.”

Doping futbolda işe yarar mı?

Alman milli takımı ve Bayern Münih’in yıllardır doktorluğunu yapan Dr. Hans-Wilhelm Müller-Wohlfahrt’ın, "Futbolda doping işe yaramaz. Bu nedenle mantıklı bulmuyorum” şeklindeki açıklamaları, dopingle mücade edenlerin tepkisine neden oldu. Dr. Müller-Wohlfahrt, “Aşırı kas yapılmasının hiçbir yararı olmaz. Uzun yıllardır devam eden kariyerim boyunca, hiçbir profesyonel futbolcunun doping yaptığına şahit olmadım” demişti.

Köln Spor Akademesi bünyesindeki Önleyici Doping Araştırmaları Merkezi Müdürü Hans Geyer ise bu görüşe ısrarla karşı çıkıyor: "Dr. Müller-Wohlfahrt belki fazla düşünmeden konuşmuş olabilir. Zira EPO (Eritropoetin) içerikli bir doping pekâlâ kondisyonu artırabilir. Bu maddeyi alan oyuncu, maçın sonlarında bile çok daha iyi koşabilir ve konsantrasyonu daha yüksek olabilir. "

Rusya’daki doping araştırması çalışmalarına Köln Önleyici Doping Araştırmaları Merkezi yetkililei de katılmış. Geyer, 2014 Dünya Kupası öncesinde Rusların antrenmanlarını izlediklerini, bu kapsamda kondisyon artırıcı ve rejenerasyou hızlandırıcı etkiye sahip Ksenon gazı üzerinde de durduklarını belirtiyor: “Rusya’daki başka spor dallarında Ksenon gazı daha önce kullanılmıştı. Bu kullanımı ortaya çıkaran özel bir tespit yöntemi geliştirdik. Ancak hiçbir kanıt bulamadık.”

FIFA Başkanı: Dopinge rastlanmadı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçen yılın Aralık ayında 2018 Dünya Kupası Organizasyon Komitesi Başkanı Vitali Mutko’nun istifasını istedi. Mutko’nun adı, Rusya’daki devlet eliyle sistematik doping iddialarıyla adeta özdeşleşmişti. İki yıldır Rusya Başbakan Yardımcısı olarak da görev yapan Vitali Mutko, daha önce Spor Bakanlığı koltuğunda oturmuş ve Zenit St. Petersburg futbol kulübünün başkanlığını da yapmıştı. Uluslararası Olimpiyat Komitesi,  Mutko’yu “Daha önce emsali görülmemiş sistematik doping skandalının kilit figürlerinden biri” olarak görmüş ve “ömür boyu hak mahrumiyeti” ile cezalandırmıştı.

FIFA Başkanı Gianni Infantino ise Rus futbolundaki doping iddiaları karşısında suya sabuna dokunmamayı tercih ediyor: “FIFA’nın spekülasyonlara dahil olmayacağını tekrarlamak istiyorum. FIFA, müsabaka içi ve haricindeki tüm oyunculara doping testi uyguluyor. 2014 Dünya Kupası, Konfederasyon Kupası ve UEFA’nın tüm müsabakalarında bu testlerin hepsi negatif sonuçlandı. Bir oyuncu doping yaparsa, derhal müeyyide uygularız. Bugüne kadar böyle yaptık ve bundan sonra da böyle yapmaya devam edeceğiz.”

Jörg Strohschein

© Deutsche Welle Türkçe