Putin'in hesapları

Rusya’daki başkanlık seçimlerinin öncesinde yaşanan siyasi gelişmeler oy verme tarihi yaklaştıkça baş döndürücü bir tempoya ulaşmaya başladı.

Haftasonu Moskova'da düzenlenen toplam iki yüz bine yakın kişinin katıldığı iki ayrı gösteride, iktidarla muhalefet 4 Mart seçimleri için güçlerini tarttı. Muhalefet yanlılarının hedefinde başkanlığa adaylığını koyan şimdiki Başbakan Vladimir Putin vardı. “Dürüst seçim” isteyen ve bunu temsil eden beyaz kurdelalar takan muhalefetin az ötesindeki bir meydanda ise “Anti Turuncu” gösterisi yapan Putin yanlıları toplanmıştı.

Putin'in rakipleri

4 Mart seçimlerine Putin dışında Komünist Parti lideri Gennadiy Züganov, aşırı milliyetçi lider Vladimir Jirinovski, Senato eski Başkanı Sergey Mironov ve milyarder işadamı Sergey Prohorov katılıyor. Anketler Putin’in oy oranını yüzde 50 civarında gösteriyor, Züganov’la Jirinovski’nin yüzde sekiz, Mironov’la Prohorov’un yüzde dört oranında oy alması bekleniyor. Seçimi ilk turda kazanmak için oyların yarısını almak gerekiyor, bu olmazsa en çok oy alan iki aday final turunda karşı karşıya geliyor.

İlk bakışta tablo net gözüküyor ve Putin’in çok da zorlanmadan başkan seçileceği izlenimi veriyor. Ancak gerçekte, bir kaç aydır Rusya’da kısa süre öncesine kadar olanaksız sayılan önemli gelişmeler yaşanıyor.

Muhaliflerin gövde gösterisi

Putin’in 2000 yılında iktidara gelmesinden sonra neredeyse “yok olan” ve bir kaç yüz kişiden fazla toplayamayan Rus muhalefeti son iki ayda üç “devasa” gösteri düzenlemeyi başardı ki, benzer boyuttaki gösteriler son olarak 20 yıl önce düzenlenmişti.

Çok farklı siyasi görüşleri barındıran muhalefetin ilk büyük baş kaldırısı aralık ayı başındaki parlamento seçimlerine hile karıştığı iddialarının ardından on binlerce kişiyi sokağa dökmek oldu. Cumartesi günü yapılan gösteride, “Putin defol” ve “Hırsız Putin istifa” gibi bir kaç yıl önce söylenmesi, taşınması hayal bile edilemeyecek sloganlar, pankartlar vardı. Ayrıntı gibi görünen  önemli bir unsur daha var: Muhalefetin “mini” gösterilerine bile çok sert müdahale eden polis son büyük gösterilerde çok dikkatli davranıyor. Çünkü muhalefetin “Arap Baharı” benzeri bir baş kaldırı hazırladığından kuşku duyan iktidar, olayları kontrolden çıkacak şekilde tırmandırmaktan çekiniyor.Cumartesi günkü Putin’i destekleyen gösteriye “Anti Turuncu” adı verilmesi de boşuna değildi;  Kremlin aslında Ukrayna’daki Batı yanlısı “Turuncu Devrim” benzeri bir isyan hareketinin Rusya’da da tekrarlanmasından endişe ediyor.

Putin'e destek eriyor mu?

Peki, daha kısa süre öncesine kadar halkın neredeyse “putlaştırdığı” Putin neden büyük oy  kaybetti, bazı seçmenler için neden gözden düştü?

Çünkü Putin’in 12 yıllık iktidarına damgasını vuran “istikrar” artık  halkın beklentilerini karşılamamaya başladı. Değişimde halkın gerisinde kalan devlet,  kendini  bir türlü yenileyemedi, köhne kurumlar çağa ayak uyduramadı. Halkın yaşam düzeyi Batı’nın çok gerisinde kaldı, ekonomik krizler can yakmaya başladı. Hayatın her alanınında görülen yolsuzluklara karşı gerçek anlamda mücadele edilemedi.

İktidara geldiği ilk yıllarda dış politikada Putin Rusya’nın kırılan onurunu onardığı için halk tarafından alkışlanmıştı ama aradan geçen sürede uluslararası alanda ABD’nin hegemonyası daha da güçlendi. Gerçek şu ki Rusya son 15 yılda hangi lideri desteklediyse, o lider ülkesinde iktidardan düştü. Günümüzde Rusya’nın “müttefik” olarak kabul edebileceği Kazakistan, biraz Belarus, çok uzaktaki Venezuela ve zor durumdaki Suriye’den başka ülke kalmadı.

4 Mart senaryoları

Tüm bunlara rağmen Putin’in birinci, olmadı ikinci turda seçimi kazanma olasılığı muhalefete göre çok daha fazla.  Kaldı ki, muhalefetin Putin’i alt edebilecek ne karizmatik bir adayı ne gücü ne de somut bir programı var.

Ancak bazı kaynaklar, başka bir tehlikeye dikkat çekiyor ve iktidarla muhalefet arasındaki çekişmenin olağan bir seçim mücadelesinin ötesine geçebileceği uyarısında bulunuyor. Konuştuğumuz Moskova’daki kaynaklar, muhalefetin seçime hile karıştığı iddiasıyla oylamadan hemen sonra sokağa dökülerek isyan başlatabileceğini, bu olasılığın farkında olan iktidarın karşı hazırlık yaptığını söylüyor. Aynı kaynakların bir başka iddiası Rus muhalefetine “Arap Baharı” benzeri  bir başkaldırı hazırlaması için ABD’nin uzun süredir yardım ettiği yönünde...Bu söylentiler doğru mu bilinmez ama bir gerçek var: Putin 12 yıllık iktidarının en zor günlerini yaşıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Cenk Başlamış

Editör: Ayhan Şimşek