Portekiz'e 80 milyar euro

Euro bölgesinin borç krizine sürüklenen üyelerinden Portekiz de sonunda ortaklarının yardımı olmadan krizden kurtulamayacağını kabul etti ve ekonomik hükümranlığından taviz vermek pahasına euro istikrar fonundan on milyarlarca euroluk destek istedi. Konsey dönem başkanı Macaristan’ın Gödöllö kentinde bir araya gelen euro grubu maliye bakanları Portekiz'den, parlamentoda ret edilen tasarruf programına kıyasla kemerlerin daha çok sıkılmasını talep ediyorlar.

Maliye bakanlarının Portekiz’i kurtarma operasyonunun ayrıntılarını görüştükleri toplantıdan önce Finlandiya bu kriz ülkesinin sadece daha fazla tasarruf etmesinin yetmeyeceğini ve yapısal reformlara da ihtiyacı olduğunu duyurmuştu. Portekiz, Yunanistan ve İrlanda’dan sonra istikrar fonundan kredi yardımı isteyen üçüncü euro bölgesi üyesi oldu. Yunanistan’ın kamu borçlarının ertelenip yeniden yapılandırılacağına dair söylentileri yalanlayan maliye bakanları İrlanda’ya hangi şartlar altında yardım edileceğini de bir kez daha görüştüler. Yunanistan gibi İrlanda da istikrar fonundan çekeceği kredinin faizini düşürtmeye çalışıyor. Dublin yönetimi yardım karşılığında son derece düşük olan kurumlar vergisini arttırması için yapılan çağrılara ise şimdiye kadar yanıt vermedi.

80 milyarlık kurtarma operasyonu

Portekiz istikrar şemsiyesi altına sığınması için yapılan çağrılara aylarca direnmiş ancak sermaye piyasasında faizlerin artması yüzünden borç krizinin büyümesi üzerine hafta içinde kararını değiştirmek zorunda kalmıştı. Portekiz Maliye Bakanı Fernando dos Santos yardım miktarının kredi vadesinin uzunluğuna bağlı olacağını belirtirken Belçika Maliye Bakanı Rynders Portekiz’in 80 ila 85 milyar euroluk yardıma ihtiyacı olacağını ve krizin üç ülkeyle sınırlı kalacağını tahmin ettiğini söyledi. Avrupa Komisyonu'nun para ve mali işlerden sorumlu üyesi Olli Rehn, Portekiz’in iflastan kurtulmak için yaklaşık 80 milyar euroya ihtiyacı olduğunu ve istikrar programının Portekiz’deki hükümet krizinden etkilenmemesine gayret edeceklerini açıkladı, Olli Rehn, 'maliye bakanlarının başvuruyu kabul ederek, Komisyon'a kapsamlı istikrar programı için Portekiz ile görüşmelere başlama yetkisi vermesini bekliyoruz. Birlik Komisyonu olarak, çalışmaların en kısa zamanda başlamasını ve ayrıntıların mayıs ortasına kadar belirlenmesini arzu ediyoruz', şeklinde konuştu.

Euro grubu başkanı ve Lüksemburg Başbakanı Jean-Claude Juncker AB ve Para Fonu yardım fonlarından şimdiye kadar sadece İrlanda’nın acil yardım kredisi çektiğini, Yunanistan için ayrı bir fon oluşturulduğunu ve sadece paranın kime ödeneceğini kestiremediğini belirtti. Portekiz'deki hükümet krizine dikkat çeken Juncker, paranın sorun olmayıp siyasi belirsizlikten kaynaklandığını ve mali istikrar programının hazırlanmasında Portekizli muhataplarının kim olacağını henüz bilemediklerini, söyledi.

Yardım şartları ağır olacak

Portekiz’deki sosyalist hükümet, tasarruf programının mecliste ret edilmesi üzerine iki hafta önce istifa etmişti. Maliye Bakanı Fernando dos Santos Avrupa Birliği’nin acil kredi yardımı için öne sürdüğü şartların yumuşatılmasına çalışıyor. İstikrar fonundan aktarılacak kredilerin faizi de tartışma konusu. İrlanda faiz oranının Yunanistan düzeyine indirilmesinde ısrar ediyor. Almanya ve diğer sağlıklı euro ülkelerinin istikrar fonuna başvurması için Portekiz’i uzun zamandır sıkıştırdıkları anlaşılıyor. Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble, yardım karşılığında Portekiz’den başlatmasını istedikleri istikrar programının dikkatle inceleneceğini açıkladı. Schaeuble çifte krize sürüklenen Portekiz'e anlayış göstermek gerektiğini şöyle dile getirdi: 'Portekiz, ortaklarının yardımı olmadan problemlerini çözmeyi denedi ama başaramadı. Portekiz hükümetinin önerdiği ve AB Komisyonu ile Avrupa Merkez Bankası tarafından olumlu karşılanan mali uyum programının parlamentoda ret edilmesi erken seçimleri gerektirdi. Portekiz’in içinde bulunduğu durumu dikkate almak durumundayız.'

Deutsche Welle Türkçe

Bernd Riegert/Çeviri: Ahmet Günaltay

Editör: Beklan Kulaksızoğlu