Polonyalıların dinmeyen Katyn acısı
10 Nisan 2010
Polonya Devlet Başkanı Leh Kaçinski’nin Rusya’nın Smolensk kenti yakınlarında düşen uçakta eşi ve diğer yolcularla birlikte hayatını kaybetmesi sonucu Polonya halkının tarih boyunca yaşadığı trajik olaylara bir yenisini ekledi.
Kaçinski, bundan 70 yıl önce diktatör Stalin’in emriyle aralarında 4 bin subay, astsubay ve halkın elit temsilcilerinin de bulunduğu 22 bin Polonyalı’nın Sovyet gizli servisleri tarafından hunharca katledildiği Katyn’deki anma törenlerine katılmak üzere yola çıkmıştı.
Polonya tarihinin iki önemli olayı
Polonya halkının tarihinde yaşadığı acıların önemli bir halkası olarak bilinen Katyn Katliamı, aynı zamanda 20’inci yüzyılda Polonya’da hafızalardan silinmeyen iki olaydan biri. Diğeri ise 16 Ekim 1978 yılında Karol Jozef Wojtyla ile ilk kez bir Polonyalı bir dini liderin Papa seçilmesiydi. Karol Jozef Wojtyla, II. Jean Paul adını alarak Papa olmuştu.
Katyn, İkinci Dünya Savaşı’nda işlenen en büyük insanlık suçlarından biri. Katyn ve iki başka yerde daha büyük çoğunluğunun enselerine kurşun sıkılarak öldürülen 22 bin Polonyalı’nın katliamının sorumluluğu Stalin tarafından Almanya ile birlikte dünyayı savaşa sürükleyen Hitler faşizminin üzerine atılmıştı.
Katliam emrinin belgeleri
Ancak Sovyetler Birliği’nin çöküşünün ardından Moskova, katliam emrinin belgelerini Polonya yönetimine iletmekle işlenen insanlık suçunun sorumluluğunun Stalin’e ait olduğunu teslim etmiş oldu. Katyn Katliamı’nın üzerinden 70 yıl geçtikten sonra Vladimir Putin de anma törenlerine katılan ilk Rus Başbakan olarak tarihe geçti.
Katyn, aynı zamanda eski Polonya Halk Cumhuriyeti’nin Stalin’in güdümünde kurulması açısından da önemli bir yere sahip. Dönemin sürgündeki Polonya hükümeti Katyn Katliamı’nın arkasındaki gerçeklerin ortaya çıkarılması isteğini geri çevirmekle kalmamış, Varşova’da halkın istemediği bir komünist kukla yönetimin kurulmasını sağlamıştı. Böylece Katyn, Stalin rejiminin tarihi çarpıtmasının ve yalanlar zincirinin de bir sembolü olarak biliniyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Derleyen: Baha Güngör
Editör: Hülya Köylü