Peenemünde'den Ay'a

Savaştan sonra böyle bir kariyer yapmayı birçok Alman hayal etmişti. Hele eski SS mensupları...Ne Nazilikten arındırılma, ne tutuklanma ne de gelecek korkusu. Onun yerine refah ülkesi ABD’nin hür dünyası...Roket mühendisi Wernher von Braun (1912 – 1977) daha 1946’da taraf değiştirip Atlantik’in karşı yakasına geçmişti.

V2 roketinin mimarı o tarihten bir yıl öncesine kadar Hitler’in son ümidiydi ve Führer çöküşü ancak o silahla önleyebileceğine inanmıştı. Braun önce Teksas, daha sonra da Alabama’da mesleğine kaldığı yerden devam etti. Başkan Harry S. Truman’ın hizmetindeki Alman bilim adamı, 1969 yılında hayal olmaktan çıkan aya seyahatin temel araştırmalarını yapmakla görevlendirilmişti. NASA’nın başkan yardımcılığına kadar yükselen Wernher von Braun, bundan yüz yıl önce 23 Mart 1912’de dünyaya geldi.

Braun yıllar sonra bu adımını şaşırtıcı bir samimiyetle, “Ülkem iki savaş kaybetti, bu defa galiplerin yanında olmak istiyorum”, cümlesiyle gerekçelendirdi. Osnabrück Üniversitesi’nin tarih profesörlerinden Rainer Eisfeld, “O, askeriye üzerinden Ay'a ulaşmak isteyen bir oportünistti”, diyor.

Braun’un yıldızı üst üste iki kez parladı. Prusya’da doğmuş, ailesi daha sonra Berlin’e yerleşmişti. Alman milliyetçisi olan babası, Weimar Cumhuriyeti’nin son hükümetinde tarım bakanlığı yapmıştı.

SS gönüllüsü

Uzay tutkunu Braun, Berlin-Tegel’deki roket deneme merkezine başvurdu. İki yıllık mühendislik öğreniminin ardından Alman Reich’ının roket geliştirme ekibine katıldığında 20 yaşındaydı. 1937 yılında Usedom Adası’ndaki Peenemünde Kara Kuvvetleri Deney Merkezi’nin teknik müdürlüğüne getirildi.

Orada geliştirilen roketler çok sayıdaki başarısız denemenin ve Hitler ile yapılan sayısız mülakatın ardından 1942 yılında seri imalata hazır hale getirildi. Profesör Eisfeld, “Roket geliştirmesi için Braun’u zorlamaya lüzum yoktu”, diyor. Hitler’in özel muhafız birliği SS’e de gönüllü olarak katılmıştı. SS’in temerküz kampındaki esirleri roket montajında kullanabilmek için Peenemünde'li mühendislere ihtiyacı vardı.

‘Aggregat 4' tipi V2 roketi için bir de Nordhausen’de özel yeraltı esir kampı kurulmuştu. Roketin adındaki V, misillemenin Almancası olan ‘Vergeltung’un ilk harfiydi. Amaç, İngilizlerin, Alman Hava Kuvvetleri’nin bombardımanları karşısındaki direncini kırmak ve düşmanın moralini bozmaktı. Ama V2, imalatı kullanılışından daha fazla can alan tek silah olarak tarihe geçti. Nordhausen’in yer altı tesislerinde zorla çalıştırılan esirlerin sayısı 20 binin üzerindeydi.

İnanmış bir Amerikalı

Braun her ne kadar esir kampından haberdar olmadığını söylese de, imalatta çalışacak olanları bizzat seçtiği ortaya çıktı. Tarihçi Eisfeld, davranışını ‘silah temini için suç işlemekten korkmayan’ birine benzettiği Braun'u konu alan kitabında ‘barbarlığın ruhundan uzaycılığın doğuşu' alt başlığını kullanmış.

Nazilerin savaş terörüne bulaşmış olması Amerikan makamlarını ilgilendirmemişe benziyor. Amerikan yönetiminin tek derdi, diğer bilim adamlarında olduğu gibi Peenemünde'li roketçilerin de Sovyetler Birliği'nin eline geçmemesiydi. Eisfeld, “Başlamakta olan Soğuk Savaş'ın ilk izlerine bu dönemde rastlandığını” söylüyor. Braun nikah için 1955 yılında Almanya'ya yaptığı kısa ziyaret sırasında da Amerikan askerlerini yanından ayırmamıştı.

Wernher von Braun, Atlantik'in karşı yakasında vizyonunu gerçekleştirebilmek için kısa zamanda inanmış bir Amerikan vatandaşı olup çıktı ve Kore Savaşı için V2'nin modern versiyonu olarak, kısa menzilli ve nükleer başlık taşıyabilen bir füze geliştirdi. Sovyetler Birliği'ni dünyaya hâkim olmaya çalışmakla itham ediyor ve hür bir millet olarak varlıklarını sürdürebilmeleri için ayda Amerikan bayrağının dalgalanmasının şart olduğunu söylüyordu.

Yaşayan efsane

Braun daha o yıllarda uzayın silahlandırılmasından yanaydı. 1977 yılında ölen Alman mühendis efsaneleşmek için de boş durmuyordu. Son derece popüler olmuş ve Walt Disney ile çalışmaya başlamıştı. Alman magazinlerinde Braun'dan, “Peenemünde'de uzayın kapısını aralayan dahi” şeklinde söz ediliyordu.

Profesör Eisfeld savaş sonrasının, teknik iyimserliğin doruklara çıktığı dönem olduğunu anlatıyor. Teknoloji efsanelerinin günümüze kadar değerlerini koruduklarını da. İki Alman devletinin birleşmesinden sonra da Peenemünde'li mühendislerin kahramanlıkları tartışmaya açılmadı. Hatta 1992 yılında, V2'nin ilk başarılı uçuşunun 50. yıldönümü kutlanacaktı. Ama bu girişim bir müsteşarı işinden etti. Avrupa Uzaycılık Dairesi ESA'nın Başkanı Thomas Reiter de, “siyaseten çok hassas bir konu” olduğu gerekçesiyle Wernher von Braun hakkında konuşmak istemiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Jürgen Heilig (epd)/Ahmet Günaltay

Editör:Gezal Acer