180511 Netanjahu USA

ABD Başkanı Barack Obama Washington'da Ürdün Kralı Abdullah ile İsrail Filistin sorununu ele aldı. Obama, iki tarafın yeniden barış görüşmelerine başlamasını istedi ve iki devletli bir çözümden yana olduğunu belirtti. ABD Başkanı Cuma günü de İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile bir araya gelecek.

Netanyahu Kongre'de konuşacak

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun Amerikan Kongresi’nde yapacağı tarihi konuşma merakla bekleniyor. İsrail Başbakanı Filistinlilerle sorunların çözümünde yapıcı bir öneri sunacak mı? Netanyahu'nun partili arkadaşı ve yakın dostu İsrail Ulaştırma Bakanı Yisrael Katz şu tahminde bulunuyor:

"Ben ne söylemeyeceğini çok iyi biliyorum. 1967 sınırlarını temel alarak bazı bölgelerin Filistin’e bırakılması konusunda pazarlığa oturmayacak. Ona bu tutumundan ödün vermesi için kapalı kapılar ardında yapılan baskıları görebiliyorum. Ancak onun farklı bir görüşü ve arkasında halkın desteği var.”

İsrail’de Filistinlilerden neler talep edilmesi gerektiği konusunda büyük bir uzlaşı var: Birincisi, Filistinliler İsrail devletini resmen tanımalı. İkincisi, Filistin sorunun çözümünde İsrail ile masaya oturmalı ve üçüncüsü Filistinli mülteciler geri dönmemek üzere İsrail dışında bir bölgeye yerleştirilmeli. İsrail Başbakanı Netanyahu birkaç gün önce parlamentoda yaptığı konuşmada iki taraf arasındaki sorunu şöyle dile getirmişti:

"Uzlaşmazlığın sebebi Filistin devletinin olmaması değil. İhtilafın kökleri Filistinlilerin İsrail’i tanımamasına uzanıyor. Uzlaşmazlık 1967 sınırları değil. Uzlaşmazlık 1948 yılında İsrail devletinin kurulmuş olması. Burada söz konusu olan İsrail’in güvenliğini sağlamak.”

Abbas BM'ye çağrıda bulundu

Filistin Özerk Yönetimi ise 1947’de BM’nin iki devletli çözüm yönünde aldığı kararı öne sürüyor ve çözümü artık Batı’da arıyor. Filistin lideri Mahmud Abbas, BM’ye 1967 sınırları içinde kurulacak bağımsız Filistin devletini tanıması çağrısında bulundu. Abbas, New York Times gazetesine yaptığı açıklamada, İsrail’in Batı Şeria’ya devamlı yerleşimci gönderdiğini, bu nedenle artık bekleyemeyeceklerini belirtti. Filistin BM Genel Kurulu’nun Eylül ayındaki toplantısında bağımsız Filistin devletini ilan etmeyi planlıyor.

"Filistin devleti yalnızca yapılacak pazarlıklarla ve İsrail’in onayıyla kurulabilir. Böyle bir Filistin devletinin silahsızlanmış olması gerekir ve İsrail Ordusu’nun Ürdün Vadisi'nde uzun süre daha varlığını sürdürebileceğini garantileyen ciddi güvenlik anlaşmaları yapılmalı. Yerleşim bölgelerinin İsrail’e ait olduğu konusunda da tereddütümüz yok. İsrail’in başkenti Kudüs’tür ve böyle kalması konusunda ısrarlıyım. Benim izleyeceğim, bizim izleyeceğimiz yol budur” şeklinde konuşan Benyamin Netanyahu ise İsrail’in pazarlık dışı bırakılmasını kesinlikle kabul etmiyor.

İsrail Hamas'la görüşmeyecek

İsrail Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim yerleri konusunda geri adım atmamakta ısrarlı. İsrail’in kesinlikle pazarlığa açık olmadığı bir diğer konu da Hamas’la masaya oturmak. Bir süre önce Filistinli gruplar El Fetih ile Hamas’ın imzaladığı uzlaşı anlaşması İsrail ile ilişkileri iyice çıkmaza soktu.

© Deutsche Welle Türkçe

Bettina Marx/ Çeviren: Deniz Eğilmez

Editör: Ahmet Günaltay