Rutte'nin ilk Ankara ziyaretinde neler konuşuldu?
25 Kasım 2024
NATO'nun yeni Genel Sekreteri Mark Rutte Ankara'da yaptığı temaslarda Türkiye'nin İttifak'a "çok değerli katkılar sunduğunu" belirtirken, Ankara'nın yeni Genel Sekreter'den terörizmden savunma sanayiye kadar farklı başlıklarda beklentileri bulunuyor.
Rutte, NATO Genel Sekreteri olarak Ankara'ya yaptığı ilk ziyarette Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edilirken, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile de bir araya geldi. Anıtkabir'i ziyaret eden Rutte ayrıca 23 Ekim'de saldırıya uğrayan TUSAŞ'a da giderek savunma sanayi yetkilileri ile görüştü.
Rutte, TUSAŞ'a düzenlenen terör saldırısının ardından Erdoğan'ı arayarak taziyelerini sunan ilk isimlerden olmuştu.
Temasları sırasında basın toplantısı düzenlemeyen Rutte, X hesabından yaptığı paylaşımda Erdoğan ile "Terörizm tehdidi, Ukrayna'daki savaş ve Ortadoğu'daki kriz dahil olmak üzere müttefiklerin kolektif güvenliğine yönelik artan zorlukları" ele aldıklarını kaydetti. Rutte, "Giderek öngörülemez hale gelen dünyada Türkiye, NATO'ya çok değerli katkılar sağlıyor" dedi.
Ankara Rutte'den neler bekliyor?
İletişim Başkanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Erdoğan'ın Rutte ile yaptığı görüşmede, "Ukrayna-Rusya Savaşı ve Filistin'de yaşanan katliamın sonlandırılması için yapılabilecekler, terörle mücadelede atılması gereken ortak adımlar, Türkiye'nin 2026'daki NATO Zirvesi ev sahipliği, NATO müttefiklerinin Türkiye ile savunma sanayii malzemesi tedarik dayanışması ile Türkiye'nin NATO'ya müttefik olarak katkıları" değerlendirildi.
Ankara'daki Türk diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre Rutte ile yapılan görüşmelerde Türkiye'nin 2023 Vilnius ve 2024 Washington zirvelerinde alınan kararlar doğrultusunda "Müttefikler arasında savunma tedariki üzerindeki engellerin kaldırılması ve terörizmle mücadelede tam dayanışma sergilenmesi" yönündeki beklentiler bir kez daha aktarıldı.
Genel Sekreter Rutte'nin bu konularda "öncü rol" üstlenmesini beklediklerini ifade eden yetkililere göre Avrupa'da bozulan barış ortamı NATO'nun daha güçlü olmasını gerektiriyor. Bu kapsamda Avrupa Birliği'nin (AB) Türkiye gibi AB üyesi olmayan NATO müttefiklerine karşı dışlayıcı yaklaşımda bulunduğunu söyleyerek bundan duyduğu rahatsızlığı Rutte'ye aktaran Ankara, NATO-AB ilişkilerinde gelinen son noktaya dair Türkiye'nin durduğu yeni Genel Sekreter'e iletti.
Bu arada Rusya-Ukrayna savaşında yaşanan son gelişmeler de görüşmede gündeme geldi.
Ukrayna'daki savaşın bitmesi gerektiğini belirten Türkiye bunun için aktif rol üstlenme isteğini dile getiriyor. Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile 24 Kasım'da bir telefon görüşmesi yapmıştı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamada, iki liderin görüşmede ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve küresel konuları da ele aldığı kaydedilmişti.
Edinilen bilgiye göre Türkiye'nin yeni Genel Sekreter'den bir başka beklentisi "terörle mücadele." Bu bağlamda Rutte'nin TUSAŞ'ı ziyaret etmesi olumlu bir adım olarak not edildi.
Bu arada ABD Başkanı Donald Trump'ın Ocak ayında göreve başlaması sonrasında İttifak'ı bekleyen olası gelişmeler de gerek NATO Genel Sekreteri Rutte'yi gerekse Ankara ile diğer müttefik ülkelerin başkentlerini yakından ilgilendiren bir konu başlığı. NATO'yu eleştiren, yüksek savunma harcamaları talep eden ve ABD'yi NATO'dan çekme tehditleriyle gündeme gelen Trump'ın ikinci döneminde ittifakta neler olacağı merak konusu.
Erdoğan Rutte'ye destek vermişti
Eski Hollanda Başbakanı Rutte 26 Haziran 2024'te Türkiye de dahil tüm müttefiklerin onayıyla NATO'nun yeni Genel Sekreteri seçilmişti. Rutte görevi önceki Genel Sekreter Jens Stoltenberg'ten 1 Ekim 2024'te devralmıştı.
Ankara seçim sürecinde Rutte'nin Nisan 2024'te İstanbul'a gelerek Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan ile görüşmesinin ardından genel sekreterlik görevi için destekleyici bir pozisyon takip etmişti.
Rutte, Genel Sekreterlik görevini devralmasının ardından Ekim ayında Budapeşte'de düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu beşinci zirvesi sırasında da Erdoğan ile bir araya gelmişti.