NASA krizde

İki buçuk yıl önceki Colombia faciasından sonra geçtiğimiz salı uzaya ilk kez mekik gönderen NASA’nın kalkış sırasında şansı yaver gitti. Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi mühendislerinin, her fırlatılış sırasında ortaya çıkan yakıt tankının izolasyonu ile ilgili probleme lakayıt yaklaşımı, kabul edilemez. “Bir şekilde hallolacak” mantığının, en geç 1 Şubat 2003’te Colombia dünyaya dönerken patladığı sırada geçerliliğini yitirmiş olması gerekirdi. NASA bu tarihten sonra sık sık, kurumsal güvenlik kültürünün iyileştiği güvencesini verdi.

Ama bu vaad, yeterli olmadı. Discovery’nin kalkışından bir hafta önce bir rapor sunan bağımsız uzmanlar komisyonu sorunun tam olarak çözülmediği uyarısını yaptı. NASA Başkanı Michael Griffin ise bu uyarıyı, “ Ekibim birbuçuk milyar dolarlık yeni konstrüksiyon sayesinde herşeyi olabildiğince kontrol altına aldı” şeklinde yanıtlamıştı.

Ama artık tüm dünya, bunun hiç de yeterli olmadığını ve NASA’nın sorunu küçümsediğini biliyor.Yedi astronot tanktan kopan parça Discovery’e çarpmadığı için kendilerini şanslı saymalı. Aksi halde 2003’dekine benzer bir facia yaşanabilirdi. Bütün bu olanlar karşısında NASA’nın, “Elimizdeki üç mekiği mümkün olduğu zaman uzaya göndereceğiz” şeklindeki tepkisi ise herkese tanıdık geldi.

Amerikalılar'ın uğradığı imaj kaybı da bu uzay mekiğinin hasarı kadar onarılmaz ölçüde. Başkan George Bush, kısa süre önce ülkesinin tekrar Ay’a insan göndereceğini ve yakın bir gelecekte de Mars’a ayak basacaklarını duyurmuştu. NASA uzaya sorunsuz biçimde mekik göndermeyi beceremezken 20 yıl sonra uzay uçuşlarını nasıl rutin hale getirebilecek?

Discovery, NASA’ya prestij kaybettirmekle kalmadı, uluslararası uzay projelerini de tehlikeye hattı. Çünkü uzay uçuşu olmadan Hubble teleskopunun kurtarılması ve Uluslararası Uzay İstasyonu’nun tamamlanması ya da istasyona malzeme tedariki mümkün değil. NASA uzay mekiği programını 2010 yılına kadar tamamlamayı planlıyor. Söz konusu üç uzay mekiği fırlatılabilseydi bile, bu süre Uluslararası Uzay İstasyonu’nun genişletilmesi için yetmeyecekti. Şimdi NASA’nın uçuşları bilinmeyen bir zamana ertelemesi ile istasyon, milyarlarca dolarlık bir ”uzay atığı” haline gelme tehlikesi ile karşı karşıya. NASA sorunu çözmek için, hummalı bir şekilde yeni model bir uzay mekiği geliştirmeye çalışıyor. Ama bu mekiğin en erken 2014’te tamamlanması olası.

NASA Başkanı Griffin, Perşembe günü kamuoyuna, aynı zamanda uzay mekiklerini vaktinden önce çürüğe çıkarmayacakları sözünü tekrarladı. Bu söz, “Bir şekilde hallolacak” sözünden kulağa daha tehlikeli geliyor.