1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Muhalefet Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne yükleniyor

2 Temmuz 2019

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, muhalefet tarafından eleştirilmeye devam ediyor. Kılıçdaroğlu referandum çağrısını yinelerken Akşener, Erdoğan’ın oyuna getirildiğini iddia etti.

https://p.dw.com/p/3LTY7
Türkei Parlament in Ankara
Fotoğraf: Reuters/U. Bektas

Siyasi partilerin haftalık grup toplantılarında, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi tartışmaları ön plana çıktı. 24 Haziran'da Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin resmen işlemeye başlamasının birinci yıl dönümü ile siyasi gündemin ilk sıralarına yükselen konu, TBMM’de grubu bulunan muhalefet partilerinin ve Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) grup toplantılarında ağırlıklı olarak işlendi.

Türkei | Angriff auf Oppositionspolitiker Kemal Kilicdaroglu in Ankara
Fotoğraf: picture-alliance/dpa/AA/A. Ozcan

Kılıçdaroğlu: Ezici çoğunluk tarafsızlığı seçecek

Ana muhalefet partisi Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Cumhurbaşkanı'nın tarafsız olması yönünde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yaptığı referandum çağrısını yineledi. “Taraflı cumhurbaşkanı olmaz” diyen Kılıçdaroğlu, “İki takım futbol maçı yapacaklar, maçı tarafsız hakem yönetir. Bir bakıyorsunuz ‘Tarafsız hakem yönetmesin, bizim takımın kaptanı yönetecek' deniliyor. Bu maç adil, adaletli bir maç olabilir mi?” sorusunu yöneltti. Türkiye’de halkın talebinin tarafsız cumhurbaşkanlığından yana olduğunu savunan CHP lideri, “İnanmıyorsan referandum yapalım, vatandaşa soralım (…) Emin olun ezici çoğunluk tarafsız olsun çıkacak” dedi.

Kılıçdaroğlu, daha önce, İstanbul’da yenilenen Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinden sonra, seçmenin verdiği mesajlardan birinin de Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yönelik olduğunu belirtmiş, bu makamda oturan kişinin, ülkenin gelenekleri gereği tarafsız olması gerektiğini ve hatta bununla ilgili bir referandum yapılabileceğini dile getirmişti.

Türkei Meral Aksener von der IYI-Partei
Fotoğraf: picture-alliance/abaca/Depo Photos

Akşener: Kendiniz ettiniz kendiniz buldunuz

İstanbul seçimlerinde Millet İttifakı kapsamında CHP ile işbirliği yapan İYİ Parti’nin genel başkanı Meral Akşener de, partisinin TBMM Grup Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni eleştirdi. Akşener, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hata yaptığını, kendisinin bu hususta nasıl ikna edildiğini anlamakta zorlandığını söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yakın çevresi ve ortağı tarafından oyuna getirildiğini düşündüğünü söyleyen Akşener, “Birileri sizi tek adam rejimine ikna etti, nefsinize iyi geldi, peki sonuç ne oldu? Siz şimdi tek adam olarak her yanlış kararın, her yanlış icraatın bizzat siyasi sorumlusu değil misiniz?” şeklinde konuştu. “Herkes sorumluluktan kaçıp iktidar nimetleriyle gününü gün ederken Erdoğan’ın yalnız kaldığını" savunan İYİ Parti lideri, "Ak Parti ile Saray'ın arasına fersah fersah mesafe girdi. Bunların faturası hep size kesiliyor. Kendiniz ettiniz, kendiniz buldunuz” diye konuştu.

Türkei Sezai Temelli Co-Vorsitzender HDP Partei
Fotoğraf: HDP Press Office

Temelli: Bu sistem ile Türkiye’nin yol alması mümkün değil

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanı Sezai Temelli de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile Türkiye’nin yol almasının mümkün olmayacağını söyledi. HDP’nin haftalık grup toplantısında konuşan Temelli, İstanbul’da “yeni bir siyasetin yolunu hep birlikte” açtıklarını belirtti. “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi denen bir uydurma sistem içinde Türkiye aslında tecritleştiriliyor. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile Türkiye’nin yol alması mümkün değil. Türkiye krizlerle boğuşuyor ve giderek daha fazla kriz yaratıyor, bu krizlerden bu sistemle çıkmak olası değil” diyen HDP Eş Genel Başkanı, yeni anayasa çağrısını da yineledi. Temelli, "Bu anayasa çalışmalarını yaparken de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nden kurtulup geçmişin vesayetçi rejimine tekrar düşmemeliyiz” şeklinde konuştu.

Türkei - Devlet Bahceli
Fotoğraf: picture-alliance/AA/E. Sansar

Bahçeli: Referandum önerisi tükenmişlik sendromu

Cumhur İttifakı’nda Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) ortağı olan MHP’nin de parti grup toplantısında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne yönelik tartışmalara değinildi. “Türkiye’nin aradığı parlak yönetim sistemini” bulduğunu iddia eden MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, “Sistem değişikliğini ‘Rejim elden gitti’ diyerek, karalamaya ve kötülemeye yeltenenler, iyi niyetten yoksun bozgunculardır” dedi. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin “ilke ve esaslarıyla oturmasının, kurum ve kurallarıyla güçlenmesinin” zaman alacağını kaydeden Bahçeli, “Dünya üzerinde hiçbir hükümet sistemi kısa sürede umut edilen fayda ve sonuçları tam manasıyla vermemiş, verememiştir” şeklinde konuştu. Bahçeli, CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’nun tarafsızlık çağrısı ve referandum önerisini ise “tükenmişlik sendromu” olarak nitelendirdi.

MHP'den AKP'ye eleştiri

Bahçeli, konuşmasında AKP’ye yönelik de bir eleştiri dile getirdi. MHP lideri, "AK Partili bazı yöneticilerin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin eğer varsa aksayan yönleriyle ilgili kendi aralarında değerlendirme yapmaları doğaldır. Ne var ki bunu kamuoyu önünde dile getirmeleri CHP'nin değirmenine su taşıyacaktır ve yanlıştır” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 25 Haziran tarihinde yaptığı parti grup toplantısında, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne dair, “Böylesine büyük bir reformun oturması, uygulamanın yerleşmesi elbette zaman alacaktır. Ancak genel hatlarıyla milletimizin bu sistemi kabullendiğini, ülkemizin de uyum sağladığını görüyorum. Cumhurbaşkanlığı bünyesinde yeni yönetim sisteminin bir yıllık uygulama sonuçları, eksikleri, aksaklıkları ve geliştirilmesi gereken yönleriyle ilgili bir kapsamlı çalışma başlattık” şeklinde bir açıklamada bulunmuştu.

DHA,DW/AÜ,BK

© Deutsche Welle Türkçe