Mehmet Sincar cinayeti davasında zaman aşımı riski

Faili meçhul cinayetleri araştırmak üzere gittiği Batman'da 4 Eylül 1993 günü faili meçhul bir cinayet sonucu öldürülen Demokrasi Partisi Milletvekili Mehmet Sincar'ın davası Pazartesi günü görülecek. Diyarbakır 6'ncı Ağır Ceza Mahkemesi'nde 8'inci celsesi görülecek olan ve 2023 yılında 30 yıllık zaman aşımı süresi dolacak olan davanın tek sanığı tutuksuz yargılanan Hizbullah hükümlüsü Cihan Yıldız.

Uzun yıllar adliyenin tozlu raflarında kalan Mehmet Sincar dosyası, 90'lı yılların şaibeli olaylarından biri.

Tansu Çiller'in Başbakan, Mehmet Ağar'ın Emniyet Genel Müdürü ve Ünal Erkan'ın Olağanüstü Hal Bölge Valisi olduğu 90'lı yıllar Doğu ve Güneydoğu'da kaos ve kargaşanın hüküm sürdüğü, her gün çatışmaların yaşandığı, faili meçhul cinayetlerin işlendiği dönemlerdi. JİTEM gibi paramiliter güçler hüküm sürüyor, illegal yapılanmalar terörle mücadele adı altında çok sayıda hukuksuz eyleme imza atıyor, köyler yakılıp boşaltılıyor ve PKK – Hizbullah çatışması nedeniyle şehir merkezleri sık sık faili meçhul cinayetlere tanıklık ediyordu. Tüm bu olayların yaşandığı 90'lı yıllarda bölgede hukuk askıya alınmıştı.

Milletvekillerine sokakta silahlı saldırı düzenlendi

Demokrasi Partisi (DEP) Mardin Milletvekili Mehmet Sincar 4 Eylül 1993'te 6 milletvekili ile beraber faili meçhul cinayetleri araştırmak üzere Batman'a gitmiş, sık sık faili meçhul cinayetlerin işlendiği ve kaos ortamının hakim olduğu kentte inceleme yapan milletvekillerine sokak ortasında silahlı saldırı düzenlenmişti. Vücuduna sekiz kurşun isabet eden Mehmet Sincar ile DEP yöneticisi Metin Özdemir bu saldırıda hayatını hayatını kaybetti. Cinayeti önce aşırı milliyetçi Türk İntikam Tugayı adlı bir örgüt üstlendi. Olaydan sonra dönemin devlet bakanları Necmettin Cevheri ve Mehmet Gökhan katilin yakalandığını açıkladı, ancak dönemin İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu ise bu bilgiyi yalanladı.

1996 yılına kadar tüm girişimlere rağmen aydınlatılamayan Sincar cinayeti, siyaset-mafya-devlet ilişkilerinin ortaya çıktığı Susurluk kazasından sonra hazırlanan araştırma raporunda, üstelik sürpriz bir isimle gündeme geldi. Rapora göre, Sincar'ın katilleri 90'lı yıllarda isimleri bile dehşetle anılan "Yeşil" kod adlı Mahmut Yıldırım ve üç PKK itirafçısıydı. Ancak raporda isimleri geçen kişilerle ilgili herhangi bir adım atılmadı. Dosya yeniden adliyenin tozlu raflarına kaldırıldı.

Sincar cinayeti Hizbullah belgelerinde

Susurluk kazasından bir yıl sonra, yani 18 Kasım 1997'de Diyarbakır'a atanan Emniyet Müdürü Gaffar Okkan kentteki kaotik ortamı bitirmek için çalışmalara başladı. Okkan'ın hedefinde ise satırlı saldırılar, tek kurşun ve domuz bağı cinayetleri ile korku salan Hizbullah örgütü vardı. Seri operasyonlar sonucu örgüt arşivi ele geçirildi ve Hizbullah lideri Hüseyin Velioğlu'nun İstanbul'da saklandığı yer tespit edildi. 17 Ocak 2000'de düzenlenen operasyonda Velioğlu öldürüldü ve binlerce sayfa evrak ele geçirildi. O evraklar Sincar cinayetini Hizbullah'ın işlediğine işaret ediyordu.

Belgelerde ismi tespit edilen Hüseyin kod adlı Cihan Yıldız 2008'de Avusturya'da yakalanıp Türkiye'ye iade edildi. Yıldız iade edilince 15 yıldan sonra Sincar dosyası davaya dönüşebildi. Diyarbakır 6'ncı Ağır Ceza Mahkemesi 2013'te Yıldız'ı ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırdı, Yargıtay da bu kararı 2014 yılında onadı. Bu süreçte AİHM'in bir Hizbullah hükümlüsü hakkında ihlal kararı vermesi üzerine Türkiye dostane çözüm yoluna gitti ve yeniden yargılama yolu açıldı. Bu yöntemle onlarca Hizbullah hükümlüsü yeniden yargılama hakkı kazanarak uzun süre cezaevinde kaldıkları için serbest bırakıldı. Serbest bırakılanlar arasında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan ve 11 yıldır cezaevinde bulunan Cihan Yıldız da vardı.

Altı cinayet ve iki yaralama suçundan 11 yıl cezaevinde kalan ve 2018'de serbest bırakılan Yıldız'ın davası ise ise 2019'da yeniden görülmeye başlandı. Yıldız, Diyarbakır 6'ncı Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen celselere sadece SEGBİS ile bağlanarak katılıyor. Önceki savunmalarında suçlamaları kabul etmeyen Yıldız, sık sık polislerin kendisine kumpas kurduğunu dile getiriyor. Üç yıldır devam eden yargılama sırasında Sincar Ailesi ve avukatlarının sanığın tutuklanması, "Yeşil" ve ekibi ile Mehmet Ağar hakkındaki suç duyurusu gibi birçok talebi ise reddedildi.

Zaman aşımı riski

27 Haziran Pazartesi günü görülecek davanın sekizinci duruşmasından da bir karar çıkması beklenmiyor. Ancak dava artık zaman aşımı riskiyle karşı karşıya. Bu ihtimal de hem Sincar Ailesi hem de hukukçuları tedirgin ediyor. Mahkeme 4 Eylül 2023'e kadar karar vermezse zaman aşımı süresi dolacak ve dava düşecek. Sincar'ın eşi Cihan Sincar, HDP Grup Başkan vekili Meral Danış Beştaş, Diyarbakır Baro Başkanı Nahit Eren ve İHD Diyarbakır Şube Başkanı Abdullah Zeytun duruma dikkat çekmek için bir basın toplantısı düzenledi ve destek çağrısı yaptı.

Türkiye'nin hiçbir zaman 90'lı yıllarla yüzleşmediğini ifade eden Diyarbakır Baro Başkanı Nahit Eren, başından beri Sincar dosyasını takip ediyor. Eren, davanın sadece yargılanan bir kişiyle sınırlı olmadığı görüşünde. Kendilerine göre faili belli, ancak fali meçhul olarak görülen 10 binlerce dosya olduğuna dikkat çeken Eren'e göre, bu dosyalar bir şekilde cezasızlıkla kapatılıyor.

"Mehmet Ağar neden şüpheli değil?"

Davayı geçmişten beri takip eden isimlerden biri olan HDP Grup Başkan vekili Meral Danış Beştaş'a göre de Sincar'ın öldürülmesi JİTEM'in, karanlık güçlerin, derin devletin içinde olduğu bir cinayet.

Beştaş, "Mehmet Ağar neden hâlâ bu davada şüpheli değil? JİTEM'le ilgili savcılıklar kıllarını kıpırdatmıyor. Bir dönemin faili meçhullerini, insanlığa karşı suçlarını, hunharca işlenen cinayetleri aklama görevini AKP iktidarı gönüllü bir şekilde üstlenmiş durumda. TBMM kendi milletvekiline sahip çıkmamıştır. Çünkü öldürülen DEP'li, Kürt ve muhalif biri. AKP'ye Diyarbakır'dan söylüyorum; siz aklamaya çalışıyorsunuz ama asla aklayamayacaksınız" diyor.

Beştaş, Cihan Yıldız'ın da aralarında olduğu Hizbullah hükümlülerinin peş peşe serbest bırakılmasını ise "Hizbullah ile Türkiye iktidarı, devleti, artık hangi birimlerdir bilmiyoruz arasında çok ciddi bir anlaşma var" şeklinde değerlendiriyor. İddiasını "Tahliye edilenler sadece onlar" diyerek destekleyen Beştaş, yüzlerce hasta tutuklunun tüm raporlara rağmen serbest bırakılmadığı ve AİHM tarafından ihlal kararı verilen bazı kişilerin yeniden yargılama talebinin kabul edilmediğini belirtiyor.

"Ben o 5 yaşındaki çocuğa ne diyeceğim?"

Eşinin ölüm haberini telefonla alan ve o günden beri adalet aradığını söyleyen eşi Cihan Sincar ise geçen 29 yılda çocuklarının büyüdüğünü, torunları olduğunu, ancak aradığı adaleti bulamadığını söylüyor;

"Çocuklarımız küçücüktü. Şimdi baba oldular, yarın dede olacaklar ama yine dedelerinin katilleri yok. Biz mücadelemizi sürdürüyoruz ama sesimizi duyan yok. Torunlarımız her gün, 'Dedemiz nerede?' diye soruyor. Ben o 5 yaşındaki çocuğa ne diyeceğim? Sonra öğrenecek. Babasından öğrenecek, benden öğrenecek, amcasından öğrenecek ve bunu unutmayacaklar. Umut olsaydı 30 yıl sürmezdi, bu kadar sürmezdi. Belki ömrümüz bile yetmez."