Kosova’da çözüm uzakta

Kosova Arnavutları’nın temsilcileri, Kosova’nın durumuna bir çözüm bulabilmek amacıyla Sırp Hükümeti ile üçüncü kez masaya oturdu. Alman diplomat Wolfgang Ischinger başkanlığındaki uluslararası temsilciler, konuyu en kısa zamanda çözüme bağlamak istiyorlar. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki Moon, 10 aralık tarihine kadar uzlaşmaya varılmasını istedi. Ancak görüşmeler sağlam bir tartışma zemini üzerinden yürütülmediğinden, tarafların bu tarihe kadar ortak bir çözüm üzerinde anlaşmaya varmaları beklenmiyor. Kosova Arnavutlarının başbakanı Agim Çeku’nun “Biz Sırplarla bağımsızlık konusunda müzakere etmeyiz. Biz bağımsız bir ülkeyiz” sözleri müzakerelerin hararetli geçeceğinin göstergesi olarak nitelendiriliyor.

Çeku şunları söylüyor: “Biri geleceğe diğeri geçmişe ilişkin, iki farklı görüşümüz var. Sırp Hükümeti’nin Birleşmiş Milletler arabulucusu Finli Ahtisaari’nin planını en iyi çözüm olarak kabul etmek için daha zamanı var. Biz onları, bu planı kabul etmeye, geçmişe değil geleceğe bakmaya ve geçmişten ders çıkartmaya zorluyoruz.”

Sırbistan’ın bağımsızlık önerisi

Sırp tarafı müzakerelerde taviz vermeye yanaşmadı. Belgrad Hükümeti, uluslararası arabulucular tarafından müzakerelerde ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkları aşmak amacıyla hazırlanan ‘14 puan raporu’nu da memnuniyetsizlikle karşıladı. Rapor hiç bir noktada ‘Bağımsızlık’ ifadesi içermemesine rağmen, Arnavut temsilcilerin onayına sunuldu. Raporda, Kosova’nın ekonomik bağımsızlığa sahip olması, ancak dış politikada, konu Avrupa Birliği ve Nato olsa dahi, Sırp Hükümeti’nin müdahelesi olmadan karar alamaması öngörülüyor. Rapora göre Kosova Sırbistan’a bağlı kalmaya devam edecek, ancak bu bağlılığın ne biçimde olacağı açıklığa kavuşmuş değil.

Belgrad’ın rahatsızlığı

Sırbistan dışişleri bakanı Vuc Jeremic bu belirsizlikten duyduğu rahatsızlığı şu sözlerle dile getiriyor: “Kimi noktalarda şartlar öne sürüyoruz. Bu şartların neler olduğunu daha önce açık ve anlaşılır biçimde dile getirdik. İki taraf birbiri ile anlaşamazsa hiç bir çözüme ulaşamayız. Tek taraflı girişimler sorunu çözmeye yardımcı olmuyor. Ancak eğer 10 Aralığa kadar bir sonuca ulaşamazsak, 11, 12 ya da 13 aralığa kadar bir çözüm bulacağımızı ümid ediyorum.”

Ancak Kosova Arnavutları o kadar uzun süre müzakere etmek istemiyorlar. Arnavutlar için son tarih 10 Aralık. Priştina’daki Arnavut Hükümeti, Kosova’nın 10 aralıktan sonra devletler hukukuna göre sınırsız biçimde bağımsız bir devlet olarak tanınmasını istiyor. Bunun anlamı Kosova’nın, Belgrad’ın onamasına ihtiyaç duymadan ve yalnızca Birleşmiş Milletler’ce değil Avrupa Birliği’nce de tanınması.

14 puan planı

Birleşmiş Milletler temsilcisi Wolfgang Ischinger ’14 puan planı’ ile, müzakereleri başarıyla sonuçlandırmayı amaçlıyor. Şu anki durum ise, müzakerelerin kesileceği işaretini veriyor. Eğer müzakereler yarıda kesilirse Avrupa Birliği de görüşmelere katılacak. Avrupa Birliği Kosova müzakerelerine katılarak, bölgede barışçıl ve dengeleyeci bir rol üstlendiğini göstermeye çalışacak. Müzakerelerin yarıda kesilmesinin, Avrupa Birliği’nin dış politikadaki itibarını da zedeleyebileceği yorumları yapılıyor. Avrupa Birliği üyesi devletlerden hangilerinin Kosova’yı bağımsız bir devlet olarak tanıyacağı ise şimdilik belirsiz.