Kosova planı sunuldu

BM özel temsilcisi Martti Ahtisari’nin Kosova’nın geleceği ile ilgili sunduğu plan, iki tarafta da tartışmalara yol açtı. Planda bağımsızlık ifadesinden kaçınılıyor, ancak Kosova’ya bir nevi ‚gözlem altında egemenlik’ tanınması öngörülüyor. Bölgenin kendi bayrağı, milli marşı, anayasası ve erken seçimlerle dokuz ay içinde, BM, Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlara üye olabilecek yeni bir devlet haline dönüşmesi öngörülüyor. Plana göre Kosova hafif silahlı kendi ordusuna, polis teşkilatı ve sınır birliklerine sahip olabilecek, ancak NATO birlikleri, Avrupalı polisler ve uluslararası bir gözlemci güç Bosna’da olduğu gibi her an siyasete müdahale edebilmek üzere bölgede kalacak. Ahtisari’nin planında Kosova’daki Sırplar’a da özel haklar tanınması, ancak Belgrad yönetiminin Kosova üzerindeki kontrolünün de sona ermesi öngörülüyor. Planda üzerinde durulan bir diğer nokta, Kosova’nın ‚anavatan’ Arnavutluk gibi komşu ülkelerle birleşemeyeceği. Ahtisari sunduğu planla ilgili şunları söyledi:

„Aracı planın hedefi, içinde hem Arnavut hem de Sırplar’ın onurlu bir şekilde, güvenlik ve ekonomik güvence içinde yaşayabileceği, geleceği olan, istikrarlı bir Kosova için temel oluşturmaktır. Amaç, gelecekte bölgede güvenlik ve istikrara katkıda bulunacak bir Kosova’dır.’’

Sırbistan’dan ret

Sırbistan yönetimi ise Ahtisari’nin planını reddetmekte gecikmedi. Devlet Başkanı Boris Tadic Sırbistan’ın Kosova’nın bağımsızlığını asla kabul etmeyeceğini belirterek, planda Kosova’nın bağımsızlığından bahsedilmemesine rağmen Sırbistan’ın egemenliği ve toprak bütünlüğüne ait herhangi bir ifade de yer almadığını vurguladı. Kosova’yı Sırbistan’ın bir parçası olarak gören Belgrad yönetimi, Kosova’nın egemenliğini tanıyacak tüm ülkelerle bağlantısını keseceğini açıklamıştı. Ahtisari ile zaman yetersizliği gerekçesiyle görüşmeyi reddeden Sırbistan Başbakanı Vojislav Kostunica, Sırbistan sınırları içinde Kosova’ya geniş özerklik tanınmasını savunuyor. Dışişleri Bakanı Vuk Draskovic, Sırp yönetiminin karşı planını şöyle özetliyor:

‚’Hem Kosova’daki Arnavutlar’ın kendi kendilerini yönetmelerini teşvik edecek, hem de Sırbistan’ın mevcut sınırlarına uyacak bir uzlaşı için yeterince hareket alanımız var bence. Bu şekilde işleyen bir örnek formül var zaten: ‚’Tek Çin, iki sistem’’. ‚’Tek Sırbistan, iki sistem’’ niye olmasın?’’

AB plandan memnun

AB ise BM özel temsilcisi Ahtisari’nin sunduğu plandan memnun. Avrupa Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Oli Rehn, Kosova için ‚uluslarararası gözlem altında egemenlik’ önerisini ‚kapsamlı bir adım’ olarak överek Belgrad ve Priştina hükümetlerini Ahtisari ile yapıcı bir işbirliğine çağırdı. Avrupa Komisyonu, diğer yandan Kosova konusundaki çözüm önerisinin bölgede bağımsızlık isteyen diğer bölgeler için örnek teşkil etmeyeceği konusunda da uyardı. AB Dönem Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada da Kosova’daki statü sorununun çözümünün bölgesel istikrarın güvenceye alınmasında, ayrıca Sırbistan, Kosova ve genel anlamda bölgenin Avrupa ve Avrupa-Atlantik yapısına yakınlaştırılmasında büyük önem taşıdığı vurgulandı.