Kosova için kritik aşama

Kosova’nın nihai statüsü konusunda kritik bir aşamaya gelindi. Kosova’nın siyasi geleceği konusunda Birleşmiş Milletler’deki görüşmeler Rusya’nın itirazları nedeniyle çıkmaza girerken, bölgede gerilimin artması Avrupa Birliği’ni endişelendiriyor.

Nüfusun yaklaşık yüzde 90’ını oluşturan Kosovalı Arnavutlar, dün tek yanlı bağımsızlık ilan edebileceklerini söylediler ve Batı’dan çözüm için Birleşmiş Milletler dışında alternatif bir yol önermesini istediler.

Berlin’de görüşme

Arnavut liderlerin Piriştine’de bu açıklamaları yaptığı saatlerde Almanya Başbakanı Angela Merkel, Kosova’nın kağıt üzerinde ait olduğu Sırbistan’ın Başbakanı Vojislav Kostunica ile Berlin’de bir araya geldi.

Görüşme, Kosova’nın nihai statüsü konusunda Berlin ile Belgrad arasında büyük görüş farklılığı olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Görüşmenin ardından gazetecilere kısa açıklamada bulunan Merkel, Birleşmiş Milletler sürecinin önemini vurgularken, bunun tek alternatif olmadığını da ima etti.

Merkel, “Bağımsızlık seçeneği gündemdeki yerini korumaya devam ediyor. Ancak Belgrad ve Piriştine arasında, ortak çözümü hedefleyen son bir müzakere sürecininin önünü açmak istiyoruz” diye konuştu.

Sırbistan Başbakanı Kostunica ise Piriştine ile müzakerelerin bir an önce başlamasını istediklerini, ancak bunun için Birleşmiş Milletler karar tasarısına gerek olmadığını söyledi. Sırp lider, müzakere sürecinin Ahtisaari planı ile ilişkilendirilmesine de karşı çıktı.

Moskova ve Belgrad muhalefet ediyor

Birleşmiş Milletler’in Kosova’nın siyasi geleceğini belirleme konusunda görevlendirdiği özel temsilcisi Martti Ahtisaari, Şubat ayında sunduğu raporunda uluslararası gözetim altında bağımsızlık önermişti.

ABD ve Avrupa Birliği, bu plana destek verirken, Sırbistan ve Rusya reddediyor. Rusya, Güvenlik Konseyi’ne Amerika önderliğinde sunulan son karar taslağını da engelledi. Taslak, Sırplar ve Kosovalılar arasında müzakerelere 120 gün süre tanımayı, bunun sonunda anlaşma sağlanamaması durumunda Ahtisaari planı temelinde Kosova’nın bağımsızlığının tanınmasını öngörüyordu. Batılı ülkelerin bu taslak üzerinde yaptığı değişiklikler de sonuç getirmeyince, Birleşmiş Milletler’deki görüşmeler bloke oldu.

Fransa’nın Birleşmiş Milletler temsilcisi Jean-Marc de la Sabliere bunun üzerine tepkisini şöyle dile getirdi: “Bu tasarı metni son denememizdir. Aralarında ABD ve Almanya’nın da bulunduğu öneriyi hazırlayan ülkeler, elerinden gelen tüm çabayı gösterdiler.”

BM dışında çözüm önerisi

Kosova’da tansiyonun yükselmesi üzerine, Avrupa Birliği’nin dış politika yüksek temsilcisi Javier Solana, sürpriz bir öneriyi gündeme getirdi. Solana, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de süreci bloke etmeyi sürdürmesi durumunda, Avrupa Birliği’nin birkaç gün içinde Birleşmiş Milletler dışında çözüme yöneleceğini söyledi.

Solana, Kosova müzakerelerinin bundan böyle Rusya’nın masada olduğu ancak veto hakkına sahip olmadığı Temas Grubu çatısı altında yürütülebileceğini açıkladı.

1990’lı yılların ortasında Balkan konularının ele alınması için oluşturulan Temas Grubu’nun diğer üyeleri arasında, Amerika, İngiltere, Fransa, Almanya ve İtalya bulunuyor.