İYİ Parti kurultayında genel başkan kim olacak?
27 Nisan 2024
İYİ Parti bugünkü 5. Olağanüstü Kurultay'da yeni genel başkanını belirleyecek. TBMM'deki sandalye sayısı ile hâlâ siyasi dengeleri etkileyebilecek potansiyeli olan ancak kimlik bakımından savrulan partinin yeni liderle yeni bir yön bulup bulamayacağı merak ediliyor.
MHP'den ayrılan Meral Akşener liderliğinde kurulmasının ardından merkez sağ parti olup olamayacağı ile ilgili beklentilerin odağındaki İYİ Parti bu çizgiye yaklaşmış ancak tam anlamıyla bu boşluğu dolduramamıştı.
Kongre neden önemli?
31 Mart yerel seçimlerinin ardından Genel Başkan Meral Akşener'in aday olmayacağını açıklaması sonrasında, olağanüstü kurultaydan kimin yeni genel başkan olarak çıkacağı İYİ Parti'nin bundan sonraki çizgisi kadar aynı zaman siyasetteki dengeler açısından da önemli görülüyor.
Her ne kadar yerel seçimlerde oyların yüzde 3,7'sini alarak ciddi oy kaybına uğrasa da İYİ Parti'nin Meclis'teki 38 sandalyesi 2028'e kadar geçecek sürede siyasetteki gelişmelerde önemli bir değişken. AKP'nin anayasa değişikliği çalışmalarını gelecek yıl yoğunlaştırması beklenirken, Cumhur İttifakı'nın toplam milletvekili sayısı anayasa değişikliğini TBMM Genel Kurul'dan geçirecek çoğunluğa ulaşamıyor.
Anayasa değişikliklerinin referanduma gidilmeden Meclis'te kabul edilmesi için 400, referanduma gitme çoğunluğu için ise 360 sandalye gerekiyor.
Yeni genel başkanın bundan sonra partiyi ilk etapta planlandığı gibi "merkez sağ" çizgiye oturtmayı isteyip istemeyeceği ve isterse bunu ne kadar başarabileceği de merak konusu.
Liderlik için kimler aday?
Genel Başkanlık için partinin Grup Başkanı Koray Aydın, Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu ve Genel Başkan Yardımcısı Tolga Akalın adaylıklarını açıkladı.
Parti tüzüğüne göre genel başkanlık adaylığı için delegelerin yüzde 5'inin imzasını almak gerekiyor. Aydın, Dervişoğlu, Akalın'ın bu yeter imzaya ulaşabileceği ve yarışın bu üç isim arasında geçeceği öngörüsü yapılıyor.
Müsavat Dervişoğlu'nun Akşener'e yakınlığı bilinirken, Tolga Akalın ise daha çok merkez sağ parti iddiasını devam ettirenler ile genç kadroların desteklediği bir isim olarak değerlendiriliyor.
Ancak Meral Akşener'in devam etmesini isteyenler ve bunun için gerek sosyal medyada gerekse parti nezdinde çabalarını son ana kadar sürdürenler de var.
AREA Araştırma Şirketi'nin 20-22 Nisan günlerinde 26 ilde yaptığı ankette seçmenlere yöneltilen 'Hangi adayın genel başkan olmasını istersin?' sorusu üzerine Tolga Akalın yüzde 22,2, Koray Aydın yüzde 21,3, Akşener'in destekleyeceği aday olarak görülen Müsavat Dervişoğlu ise yüzde 16,3 oy aldı.
AREA Araştırma Başkanı Murat Karan'a göre kurultayda "eğer delege iradesi seçmenin iradesiyle paralel olarak sandığa yansırsa" İYİ Parti'yi 1997 MHP Kongresi sonucu bekleyebilir. Karan, üç adayın da ilk turda birbirlerine yakın oy alması durumunda yarışta üçüncü çıkacak adayın hangi aday lehine çekileceğinin İYİ Parti'nin genel başkanını belirleyeceğini belirtiyor.
Yine aynı ankete göre katılımcılar içinde kuruluşundan bu yana İYİ Parti'ye oy verdiğini açıklayan yüzde 21,8'lik kesimin yüzde 60,9'u Akşener'in genel başkanlığı bırakmasına olumlu bakıyor, olumsuz karşılayanlar ise yüzde 29,7.
Bu arada Mayıs 2023 seçimleri sonrasında 24 Haziran 2023'te gerçekleşen olağan kongrede yine Akşener seçilmiş, kongrede partinin en yetkili kurulu olan Genel İdari Kurulu'na (GİK) MHP'nin eski Grup Başkanvekili Oktay Vural ve eski Devlet Bakanı Ayfer Yılmaz gibi isimlere yer verilmişti. Oktay Vural bazı İYİ Partililer tarafından "AKP'ye yakın olmakla" eleştiriliyor.
Kurultaya katılım neden kısıtlandı?
Adaylar arasındaki rekabetin ve tartışmaların yüksek seyrettiği kongreye dışardan katılımcı alınmayacak.
Genel Başkan Yardımcısı Hakan Şeref Olgun Çarşamba günü yaptığı açıklamada ATO Congresium'da yapılacak olan partinin 5. Olağanüstü Kurultayı'na "salonun fiziki şartları" nedeniyle katılımcı kısıtlaması getirildiğini duyurdu.
İYİ Parti'den Şubat 2024'te istifa eden eski Genel Başkan Yardımcısı Cem Karakeçili DW Türkçe'ye yaptığı değerlendirmede kongrelerde seyirci hakimiyetinin oylamalarda önemli etkide olduğunu söyleyerek, bu seyirci kararının Koray Aydın ve Tolga Akalın'ın salona daha çok hâkim olacağı düşüncesiyle Dervişoğlu lehine alınmış olabileceğini belirtiyor.
Karakeçili, bu kararın herkes için sürpriz olduğunu belirterek, adayların hepsinin milliyetçi kökenden geldiği ve birbirlerine yakın olduğuna dikkat çekiyor. Karakeçili, "Ancak salonda hakimiyet elde edildiği zaman onun yönlendirici bir sonucu olabiliyor. Bence genel merkez hakimiyeti Koray ve Tolga beylere bırakmak istemedi" yorumu yapıyor.
Olgun adayların ortak kararıyla; kurultay delegeleri, il, ilçe ve belediye başkanları ile önceki dönem milletvekilleri dışında katılımcı davet edilmeyeceğini belirtirken, üç adaydan biri olan İYİ Parti Göç Politikaları Başkanı Tolga Akalın'dan buna itiraz geldi.
Akalın sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda İYİ Parti'nin kurulması öncesinde Akşener ve MHP içindeki muhalif isimlerin toplanmasını istediği ancak engellenen 15 Mayıs 2016'daki kongreyi hatırlatarak, "Seyircisiz kongre yapmanın elbette tek bir gerekçesi var. Bunun farkındayız. Milletimizle kurduğumuz gönül köprüleri birilerini rahatsız etmiş görünüyor" ifadelerini kullandı.
Akalın alınan karara tepki göstererek, kongrenin "sönük hale getirilmeye çalışıldığını" ileri sürdü.
Katılımcı davetleri konusunda mutabakat olduğunu savunan Olgun'a Koray Aydın'ı temsilen toplantıya katılan Yetkin Öztürk de itiraz etti. İYİ Parti Genel İdare Kurulu Üyesi olan Öztürk varılan bir mutabakat, alınan bir karar bulunmadığını söyleyerek, "Alınan karar yalnızca belirlenen alanlar ile sınırlı olup harici tüm alanlarda partililerimiz ile mutlaka kucaklaşılacaktır" dedi.
Öte yandan eleştiriler üzerine İYİ Parti Kurultay Organizasyon Komitesi dün akşam bir açıklama yaparak, kongrede bütün üye ve gönüllüleri bir araya getirmek istediklerini ancak kongrenin yapılacağı salonun 3 bin kişi kapasiteli olduğu belirtilerek, "Oy kullanacak 1.302 delegemiz, adaylarımızın temsilcileri, basın mensupları, sandıklarda görev yapacak üye ve müşahitler ile görevliler salon kapasitesinin büyük kısmını doldurmaktadır" denildi.
Açıklamada ayrıca delege listeleri ile kongre davetlilerinin sınırlı tutulması hususlarının çarpıtıldığı ileri sürülerek, "Hiçbir dış güç İYİ Parti’ye siyaseten rol dağıtamamıştır; dağıtamaz" denildi.
Yeni istifalar gelebilir mi?
İYİ Parti'nin yarınki kurultayının ardından partinin üst yönetiminin nasıl şekilleneceği ve ardından yeni istifaların gelip gelmeyeceği de merakla takip ediliyor.
Genel ve yerel seçimler süreçlerinde ardı ardına üst düzeyde istifaların yaşandığı partide son istifa da Perşembe günü geldi.
İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Birol Aydemir istifa kararını X hesabından yaptığı açıklama ile "İYİ Parti'deki görevlerimden ve üyeliğimden istifa ettiğimi kamuoyunun bilgilerine sunarım" ifadesiyle açıkladı.
Aydemir, "Ülkemizin mevcut siyasi atmosferindeki 'doğru' alternatif olma yolunda partimizin karar alıcı organlarında fikirlerimi beyan etmekten geri durmadım. Ancak maalesef partideki çalışma arkadaşlarımla aynı rotada ilerleyemeyeceğimizi üzülerek müşahede ettim" dedi.
Geçtiğimiz günlerde partinin önemli isimlerinden Bilge Yılmaz da istifa etmişti. Daha önce de partideki Ekonomi Politikaları Başkanlığı görevini bırakan Yılmaz istifa kararını "Partimizin kurumsal yapısı kişilerin çıkar, eğilim ve beklentileri karşısında çöktü" diyerek açıklamıştı.
Bu arada partisinden geçen aralık ayında istifa eden ve beş aydır bağımsız olan İYİ Parti İstanbul Milletvekili Ayşe Sibel Yanıkömeroğlu da CHP'ye katıldı. CHP'nin sandalye sayısı bu yeni katılımla 126'ye yükseldi.