İsviçre'de Yabancılar Yasası gündemde

İşviçre, yıllardır göç konusundaki politikalarıyla örnek gösterilen ülkelerin başında geliyor. Ülkedeki iş gücü açığını kapatmak için göçmen kabul eden İsviçre’de oturum izni, aylık ya da yıllık sürelere göre veriliyor. Resmi verilere göre son yıllarda göçmen sayısı yüzde 20 artan İsviçre, bu günlerde 70 yıldır yürürlükte olan ”Yabancılar Yasası”nı değiştirmeyi amaçlıyor.

Yabancı düşmanlığına malzeme

Baba tarafından Ukrayna anne tarafından ise Uganda’lı olan 33 yaşındaki Andrew Ketumba’nın İsviçre’de yabancıların durumuna ilişkin görüşleri şöyle: ”İsviçre’de yaklaşık 1,6 milyon yabancı var. Bunların en az yüzde 60’ı, 10 yıldan fazladır burda yaşıyor. Yani bunlar ülkeye entegre olmuş, ülkenin dilini öğrenmiş, okula giden ve çalışan insanlar. Bunlar adli suçlu ya da aranan kişeler de değil ama yine de siyaset ve yabancı düşmanlığına malzeme yapılıyorlar.”

Ketumba bundan 14 yıl önce vatandaşlığına geçmiş. Ama çoğu göçmen Ketumba gibi vatandaşlığa geçmeyi tercih etmiyor. Vatandaşlığa geçmenin zor, uzun ve pahalı bir süreç olması nedeniyle çoğu yabancı yasal oturma izninden faydalanıyor.

Yabancılar üçe ayrılıyor

İsviçre’de yaşayan yabancılar da aslında üçe ayrılıyor. AB vatandaşı olanlar zaten büyük zorluklarla karşılaşmıyor. Avrupa ekonomik entegrasyonunda büyük rol oynayan EFTA (Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi) ülkeleri de AB ülke vatandaşlarıyla eşit düzeyde görülüyor. EFTA ülke vatandaşlarına serbest ticarete katılma hakkı verildiği gibi, ailelerini de yanlarında getirmelerine izin veriliyor. En büyük zorluğu ise, yine, AB’ye üye olmayan ülkelerden gelen göçmenler çekiyor. Bunlar resmi izinleri olmadan ne iş bulabiliyor de ne ikametgah sahibi oluyorlar.

Andrew Katumba, izlenimlerini şöyle aktarıyor: "Yabancılar aslında iki sınıfa ayrılıyor. Avrupalı çalışanlar burada hoşgörüyle karşılanıyor. Bunlar statü olarak da daha iyi konumdalar. Ama dünya sadece Avrupa’dan oluşmuyor. Avrupa dışından gelen göçmenler ise toplumdan soyutlanıyor. Bunlar için İsviçre’de kalmanın iki yolu var: evlenmek ya da mülteci statüsü almak.”

Eşitlik tartışması

İsviçre parlamentosunda bugünlerde ilgili komisyonun hazırladığı, ”Yabancılar Yasa Tasarısı” görüşülüyor. Tasarıda AB ülkeleri ve AB’ye üye olmayan ülkeler ayrımı yapılması tartışmalara neden oluyor. AB vatandaşı olmayanlarda, belli mesleki alanlarda uzmanlaşma şartının aranması da ”eşitlik” ilkesine aykırı bulunuyor. İsviçre Sosyal Demokrat Partisi, tasarının kabul edilebilir olmadığını savunuyor. Sağ cephede yer alan partiler de tasarıda "ikinci sınıf insan ayrımı" yapıldığını, herkesin kanunlar karşısında eşit olması gerektiğini öne sürerek itirazlarını dile getiriyor. Aşırı muhafazakar kanatta yer alanlar ise buna karşın tasarıdaki şartların daha da ağırlaştırılmasını istiyor. Yabancılara tanınan hakların suistimal edildiğini iddia eden muhafazakarlar, göçmenlerin ülkeye girişte daha sıkı kontrol edilmesini istiyor.

İsviçre’de yabancılar politikasının daha liberal olmasını isteyenlerle daha kısıtlayıcı olmasını isteyenler arasındaki tartışmanın sonuçlarının ne olacağı henüz belli değil. Ama Avrupa’da her geçen gün yabancılara karşı daha kısıtlayıcı önlemler alındığı da bir gerçek. İsviçre’de geçtiğimiz yıl yapılan, Katumba’nın da adaylığını koyduğu, parlamento seçimlerinde en çok oyu muhafazakarlar almıştı.