İsviçre'de sigorta dolandırıcıları takipte

İsviçre’de son yıllarda işsizlik, yaşlılık ve iş görememezlik gerekçesiyle sigortaların yaptığı ödemeler dikkat çekici ölçüde arttı. Geçen yılın verilerine göre, bu tür sosyal güvence sağlayan sigortalara yapılan harcamalar nedeniyle bütçedeki açık 400 milyon frangı buldu.

Bütçe açığı nedeniyle önümüzdeki yıldan itibaren katma değer vergisinde artışa giden İsviçre hükümeti, sosyal yardım fonlarında meydana gelen bütçe açığını kapatmak için yeni bir önlem daha aldı. Hükümet, bu amaçla sahtekârlıkların önüne geçmeye çalışıyor.

En çok Türkler başvuruyor

İsviçre Sosyal Güvenlik Dairesi'nin verilerine göre, İsviçre’de “iş görememezlik” sigortasından yaklaşık 460 bin kişi çalışmadan maaş alıyor. Bunlardan 260 bininin erkek, 200 bininin ise kadın olduğu belirtiliyor. Ayrıca “iş görememezlik” sigortasından yararlananların yüzde 8,5’inin göçmen kökenlilerin yoğun olarak bulunduğu Basel kenti kantonu, yüzde 5,7’sinin de Baselland kantonunda yaşadığı bilgisi yer alıyor.

Göçmen nüfus dikkate alındığında ise yüzde 8’e varan oranla Türkler, “iş görememezlik” sigortasından en fazla emekli olan grubu oluşturuyor. Türkler'i az bir farkla Balkan ülkelerinden gelen göçmen kökenliler takip ediyor.

Suistimal şüphesi

Ancak bu sigortadan yararlananların her yıl katlanarak artması suistimal kuşkularını da beraberinde getirdi. Özellikle göçmen kökenliler tarafından suistimal edildiği belirlenen sosyal yardım fonları açık vermeye başlayınca bunun önlenmesi için bir denetim mekanizması oluşturulmasına karar verildi. Bu nedenle kantonlardaki sigorta birimleri, özel dedektiflik bürolarıyla anlaşarak şüpheli emeklilik işlemlerini takip etmeye başladı.

Uygulamanın daha ilk yılında dedektifler, “iş görememezlik” sigortasından emekli olan, ama çalışmaya devam eden pek çok olayı ortaya çıkardı. Hastalık nedeniyle sigortadan maaş alanları takip etmek için özellikle Kosova ve Türkiye'ye giden dedektifler, bazı emeklilerin çalışmaya devam ettiğini belirledi.

Aylık ortalama 3 bin 500 İsviçre Frangı (yaklaşık 2 bin 700 euro) maaş alan bu kişiler, daha çok psikolojik rahatsızlığı ya da sırt ve bel ağrılarını sebep göstererek emekli olan kişilerdi.

İki örnek vaka

Yapılan denetimlerden en çarpıcı olanı Kosova’da ortaya çıktı. Dedektifler, Kosova'daki bir hastanenin nöroloji bölüm başkanının, İsviçre’de “iş görememezlik” sigortasından emekli olan bir doktor olduğunu belirledi. Sigortadan unutkanlık nedeniyle genç yaşta emekli olan doktor, kendi ülkesinde 10 yıldır bölüm başkanlığı yapmaktaydı. “İsviçre 1” televizyon kanalında da konu edilen olay sonrası, doktor hakkında dava açılıp, sakatlık sigortasından aldığı aylık kesildi.

Bir başka örnek ise bir Türk göçmenle ile ilgili. Geçtiğimiz günlerde Zürih’te kesinleşen mahkeme kararına göre, “iş görememezlik” nedeniyle sigortadan maaş alan bu Türk de sigortayı yanıltmıştı. Buna göre, söz konusu Türk göçmen, 2001 senesinde psikolojik hastalık nedeniyle yüzde 100 “iş göremez” olarak maaş almaya hak kazandı. Aynı kişi 2006 yılında bir televizyon programına çıkarak kumar oynayıp her gün bin Frank kazandığını beyan etti. Bu beyan üzerine harekete geçen emniyet yetkilileri, kişiyle ilgili ilginç bilgilere ulaştılar.

Bu kişinin emekli maaşının yanı sıra son dokuz yılda hiç hakkı olmamasına karşın sosyal yardım fonundan 95 bin frank (yaklaşık 73 bin euro) aldığını belirlendi. Türkiye’de de gayrimenkulleri olan bu kişi ayrıca son 9 yılda toplam 330 bin İsviçre Frangı (yaklaşık 254 bin euro) maaş almıştı. Mahkeme bu kişinin maaşını keserek tekrar çalışma hayatına dönmesine ve aldığı 95 bin franklık sosyal yardımı geri ödemesine karar verdi.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Selma Güven Stroppel

Editör: Hülya Köylü