İsrail'e Türkiye'de dava açılması talebine mahkemeden ret
30 Temmuz 2024
Ankara'da bir vatandaş, Gazze'deki operasyonlarda savaş suçu işlediği iddiasıyla İsrail hakkında yargılama yapılması için Adalet Bakanlığına CİMER üzerinden başvurdu. Dilekçede, Türk Ceza Kanunu'nun 13'üncü maddesine göre İsrail devleti hakkında Türkiye'de yargılama yapılabilmesinin "Adalet Bakanı'nın talebine bağlı" olduğuna dikkat çekildi.
Dilekçede İsrail hakkında iç hukukta işlem başlatılması istendi.
Ancak Adalet Bakanlığı, yasal süresi içerisinde bilgi edinme talebine yanıt vermedi. Adının gizli tutulmasını isteyen vatandaş, bunun üzerine başvurunun zımnen reddine karşı dava açtı. Dilekçede Bakanlığın zımnen ret işleminin iptali talep edildi.
"Bu idari işlem değil, davaya bakamam"
Ankara 8. İdare Mahkemesi ise davanın incelenmeksizin reddine 3 Mayıs'ta karar verdi.
Taraflara tebliğ edilen kararın gerekçesinde, davacının "TCK madde 13'te düzenlenen evrensellik ilkesi kapsamında Adalet Bakanı'nın istemde bulunması" talebinin tipik bir idari işlem olmadığı belirtildi. Başvurunun "doğrudan uygulanabilir niteliği bulunmayan işlemlerden olduğu" belirtilen kararda, "fonksiyonel anlamda yargı niteliği taşıması nedeniyle idari davaya konu olamayacağını, anılan işlemin esasının incelenmesine hukuki olanak bulunmadığı" ifade edildi.
Kararda "İdari işlem; bir idari makam tarafından bir kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla idare hukukunun kendisine tanıdığı kamu gücünü kullanarak tek yanlı iradeyle yapılan, kesin ve yürütülmesi zorundu (icrai) bir işlem olmalıdır. İdare tarafından tesis edilen işlemlerin her halükârda idari işlemin icrailik vasfını yitireceği hususu göz önünde bulundurulduğunda yargı işlemi niteliği taşıyan işlemlerin iptaline yönelik bir davanın esasının incelenmesi mümkün olmamaktadır" denildi.
Uluslararası Adalet Divanı'nda Güney Afrika'nın şikayeti ile geçen yıl İsrail'e soykırım suçlamasıyla bir dava açılmış, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan davaya Türkiye'nin de müdahil olacağını söylemişti.