İran uzun menzilli füze denemesi yaptı

İran’a, Amerika Birleşik Devletleri’nin yanı sıra, krize diplomatik çözüm bulunması için çabalayan Almanya da tepki gösterdi. Berlin, İran’a çağrıda bulunarak “savaş tehditlerinden vazgeçmesini” ve kendisine önerilen “teşvik paketini” iyi değerlendirmesini istedi. İran’ın füze denemesiyle birlikte, uluslararası piyasalarda ham petrolün varil fiyatının 2 dolar yükselerek 138 dolar düzeyine ulaştı.

Almanya İran'ın füze denemesinden kaygılı

İran’ın tartışmalı nükleer programı nedeniyle gerilim artarken, Tahran yönetiminin orta ve uzun menzilli füze denemeleri gerçekleştirmesi, krizi daha da tırmandırdı. Almanya, İran’ın “nükleer başlık” da takılabilen balistik füze denemesinden “kaygı duyduğunu” belirtirken, nükleer krizin çözümü için İran’a “teşvik paketinin” önerildiği bir dönemde atılan adımın “son derece yanlış” olduğunu vurguladı. Almanya Hükümet Sözcüsü Thomas Steg, İran’dan “savaş tehditlerinden vazgeçmesini” ve kendisine önerilen teşvik paketini “iyi değerlendirmesini” beklediklerini kaydetti.

Füzeler İsrail ve ABD üslerini de vurabiliyor

Basra Körfezi’nde başladığı tatbikat kapsamında, 9 orta ve uzun menzilli füze deneyen İran, bu füzelerin bölgedeki Amerikan üslerini ve İsrail'i vurabilecek kapasitede olduğunu öne sürdü.

İran devlet televizyonunun haberine göre tatbikatta, uzun menzilli Şahap-3 füzelerinin yeni versiyonları da başarıyla denendi. İran medyası Şahap-3 füzelerinin 1,500 kilometre menzile sahip olduğunu ve İsrail’i vurabileceğini öne sürerken, Batılı uzmanlar İran’ın açıklamalarının gerçeği yansıtmadığını kaydediyor.

İran’ın füze denemesi, Amerika Birleşik Devletleri’nde başkan adaylığının güçlü isimlerinden Demokrat Parti adayı Barack Obama’nın da söylemini sertleştirmesine neden oldu. Seçim kampanyası sırasında “İran’la diyaloğu” savunan Obama, füze denemesinin ardından, İran’ın “önemli bir tehdit” olduğunu söyledi ve Tahran rejimine yönelik yaptırımların sertleştirilmesi gerektiğini kaydetti.

İran’ın balistik füze denemesi, Bush yönetiminin de sert tepkisine yol açtı. Beyaz Saray Sözcüsü Gordon Johndroe , İran’ın yaptığı denemelerin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarının “ihlali” anlamına geldiğini, Tahran rejiminin balistik füze programına “derhal son vermesi” gerektiğini kaydetti.

İran’ın Ortadoğu’da gerilimin arttığı bir dönemde orta ve uzun menzilli füze denemesi gerçekleştirmesi, Doğu Avrupa’da “füze kalkanı” kurmak isteyen Amerika Birleşik Devletleri’nin elini daha da güçlendirdi.

Füze kalkanı için ilk resmi anlaşmayı Çek Cumhuriyeti ile imzalayan Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, imzalanan füze savunma anlaşmasının, uluslararası güvenlik açısından çok önemli bir yapı taşı olduğunu söyledi. Anlaşmanın yalnızca Amerika Birleşik Devletleri ile Çek Cumhuriyeti’nin değil, aynı zamanda NATO’nun ve uluslararası toplumun güvenliği için de büyük önem taşıdığını belirten Bakan, "Balistik füzelerin yayılması, hayal mahsulü değil, gerçek bir tehdit. Görüyorsunuz, İran meydan okumaya devam ediyor” diye konuştu.

Washington yönetimi, Çek Cumhuriyeti ve Polonya’da konuşlandırılacak füze kalkanının, “haydut devlet” olarak adlandırdığı, İran gibi ülkelerin olası saldırılarından korunma amaçlı olduğunu savunuyor. Rusya ise füze kalkanını, ulusal güvenliği açısından tehdit olarak algılıyor.

Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, G-8 zirvesi sırasında yaptığı açıklamada, Washington ile Prag arasında imzalanan anlaşmayı “kendilerine karşı yapılmış bir hareket” olarak gördüklerini ve buna çok kızdıklarını söyledi. Medvedev, Amerikan yönetiminin füze kalkanı planlarında ilerlemesi durumunda, kendilerinin de karşı önlemleri yaşama geçireceklerini duyurdu. Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada bu karşı önlemlerin "askeri-teknik" nitelikte olacağı vurgulandı, ancak ayrıntı verilmedi.