23 bin yıl önceki hasat

İsrail'in Bar-İlan Üniversitesi uzmanlarının Taberiye Gölü (Celile Denizi) kıyısındaki Ohalo II yerleşkesinde yaptığı kazı çalışmalarının sonucu online bilimsel dergi "Plos One"da yayınlandı.

Aşırı kullanım ve kuraklık nedeniyle Taberiye Gölü'nün su seviyesinin düşmesi, 1989 yılında Ohalo II adı verilen yerleşkenin keşfini sağlamıştı. Bar-İlan Üniversitesi uzmanları bunun üzerine Ehud Weiss başkanlığında yerleşkede kazı çalışmalarına başladı.

23 bin yıl öncesine ait olduğu saptanan çok sayıda barınak ortaya çıkarıldı. Bu barınaklarda çeşitli bitki ve hayvanlara ait kalıntılar, araç-gereç, takılar ve ahşap nesneler keşfedildi. Bütün bunların gölün dibinde, çamur tortularının altında kalmış olması, aradan geçen binlerce yıla rağmen iyi durumda korunmalarını sağladı.

Yabani tahıl tohumları bulundu

Yerleşkede yulaf, arpa ve bir tür buğday cinsi olan emmerin yabani tohumları bulundu. Taş bıçak ve değirmen taşı olarak kullanılan araçlar üzerinde yapılan incelemeler, tohumların ekilip hasat edildiğini ortaya koydu. Yabani tahılların başağındaki değişim ise uzun süreli bir tarımsal faaliyete işaret ediyor.

Uzmanlar yerleşkede ayrıca "proto (ön) yabani otlar" adını verdikleri 13 farklı türde yabani ota rastladı. Yabani otlar, tarım yapılan alanlarda ortaya çıkıyor. Otların bir kısmının yenmek üzere insanlar tarafından toplandığı belirlendi.

12 bin değil 23 bin yıl önce başladı

İsrailli uzmanların bulguları tarımsal faaliyetlere ilişkin saptamaların gözden geçirilmesine neden oldu. Daha önceki keşiflere göre tarımın bundan 12 bin yıl önce, Cilalı Taş Devri sırasında başladığı tahmin ediliyordu. Akdeniz'in doğusundan Basra Körfezi'ne kadar uzanan bir alanda yerleşik hayata geçilmesiyle birlikte tarımın başladığı tahmin ediliyordu.

İsrail'de gün ışığına çıkan yeni bulgular ilk tarımsal faaliyetlerin bundan 23 bin yıl öncesine uzandığını ortaya koydu. Uzmanlara göre tarım daha sonra yaygınlık kazanmasına rağmen Ohalo II'de bu yönde ilk adım atıldı.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/dpa/NH/BÖ