Hindistan-Pakistan yakınlaşması

Hindistan ile Pakistan arasında  sadece bir sınır kapısı bulunuyor. Hatta buradan yürüyerek bile karşı tarafa geçmek mümkün. Ancak yine de bu sınırın pek kullanıldığı söylenemez. Arazide in cin top oynuyor. Çünkü birbirine düşman olan iki ülke karşı tarafa geçiş için hemen hemen hiç vize vermiyor. O nedenle halihazırda bu sınırı günde yaklaşık 10 kişi geçiyor.

Ancak bir süredir bu sınırda bir hareketlilik yaşanıyor. Sınırın her iki yanında da gümrük işlemlerinin tamamlanmasını bekleyen tırlar kuyruk oluşturuyor. Hindistan tarafındaki tırlar genelde patates ve soğan yüklü iken, Pakistan tarafındaki rengarenk tırlar ise daha çok taş ve çimento taşıyor. Nükleer silahlara sahip olan her iki ezeli düşman ülkenin ticaretinde bir canlanma söz konusu.  Bunun nedenini Hindistan Dışişleri Bakanlığı eski Müsteşarı Kanval Sibal, şöyle açıklıyor:

“Sanırım iki ülke ilişkilerinin kısmen de olsa daha iyi bir döneme girdiğini söyleyebiliriz.  Zincirlerin kırılmasında ise ekonomik gelişmelerin büyük etkisi oldu. Yani, Pakistan yönetimi, Hindistan ile ilişkilerde, kafasındaki bariyerleri yıkmaya hazır görünüyor. Eğer bu böyle devam ederse, ilişkilerin düzelmesine çok katkısı olacaktır.”

Ekonomik ilişkiler

Hâlihazırdaki ekonomik ilişkiler ise ufak bir çerçevede dönüyor. Örneğin Hindistan, tüm ithalatının sadece yüzde 0,1’ni, tabiri yerinde ise burnunun dibindeki Pakistan’dan karşılıyor. Kanval Sibal'in, gelecekte Pakistan ile yapılan ticaret hacmi büyüse bile ilişkilerin normalleşebileceğine dair şüpheleri var:

“Artan ticaret ilişkilerinin siyasi ilişkilere tahvil edilebileceğini düşünmek, kesinlikle yanlış. Çünkü hâlihazırda bizim en büyük ticari ortağımız Çin oldu. Ama Çin ile aramızdaki siyasi sorunlarda en ufak değişiklik olmadı. Hatta bu problemlerin, sınır bölgelerinde arttığını bile söyleyebilirim.”



Dost olmak kolay değil, özellikle de omuzlarda tarihten gelen birçok yük taşınıyorsa. Yine de dost bulmanın Pakistan için bir nebze daha zor olduğu söylenebilir. Gerçi Hindistan’da da komşu ülke Pakistan’ın vatandaşlarını “salt düşman” olarak gören, aşırı milliyetçi Hindular var. Ama hâlihazırda onların sesi Pakistan’daki radikal İslamcılardan daha az çıkıyor.

Son aylarda radikal İslamcı gruplar, Pakistan’da düzenli olarak sokaklara dökülüyor. Ülkenin kurtuluşu için önerdikleri çözümün sadece iki önemli ayağı var: ABD ve Hindistan ile olan ilişkileri kesmek.

Pakistan’ın istikrarı

Halktan gelen bu baskı, zaten bölgede pek de sevildiği söylenemeyecek Pakistan yönetiminin, Hindistan ile ilişkileri bir adım öteye taşımasını zorlaştırıyor. Buna karşın Hintliler 2008 yılında Mumbai’deki bir otelde katliam ile sonuçlanan terör saldırısından Pakistan’ı sorumlu tutmaya devam ediyor.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı eski Müsteşarı Kanval Sibal’e göre Pakistan’da radikal İslamcı grupların giderek genişlemesi ve Afganistan’daki gelişmeler, ilişkilere gelecekte de yön verecek. Zira Pakistan’ın istikrarı, Afganistan’a bağlı. Eğer Taliban Agfanistan’da yeniden iktidara gelirse, bu Pakistan devletini de etkileyecek.

Birçok uzmana göre, zaten bıçak sırtında olan ilişkileri etkileyecek en kötü şey ise Hindistan’da meydana gelebilecek ve izleri Pakistan’a uzanan herhangi bir terör saldırısı olur.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/KK, BD/EC