Hakan Fidan Yunanistan'da: Diyaloğa devam mesajı
8 Kasım 2024
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Gerapetritis son dönemde iki ülke arasında kurulan "pozitif gündem" kapsamında Atina'da bir araya gelerek diyaloğa devam mesajı verdi.
Fidan'ın Atina'daki görüşmelerinin gündeminde iki ülke arasında oluşturulan mekanizmalara ilişkin yol haritası ve toplantı tarihleri vardı.
2025 yılı başında Ankara'da yapılması öngörülen Yüksek Düzeyli İş Birliği Konseyi (YDİK) 6. toplantısının hazırlıklarının gözden geçirildiği görüşmelerde bu toplantıda imzalanabilecek anlaşmalara dair çalışmalar ise devam ediyor.
İki ülke dışişleri bakanlıkları arasındaki siyasi diyalog ve pozitif gündem ortak eylem planı toplantılarının ise önümüzdeki ay Atina'da gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı.
Fidan: Ebedi komşuluk ebedi dostluk olmalı
Görüşmelerinin ardından düzenledikleri basın toplantısında diyaloğa devam mesajı veren bakanlar, sorunlu alanlardaki pozisyonlarını ise tekrarladılar.
İki ülke ilişkilerin olumlu yönde ilerlediğini ve çok boyutlu iş birliğinin giderek güçlendiğini belirten Hakan Fidan; ticaret, ekonomi, ulaştırma, turizm ve kültür gibi alanlarda önemli adımlar atmakta olduklarını kaydetti.
"Birbirimizi kritik konularda daha iyi anlamak için çaba gösteriyoruz" diyen Fidan, iki ülkenin sorunlu, zor bir coğrafyada olduğunu ve bu nedenle karşılıklı güven içinde hareket edebilmesi gerektiklerini belirtti.
Fidan ilişkilerdeki diyaloğun devam etmesi ve kalıcı olabilmesine yönelik ise şu mesajları verdi:
"Kazan kazan yaklaşımıyla halklarımızın refahına ve huzuruna katkı sağlayabiliriz. Önümüzdeki tarih fırsatı değerlendirmeli ve ülkelerimiz arasındaki olumlu iklimi kalıcı hale getirmeliyiz. Ebedi komşuluğumuzu ebedi dostluğa dönüştürmeliyiz."
Türkiye ile Yunanistan zaman zaman gerilimlere yol açan azınlıklar, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz, Ege Denizi gibi ana başlıklarda toplanan çetrefilli sorunlarını son birkaç yılda bir kenara bırakarak pozitif gündeme odaklanma kararı almıştı.
Fidan görüşmelerde sorunlu başlıkları da ele aldıklarını söyleyerek Ege'de görüş ayrılıkları bulunduğunun bir gerçek olduğunu "Gerçekçi davranmamız ve sorunlarımıza doğru teşhisler koymamız gerekiyor. Üzerinde çalışmamız ve çözüm aramamız gereken Ege'de birbiriyle bağlantılı pek çok sorun var. Bunları sadece kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge meselesine indirgeyemeyiz" diyerek Ankara'nın bilinen pozisyonunu aktardı.
Fidan, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de "hakça paylaşım ilkesini" savunmaya devam ettiğini de hatırlatarak bugünlerde yeniden hareketlenen Kıbrıs sorunu ile ilgili şöyle konuştu:
"Bu konuda Türkiye'nin tutumu belli. Kıbrıs meselesini adadaki gerçekler temelinde ele almaya devam edeceğiz. Federasyon modelinin Adada artık geçerli olmadığı zaman içinde ispatlanmıştır. Adada hem Türklerin hem Rumların güvenliğini, özgürlüğünü ve refahını mümkün kılacak yeni bir ruha ihtiyaç vardır."
Görüşmelerde, Yunanistan'da yaşayan Türk azınlığı ve soydaşların sorunları, talep ve beklentilerini de gündeme getirdiklerini söyleyen Fidan, "Onların hak ve özgürlüklerini huzur içinde kullanabilmelerine büyük önem veriyoruz” diye konuştu.
Türkiye ile Yunanistan arasında ulaştırma alanındaki temasların devam ettiğini de belirten Fidan, İpsala-Kipi sınır kapısında ikinci köprünün yapılmasına yönelik hazırlık çalışmaların sürdüğünü, inşaata önümüzdeki dönemde başlanmasının planlandığını kaydetti.
Gerapetritis: Normalleşme süreci yaşıyoruz
Gerapetritis ise basın toplantısında iki ülke arasında kurulan "doğrudan ve samimi iletişim kanalı" ile sorunların artmasına ve çelişkilerin zor hale gelmesine engel olunduğunu söyleyerek, şöyle konuştu:
"İki ülke olarak bir normalleşme süreci yaşamaktayız. Öyle bir süreç ki karmaşık bir uluslararası ve bölgesel ortamda aramızda iki iyi dost, komşu ülke olarak geliştirdiğimiz temaslar sayesinde çok iyi sonuçlar elde ettik."
10 Yunan adası için uygulamaya sokulan kapıda vize uygulamasının önyargıların önüne geçilmesi anlamında önemli katkılar yarattığını vurgulayan Yunan Bakan, iki ülkenin farklı uluslararası kurumlardaki üst pozisyonlarda ortak adaylıklarının da gündemde olduğunu bildirdi.
Görüşmelerde azınlıklar ve Kıbrıs meselelerine de değinildiğini aktaran Gerapetritis, Yunanistan'ın birleşmiş bir Kıbrıs'ı savunan politikasını şöyle aktardı:
"Azınlıklar iki ülke arasında bir dostluk köprüsü teşkil etmeli. Kıbrıs meselesine de değinme fırsatımız oldu. Biz Yunanistan olarak, sürdürülebilir, adil ve işler bir çözüme götürecek yapıcı bir diyalog tarafında çok tutarlı bir tutum benimsiyoruz. Çelişki dolu bir dünyada birleşmiş bir Avrupa Kıbrıs'ı vatandaşları için bir refah teşkil edeceği gibi ekonomik bir sembol olarak da önemli rol alacaktır.”
Gerapetritis, Ege ve Doğu Akdeniz'de kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge için başlaması planlanan görüşmelerin ön şartlarını da konuştuklarını söyleyerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Biz Yunanistan olarak tutumumuz ile Türkiye'nin tutumu arasında büyük bir mesafe olduğunun farkındayız. Fakat bu mesafeyi tartışmak, azaltmak ve küçültmek konusunda kararlıyız. Her halükarda inşa ettiğimiz bu pozitif ortamı muhafaza etme ve geliştirme irademizi dile getirme fırsatımız oldu."
İki ülke arasında hangi mekanizmalar var?
Türkiye ile Yunanistan zaman zaman gerilimlere yol açan azınlıklar, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz, Ege Denizi gibi ana başlıklarda toplanan çetrefilli sorunlarını son birkaç yılda bir kenara bırakarak pozitif gündeme odaklanma kararı almıştı.
İki ülke arasında iş birliğinin geliştirilmesi ve sorunların diyalog yoluyla ele alınması amacıyla "Yüksek Düzeyli İş Birliği Konseyi" (YDİK), "Siyasi Diyalog", "Pozitif Gündem Ortak Eylem Planı" ve "Güven Artırıcı Önlemler" gibi çeşitli mekanizmalar bulunuyor.
Türkiye ile Yunanistan heyetleri "Güven Artırıcı Önlemler 2024 Yılı Uygulama Planı" kapsamında 6 Kasım'da İstanbul'da bir araya gelmişti.
Fidan, Atina ziyareti öncesinde Görüşme öncesinde Ta Nea gazetesine verdiği demeçte, iki yıla yakın süredir Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkilerde olumlu bir ivme yakalandığına işaret ederek, şöyle konuşmuştu:
"Gelecek nesillerimizin güvenlik ve refahı için diyalog ve iş birliğinden başka yol göremiyorum. Sorunlara çözüm yöntemleri için Birleşmiş Milletler (BM) Şartını takip etmek yeterli. Anlamlı diyalog sonucu kapsamlı çözümlere ulaşamazsak bütüncül bir yaklaşımla uluslararası yargıya gideriz. Ama bunun için çekinceleri ve engelleri kaldırmak ve en başta vehimlerden kurtulmak gerekir."
DW/GS/HS