Fransa’da burkaya yasak genelgesi

Aylar süren tartışmalar sonunda Eylül ayında Parlamento tarafından oylanan, ardından da Ekim ayında Fransız Anayasa Konseyi tarafından onaylanan “burka yasası” bu yıl 11 Nisan’da yürürlüğe girecek. Yasanın pratikte nasıl uygulanacağının çerçevesini çizen, Başbakan François Fillon imzalı genelge bu sabah Resmi Gazete’de yayımlandı.

Burka yasası, bireylerin yüzlerini tamamen veya kimlikleri tanınamayacak şekilde örterek kamusal alanda dolaşmalarını ve kamudan hizmet almalarını yasaklıyor. Kamusal alana sokak da dahil ediliyor. Bunun dışında, okullar, üniversiteler, hastaneler, mahkemeler, postaneler, belediye binaları, valilikler, kütüphaneler, bankalar, sosyal yardım kurumları, işsizlik büroları, toplu ulaşım araçları, havalimanları, metro istasyonları, garlar, otogarlar, vs… kamusal alan olarak tanımlanıyor.

Genelgede, yasak kapsamına burka ve peçeli çarşafın dışında kar maskesi veya yüzü tamamen kaplayan kaskların da girdiği belirtiliyor. Genelgeye göre, kamusal alanda yüzünü tamamen veya kimliği tanınamayacak şekilde gizleyen herkes hakkında bundan böyle yasal işlem yapılacak. Kamusal alanda yüzleri kapalı hizmet almak isteyenler kamu görevlileri tarafından uyarılacak.

En az 150 euro ceza

Kamu görevlilerinin söz konusu bireylere zorla yüzlerini açtırma yetkisi tanımadığını belirten genelge, bu yetkinin sadece güvenlik görevlilerine ait olduğunun altını çiziyor. Kamu görevlileri tarafından çağrılan güvenlik görevlileri yüzleri kapalı şahıslar hakkında ilk olarak kimlik kontrolü yapacak. Yüzlerini açıp kimlik kontrolünü kabul edenler hakkında “yasaya aykırı davrandıkları” gerekeçesiyle olay yerinde yasal işlem yapılacak. Bu şahıslar daha sonra yargıç önüne çağrılacak. Yargıçlar, yasa gereği kendilerini ya “yurttaşlık stajı” ya da azami 150 euro olmak üzere “tazminat” ödemekle cezalandıracak. Olay yerinde kimlik kontrolü için yüzlerini göstermeyi reddedenler ise daha ayrıntılı işlem için polis merkezine götürülecek.

Kafeler de kamusal alan

Yasa özel sektöre ait kafe, bar, otel, sinema, lokanta ve otel gibi birçok ticari işletmeyi de kamusal alan olarak tanımlıyor ve ilke olarak bu mekanlarda da burka ve peçeli çarşafla dolaşılmasını yasaklıyor. Ancak pratikte bu mekanlarda son sözü işletme sahipleri söyleyecek. Böylelikle Fransa’ya her yıl zengin Körfez ülkelerinden gelen ve Paris’in dünyaca ünlü Champs-Elysee caddesindeki kafelerin daimi müdavimleri olan binlerce peçeli çarşaflı turiste tolerans alanı açılıyor.

Yasa bir bireyi burka veya peçeli çarşaf kullanmaya zorlayanların ise 1 yıl hapis ve 30 bin Euro tazminatla cezalandırılmalarını öngörüyor. Tazminat miktarı, zorlanan kişinin 18 yaşından küçük olması halinde 60 bin Euro’ya çıkıyor.

"Cumhuriyet Açık Yüzle Yaşanır"

İslam dini hakkında ulusal tartışma başlatmaya hazırlanan Fransız hükümeti, burka yasasının hiçbir gurup veya dini “hedeflemediğini” söylüyor. Hükümet, yasayı toplum gözünde ikna edici kılmak amacıyla “Cumhuriyet Açık Yüzle Yaşanır” sloganının kullanıldığı bir iletişim kampanyası da başlatıyor. Yasayı anlatmak amacıyla, Fransızca, İngilizce ve Arapça poster ve broşürler hazırlatan hükümet, bu materyallerin Fransa’nın dış temsilciliklerinde de dağıtılacağını bildiriyor.

Ülkedeki polis sendikaları ise yasanın pratikte uygulanışı konusunda temkinli ifadeler kullanmaktalar. Sendikalara göre yasa, zaten yıllardır gergin bir atmosferin mevcut olduğu ve Müslümanların yoğun olarak yaşadığı büyük şehir banliyölerinde polis ile vatandaşlar arasındaki ilişkileri kötüleştirme riski taşıyor.

Bazı Fransız hukukçular ise yasanın bu haliyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden dönebileceği uyarısında bulunuyor. Fransa, yaklaşık 5 milyon 500 bin kişilik bir nüfusla, topraklarında en fazla Müslüman barındıran Avrupa ülkesi olma özelliğine sahip.

©Deutsche Welle Türkçe

Kayhan Karaca / Paris

Editör: Beklan Kulaksızoğlu