Etiketin yüzde 1'i maaş!
4 Aralık 2003Tayland, Bangladeş, Bulgaristan ya da Endonezya’da ve daha birçok ülkede terzi kadınlar gün ağarırken işe gidiyor ve eve ne zaman döneceğini bilmiyor. Çünkü çalıştıkları fabrika yüklü bir sipariş almışsa, gece yarısına kadar dikiş makinelerinin başında oturmaları söz konusu. İşe ara verme süreleri çok kısa ve yanıbaşlarında çalışan iş arkadaşlarıyla konuşmaları yasak.
Tayland’da bir tekstil fabrikasında çalışan Junya Lek, üretim tarzının gittikçe değiştiğini, kadınların gittikçe daha hızlı, daha yoğun ve daha uzun çalıştığını anlatıyor. Junya Lek, kadınların sağlığının bozulduğunu, tuvalete bile gitmedikleri için idrar yollarının iltihaplandığını ve bunun çok sancılı bir rahatsızlık olduğunu belirtiyor.
Terzi kadınlar bütün gün neredeyse nefes almadan çalıştıktan sonra eve geldiklerinde, eğer evli iseler nerede kaldıklarının hesabını soran öfkeli kocalarıyla da sorun yaşıyorlar. Terzi kadınların çoğunluğu bekar. Çünkü çalışma koşulları aile hayatına ayıracak zaman bırakmıyor. Tayland’daki ekonomik kriz nedeniyle birçok erkek ailesini terkedip gidiyor ve kadın çocuklarına tek başına bakmak zorunda kalıyor. Ancak bu kadınların ikilemi, hem çocuklarıyla ilgilenip hem de çalışacak kadar zamanları olmaması.
"Nerede üretildiğine bakın"
Birçok girişimci fabrika kurmanın ilk koşulu olarak, düşük ücret giderlerini görüyor. Birçok ülkede terzilerin aldığı kişi başına ücret, diktikleri bluz, pantalon ya da ceketin satış fiyatının yüzde biri oranında. "Moda, iktidar ve insan hakları" başlığıyla bir kampanya başlatan "Terre des Femmes” adlı kadın hakları örgütünden Gisela Burckhardt, bu gerçeği gözler önüne sermeyi amaçlıyor ve tüketicilerin bundan böyle giysi satın alırken, nerede üretildiğine bakmaları çağrısında bulunuyor.
Burckhard, "Sadece bu yolla bille, tekstil sanayiine müşterinin konuya nasıl bir hassasiyetle yaklaştığını göstermek mümkün. Böylelikle işverenin çalışma politikasını etkilenebilir, sosyal koşullarda hiç değilse asgari standartları uygulamaları sağlanabilir” diyor.
”Terre des Femmes” örgütü kadınlara dayanışma için sesleniyor. Bu çağrı sadece sektörde çalışan kadınlara yönelik olmakla kalmıyor. Çünkü koşulların değişebilmesi için, müşterinin de dayanışması, terzi kadınları köle gibi çalıştıran firmaları boykot etmesi büyük anlam taşıyor.